Bạch mao căn là rễ cỏ tranh mọc ra nhỏ như sợi tóc màu trắng. Theo Đông y, bạch mao căn có vị cam hàn. Tác dụng thanh nhiệt lợi tiểu, lương huyết sinh tân. Bạch mao căn được dùng tươi hoặc phơi khô dưới dạng thuốc sắc. Liều lượng: 30 - 35g/ngày (loại tươi); 12 - 20g/ngày (loại khô). Sau đây là một số cách dùng bạch mao căn làm thuốc.
Trị xuất huyết đường tiêu hóa: bạch mao căn 20g, thục địa 12g, a giao 6g, trắc bách diệp 16g, củ gừng nướng cháy 21g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 - 3 lần. Để nước thuốc nguội rồi mới uống.
Trị tiểu buốt, tiểu dắt do bàng quang do thấp nhiệt: bạch mao căn 20g, lá tre 16g, hương nhu 16g, đinh lăng 20g, lá dâu 16g, rau dấp cá 20g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.
Trị sỏi thận: bạch mao căn 20g, kim tiền thảo 20g, mã đề thảo 20g, mộc thông 10g, đinh lăng 20g, trinh nữ 20g, cối xay 16g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần. Dùng thuốc 4 - 5 ngày liền.
Trị viêm đường tiết niệu: bạch mao căn 20g, rau dấp cá 20g, đinh lăng 20g, hương nhu 16g, kim tiền thảo 20g, tang diệp 16g, kim ngân 20g, rau má 20g. Các vị rửa sạch rồi cho vào nồi, đổ nước đun sôi kỹ làm nước uống trong ngày.
Trị vàng da, nước tiểu vàng do can khí uất kết: bạch mao căn 16g, đan bì 8g, chi tử 10g, nhân trần 12g, xa tiền 12g, chỉ xác 8g, nam hoàng bá 14g, củ đợi 12g, đinh lăng 20g, bạch thược 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.
Trị ho ra máu, khạc ra máu do phế nhiệt: bạch mao căn 16g, sinh địa 12g, cỏ mực 20g, ngân hoa 12g, rau má 20g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần...
Trị ho lâu ngày do phế hư: bạch mao căn 20g, tang bạch bì 16g, cát cánh 12g, rễ xương xông 16g, rau má 20g, cam thảo 10g, củ gừng 20g, trần bì 10g, bán hạ chế 10g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần. Dùng thuốc 3 - 4 ngày liền.
Trị chứng khô miệng, khô họng do tân dịch bị hao tổn: bạch mao căn 16g, cát căn 20g, đinh lăng 16g, mạch môn 12g, cam thảo 10g, hoài sơn 16g, khởi tử 12g, sơn thù 10g, đan bì 8g, trạch tả 10g, sa sâm 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.
Trị sốt xuất huyết: bạch mao căn 20g, cỏ mực 20g, kinh giới 16g, tang diệp 16g, đậu đen (sao thơm) 24g, chè xanh 20g, rau má 20g, cam thảo 12g. Sắc uống ngày 1 thang chia 2 lần.
Lương y Thanh Ngọc
