Hỏi: Thưa chuyên gia, tôi là Đặng Thanh H (Hà Tĩnh) năm nay 70 tuổi và thường thấy mọi người nhắc đến việc bổ sung canxi hay Omega-3 cho người cao tuổi nhưng ít ai nhắc đến magie. Vậy magie có quan trọng với người cao tuổi không?
ThS.BS Dương Thị Phượng: Đây là một câu hỏi rất xác đáng. Thực tế, magie là một "người hùng thầm lặng" đối với sức khỏe, đặc biệt là ở người cao tuổi. Magie tham gia vào hơn 300 phản ứng enzyme và quá trình chuyển hóa trong cơ thể. Đối với người già, tôi xin nhấn mạnh một vài vai trò cốt lõi sau:
- Duy trì sức khỏe xương khớp: Mọi người thường chỉ nghĩ đến canxi khi nói về xương, nhưng magie hoạt hóa enzyme giúp chuyển Vitamin D sang dạng hoạt động, từ đó hỗ trợ quá trình hấp thu và chuyển hóa canxi hiệu quả hơn. Thiếu magie, canxi sẽ khó đi vào xương, làm tăng nguy cơ loãng xương, giòn xương và gãy xương.
- Ổn định tim mạch và huyết áp: Magie giúp điều hòa nhịp tim, làm thư giãn các thành mạch máu, điều hòa dẫn truyền điện tim và ổn định nhịp tim, từ đó hỗ trợ duy trì huyết áp ổn định.
- Cải thiện chất lượng giấc ngủ: Magie giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm căng thẳng, lo âu, từ đó giúp người cao tuổi dễ đi vào giấc ngủ hơn và ngủ sâu giấc hơn. Đây là vấn đề rất nhiều người lớn tuổi gặp phải.
- Kiểm soát đường huyết: Magie đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa glucose và cải thiện độ nhạy của insulin, giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2, một căn bệnh rất phổ biến ở người cao tuổi.
Chuối là một trong những thực phẩm giàu magie dễ kiếm, giá rẻ.
Hỏi: Làm thế nào để tôi có thể nhận biết mình đang có nguy cơ thiếu hụt magie, thưa chuyên gia? (Trần Minh Hà, 65 tuổi - Quảng Ninh)
ThS.BS Dương Thị Phượng: Ở người cao tuổi, các dấu hiệu thiếu magie thường không rõ ràng và dễ bị nhầm lẫn với các biểu hiện của lão hóa. Tuy nhiên, nếu bác thấy mình có những triệu chứng sau đây kéo dài, hãy nghĩ đến khả năng thiếu magie:
- Mệt mỏi, suy nhược không rõ nguyên nhân.
- Chuột rút thường xuyên, đặc biệt là vào ban đêm; co giật mí mắt hoặc co thắt cơ bắp.
- Mất ngủ, khó ngủ, ngủ không sâu giấc.
- Tâm trạng thay đổi thất thường, dễ cáu gắt, lo âu.
- Nhịp tim không đều, cảm giác hồi hộp, đánh trống ngực.
- Chán ăn, buồn nôn.
Xét nghiệm máu có thể giúp ước lượng tình trạng magie, tuy nhiên nồng độ magie huyết thanh chưa phản ánh đầy đủ tổng lượng magie trong cơ thể. Bác sĩ sẽ cần đánh giá thêm qua chế độ ăn, thuốc đang dùng và biểu hiện lâm sàng.
Hỏi: Tôi muốn bổ sung magie thì nên bổ sung như thế nào? (Lan Anh - Hà Nội)
ThS.BS Dương Thị Phượng: Nguyên tắc vàng trong dinh dưỡng luôn là ưu tiên bổ sung dưỡng chất qua con đường tự nhiên, tức là qua thực phẩm hàng ngày. Đây là cách an toàn và giúp cơ thể hấp thu tốt nhất. Chỉ khi chế độ ăn không thể đáp ứng đủ nhu cầu hoặc khi có chỉ định đặc biệt của bác sĩ, chúng ta mới nên nghĩ đến việc dùng viên uống bổ sung.
Nhu cầu magie khuyến nghị cho người Việt Nam trưởng thành là khoảng 350-400 mg/ngày đối với nam và 280-300 mg/ngày đối với nữ. Ở người cao tuổi, khả năng hấp thu giảm nên việc đảm bảo đủ lượng này càng trở nên quan trọng.
Nguyên tắc vàng trong dinh dưỡng luôn là ưu tiên bổ sung dưỡng chất qua con đường ăn uống hàng ngày.
Hỏi: Tôi có thể dùng viên uống magie để thay thế cho thức ăn trong những ngày chán ăn hoặc tiêu hóa kém được không? (Vũ Minh Đức, 62 tuổi - Hưng Yên)
Việc tự ý mua và sử dụng viên uống magie có thể gây nguy hiểm, đặc biệt với người cao tuổi - những người thường có bệnh nền và đang sử dụng nhiều loại thuốc khác nhau. Người cao tuổi cần lưu ý:
1. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ: Tuyệt đối không tự ý bổ sung. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe, mức độ thiếu hụt và các loại thuốc đang dùng để chỉ định liều lượng và loại magie phù hợp.
2. Thận trọng với người có bệnh thận: Người suy giảm chức năng thận sẽ gặp khó khăn trong việc đào thải magie dư thừa, dễ dẫn đến ngộ độc.
3. Cẩn trọng tương tác thuốc: Magie có thể làm giảm hiệu quả của một số loại thuốc kháng sinh, thuốc điều trị loãng xương, thuốc lợi tiểu và thuốc tim mạch. Cần uống magie cách xa các loại thuốc khác ít nhất 2-4 tiếng.
4. Dấu hiệu quá liều: Nếu gặp các triệu chứng như tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, tụt huyết áp sau khi uống magie, cần ngưng sử dụng và báo ngay cho bác sĩ.
5. Bắt đầu từ liều thấp: Nên bắt đầu với liều thấp và tăng dần để cơ thể thích nghi, tránh các tác dụng phụ trên đường tiêu hóa.
