PV: Trên mạng xã hội facebook tại Việt Nam hiện nay đang có phong trào antivắc xin hay bài trừ Vắc xin vì lo ngại những tác dụng phụ của nó, xin bác sĩ cho biết, việc tiêm phòng Vắc xin có an toàn không?
BS. Wynn Trần: Trước hết phải hiểu Vaccnie là gì? Vắc xin một cách ngăn ngừa bệnh bằng cách tăng cường hệ miễn dịch dành cho cơ thể. Hệ miễn dịch của cơ thể như một đứa trẻ khi lớn lên thì hệ miễn dịch cũng cần phải tăng cường lên.
Có nhiều cách tăng cường hệ miễn dịch như cho cơ thể đánh với một con gấu chẳng hạn . Để hình dung dễ hơn, khi đưa vắc xin vào cơ thể đứa trẻ cũng giống như mình đưa con gấu vào thể để đứa trẻ nó tập đánh, tất nhiên con gấu này đã được làm yếu đi, thậm chí đã bị chết.
Cơ thể được làm quen với việc đánh con gấu lần sau có con gấu thật xuất hiện thì cơ thể nhận được tín hiệu phải đánh con gấu đó vì mình đã được huấn luyện để đánh con gấu. Hiều một cách đơn giản chích ngừa vắc xin là mình tập cho cơ thể mình tấn công một căn bệnh bằng cách đưa mầm bệnh vào cơ thể mà mầm bệnh ấy đã bị làm yếu đi.
Phải khẳng định rằng Vắc xin rất an toàn, theo hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, viện Nhi khoa quốc gia Hoa Hỳ và WHO dựa trên thống kê mà nói Vắc xin an toàn, thậm chí còn an toàn hơn uống Vitamin. Tại Mỹ, người Mỹ rất hay uống Vitamin nhưng các nghiên cứu lại chỉ ra rằng tác dụng phụ của uống cũng như rủi ro do uống Vitamin còn cao hơn cả tiêm Vắc xin.
PV: Một trong những nguyên nhân khiến nhiều người antivắc xin là do tại Việt Nam có xảy ra một số trường hợp tử vong do tiêm Vắc xin Quinvaxem. Trong đó có ý kiến cho rằng do Quinvaxem là Vắc xin nguyên bào nên không an toàn như Vắc xin vô bào, ý kiến của BS về vấn đề này?
BS. Wynn Trần: Vắc xin Quinvaxem là Vắc xin miễn phí và Pentaxim là Vắc xin dịch vụ, hai Vắc xin này là Vắc xin 5 trong 1, còn Infanrixhexa là Vắc xin 6 trong 1. Lý do Vắc xin Quinvaxem nhiều tác dụng phụ hơn Vắc xin dịch vụ Pentaxim là do Quinvaxem là Vắc xin nguyên bào như bạn nói.
Điều này được lý giải thế này. Hãy trở lại hình tượng con gấu như tôi nói ở trên, khi tiêm Vắc xin Quinvaxem vào cơ thể có nghĩa là mình đưa nguyên con gấu bị bệnh hoặc bị yếu vào cơ thể để cho hệ miễn dịch của mình đánh. Việc đưa nguyên một con gấu vào sẽ có tác dụng phụ nhiều hơn và để đánh con gấu đó cơ thể sẽ phải vất vả hơn dù nó đã bị làm yếu đi.
Còn Vắc xin dịch vụ là vô bào thì họ không đưa nguyên con gấu mà chỉ cắt một phần con gấu đưa vào, cơ thể đứa bé cũng nhận ra cần phải đánh một phần con gấu đo, nhưng vì là một phần của con gấu nên cơ thể sẽ không phải vất vả để đánh lại điều này đồng nghĩa với việc tác dụng phụ sẽ ít hơn.
Như vậy, nếu tiêm phòng Vắc xin Quinvaxem chúng ta hình dung phải chiến đấu với cả một con gấu, thời gian đầu sẽ vất vả nhưng nếu thắng được thì một thời gian sau cơ thể sẽ mạnh hơn và nếu con gấu thật xuất hiện thì cơ thể cũng nhận ra và dễ dàng đánh con gấu này hơn. Còn Vắc xin dịch vụ thì mới đầu cơ thể chỉ tập đánh một bộ phận của con gấu, có vẻ như nhàn hơn, nhưng sau này gặp cả một con gấu thật sẽ phải vất vả hơn để đánh thắng nó.
Vắc xin Quinvaxem được đưa vào tiêm chủng ở Việt Nam được khoảng 7 năm, số lượng tiêm phòng hàng triệu mũi, vì tiêm nhiều quá nên theo thống kê mà nói số từ vong sẽ nhiều hơn. Nếu đọc báo nghe con số tử vong thì rất sợ, nhưng nếu lấy số triệu mũi được tiêm và chia cho số tử vong thì còn ít hơn cả Vắc xin Infarixhexa, 6 trong 1.
PV: Có nhiều ý kiến cho rằng Vắc xin nguyên bào như Vắc xin Quinvaxem thường được sử dụng ở các nước đang phát triển, từ đó có tâm lý “của rẻ là của ôi, của không ra gì” và nghi ngờ tính hiệu quả của sản phẩm, xin bác sĩ cho biết quan điểm của mình?
BS.Wynn Trần: Có nhiều ý kiến nhưng một trong những lý do họ giải thích là đưa Vắc xin có nhiều tác dụng phụ như Vắc xin Quinvaxem vào các nước thứ 3 như Việt Nam là họ dựa vào hệ thống y tế của nước đó.
Những nước phát triển như Mỹ chẳng hạn hệ thống y tế phát triển hơn nên nếu có dịch bệnh thì ứng phó tốt hơn, trong khi các nước đang phát triển như Việt Nam mạng lưới y tế chưa phát triển sẽ gặp khó khăn nếu không có loại Vắc xin mạnh hơn để phòng bệnh. Vì thế, theo cá nhân tôi thì Vaccnie Quinvaxem vẫn phù hợp với Việt Nam trong tình hình hiện nay.
PV: Để nói một lời với các bậc cha mẹ có con ở độ tuổi tiêm chủng trong bối cảnh như hiện nay, bác sĩ sẽ nói gì?
BS. Wynn Trần: Tôi nghĩ bậc cha mẹ có con em trong độ tuổi thì nên đưa đi trích ngừa, phải đi trích ngừa, và tuân thủ theo hướng dẫn y tế cũng như theo dõi tác dụng phụ, theo dõi bất kỳ triệu chứng nào như sốt cao, co giật, khóc thét, bỏ bú tím tái khó thở...cần đưa đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất..
Trân trọng cảm ơn bác sĩ!
Bác sĩ nội trú chẩn đoán hình ảnh tại Bệnh viện Đại học University of Florida, bác sĩ nội trú chuyên khoa nội tổng quát Bệnh viện St Joseph Mercy Health. Hiện anh đang làm bác sĩ tại tổ chức phi lợi nhuận bang Michigan, Mỹ