Bạch đậu khấu là quả khô của cây bạch đậu khấu (Gagnep.) chứa tinh dầu phần lớn thuộc nhóm monoterpen: cineol, camphen, p.cymen,... Do có tính ôn, vào kinh phế, tỳ và, tác dụng hành khí, hóa thấp, kiện ôn vị, chỉ ẩu nên là vị thuốc hữu hiệu chữa các chứng thấp trở trung tiêu, thấp ôn, chứng nôn mửa, rối loạn tiêu hóa... Ngoài ra, làm thuốc điều kinh, hạ sốt, sốt rét, thấp khớp và giải độc rượu. Xin giới thiệu một số cách dùng bạch đậu khấu chữa bệnh:
Trị ngực bụng trướng đau do khí trệ: bạch đậu khấu 6g, hậu phác 8g, quảng mộc hương 4g, cam thảo 4g. Sắc uống.
Trị bệnh thấp ôn, tức ngực khó chịu, rêu lưỡi bẩn nhờn: bạch đậu khấu 6g, hạnh nhân 12g, ý dĩ nhân 20g, hậu phác 8g, hoạt thạch 16g, trúc diệp 12g, bán hạ 12g, thông thảo 8g. Sắc uống.
Trị tỳ vị hư hàn, tiêu hóa không tốt, buồn nôn, nôn, ợ hơi: bạch đậu khấu 20g, nghiền thành bột, thêm 1 thìa nước gừng sống làm hoàn. Mỗi lần uống 1-4g, chiêu với nước đun sôi. Hoặc bạch đậu khấu 6g, hoắc hương 12g, trần bì 6g, gừng sống 8g. Sắc uống.
Giải độc rượu:
- Bạch đậu khấu bột 4g, hãm với nước uống.
- Bạch đậu khấu 5g, cam thảo 5g. Sắc uống.
Chữa nôn khi thai nghén: bạch đậu 3g, trúc nhự 9g, đại táo 5 quả, gừng tươi 3g. Đại táo xé nát, cùng các dược liệu khác sắc đặc. Uống từ từ.
Kiêng kỵ: người nhiệt, chứng âm hư, huyết táo không nên uống.
Lương y Thảo Nguyên
