Các phòng khám bác sĩ gia đình (BSGĐ) đảm bảo 6 nguyên tắc liên tục, toàn diện, phối hợp, gia đình, cộng đồng và phòng ngừa. Y học gia đình là chìa khóa giải quyết cùng lúc 2 vấn đề là giảm chi phí y tế và quá tải bệnh viện. Đây là thông tin được đưa ra tại hội nghị khoa học quốc tế “BSGĐ trong kinh tế y tế và giải quyết quá tải bệnh viện” do ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Sở Y tế TP.HCM và Hội Khoa học kinh tế y tế Việt Nam phối hợp tổ chức cuối tuần qua…
Cả nước đã có 332 phòng khám BSGĐ
Thông tin tại hội nghị, TS. Trần Quý Tường - Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin, Bộ Y tế, tháng 3/2013, Bộ Y tế đã xây dựng đề án “Xây dựng và phát triển mô hình phòng khám BSGĐ tại Việt Nam giai đoạn 2013-2020”. Đến tháng 6/ 2016, cả nước đã thành lập được 332 phòng khám BSGĐ tại 8 tỉnh, thành phố. Trong đó, TP. Hồ Chí Minh có số lượng phòng khám BSGĐ nhiều nhất với 217 phòng khám, kế đến là Hà Nội 90 phòng khám, Hải Phòng 5 phòng khám.
Đánh giá về vai trò của mô hình BSGĐ, PGS. Ngô Minh Xuân - Hiệu trưởng Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch cho biết, mô hình BSGĐ đã ra đời và áp dụng từ lâu ở nhiều nước phát triển. Y học gia đình là một chuyên khoa y học lâm sàng nhưng có định hướng dự phòng bệnh thông qua khám tầm soát, theo dõi suốt đời các vấn đề sức khỏe của các thành viên trong gia đình. Tại nhiều nước, 70% nhu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân là do BSGĐ đảm nhận. Sự can thiệp sớm trong chẩn đoán, điều trị chính là giải pháp an toàn, kinh tế nhất để tránh các biến chứng do bệnh tật.
Mô hình phòng khám BSGĐ giúp giảm chi phí y tế và quá tải bệnh viện. Ảnh: Trần Minh
Đồng quan điểm, BS. Nguyễn Thế Dũng - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Kinh tế Y tế Việt Nam cho rằng người dân ngày càng có nhu cầu cao về dịch vụ y tế. Vì thế, muốn chống quá tải thì phải tổ chức cung cấp dịch vụ y tế ở cộng đồng, đó là vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mạng lưới BSGĐ. Xây dựng mạng lưới BSGĐ là biện pháp căn cơ nhất để trả bệnh viện về đúng vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ. “Bệnh viện không phải là nơi điều trị sổ mũi, nhức đầu. Ngày nay, xu thế của bệnh viện là giảm số lượng giường bệnh, tăng chất lượng giường bệnh, rút ngắn ngày điều trị, giảm ngày tái nhập viện, điều trị ngoại trú, điều trị trong ngày”, BS. Dũng nói.
Vẫn còn nhiều thách thức
Thứ trưởng Bộ Y tế Phạm Lê Tuấn chia sẻ, Việt Nam đang chịu gánh nặng mô hình bệnh tật kép với các bệnh lây nhiễm lưu hành và diễn biến phức tạp, các bệnh không lây nhiễm gia tăng nhanh, tình trạng già hóa dân số. Năng lực cung ứng dịch vụ các tuyến, nhất là các tuyến y tế cơ sở còn hạn chế, dẫn đến tình trạng quá tải tại một số bệnh viện trung ương, tuyến cuối, chuyên khoa. Do đó, định hướng của y tế nước ta trong thời gian tới là phát triển hệ thống y tế bền vững, hướng tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân. Song song phát triển y tế chuyên sâu, kỹ thuật cao, hiện đại cần phát triển y tế cơ sở để người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản, có chất lượng ngay tại nơi sinh sống. Bộ Y tế đã ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch nhân rộng và phát triển mô hình BSGĐ tại Việt Nam giai đoạn 2016-2020.
Theo lộ trình thì đến năm 2017 sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình BSGĐ tại các địa phương để đến năm 2018 có ít nhất 40% tỉnh, thành có phòng khám BSGĐ, đến năm 2019 sẽ có ít nhất 60% các tỉnh, thành triển khai mô hình phòng khám BSGĐ và đến năm 2020 có ít nhất 80% tỉnh, thành triển khai mô hình phòng khám BSGĐ. Tuy nhiên, theo các đại biểu tham dự hội thảo, bên cạnh những kết quả về nhân rộng mô hình BSGĐ ở Việt Nam thời gian qua và những việc mà BSGĐ đã làm được cho công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, hiện vẫn còn không ít khó khăn trong thực tế về hoạt động của mô hình BSGĐ. Đơn cử, ở TP. Hồ Chí Minh, theo ông Nguyễn Tấn Bỉnh - Giám đốc Sở Y tế thành phố cho biết, hiện các phòng khám BSGĐ mới chú trọng khám, chữa bệnh các bệnh nội khoa mạn tính, còn các hoạt động chuyên môn khác như sơ cứu, cấp cứu, khám chữa bệnh cấp tính chưa phát huy rõ rệt. Kỹ năng của BSGĐ chưa đồng đều nên chưa thu hút được người bệnh tin tưởng. Khối lượng công việc của bác sĩ tại trạm y tế rất nhiều nên chưa dành nhiều thời gian cho công tác khám chữa bệnh...
GS.TS. Phạm Thắng - Giám đốc Bệnh viện Lão khoa TW cho rằng, trong thời gian tới, BSGĐ sẽ gặp rất nhiều thách thức do tình trạng già hóa dân số tăng nhanh. Vì vậy, vấn đề lúc này là ngoài trang bị những kiến thức chung cho BSGĐ, các BSGĐ phải được nâng cao năng lực trong việc chăm sóc người cao tuổi, trong đó phải tập trung nâng cao chẩn đoán điều trị các bệnh thường gặp ở người cao tuổi...