GS.TS Nguyễn Gia Bình, nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực, BV Bạch Mai, Chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu và chống độc Việt Nam cho biết, trong những năm gần đây tỷ lệ viêm tụy cấp do rượu đang tăng lên nhanh chóng chiếm 70% số ca viêm tụy cấp nhập viện tại khoa Hồi sức tích cực…
Ngoài nguyên nhân chính do rượu thì nguyên nhân cũng đáng lo ngại nhất hiện nay gây ra viêm tụy cấp là do tăng lipid máu (triglycerides) hay còn gọi là mỡ máu.
“Có những bệnh nhân nhập viện bác sĩ lọc máu phải thay màng lọc thường xuyên vì trong máu có quá nhiều mỡ gây tắc cả màng lọc. Có bệnh nhân lấy ra được một xi lanh máu để làm xét nghiệm thì chỉ khoảng 1/2 lắng ở phía dưới là máu còn lại toàn bộ ở trên là mỡ”. GS. Bình cho hay.
Ống máu xét nghiệm của một bệnh nhân tại khoa HSTC chiếm hơn nửa là mỡ.
Theo đó, GS. Bình cảnh báo với kiểu sống mà nhiều người vẫn coi là bình thường như thói quen uống rượu bia quá nhiều, nhậu nhẹt triền miên, ăn quá nhiều chất đạm, chất béo và chất dinh dưỡng nhưng lại lười vận động, ra khỏi nhà là trèo lên xe máy, xe hơi là một trong những nguyên nhân của bệnh viêm tụy cấp rất đáng lo ngại hiện nay.
Tuyến tụy được ví như một “lão quản gia” trung thành và cần mẫn. Nó là một phần của hệ tiêu hóa và hệ thống nội tiết. Tuyến Tuỵ có kích thước hết tầm khoảng hơn 15cm) hình chữ nhật và cong cong giống chữ J. Nó như một hệ thống ống dẫn thần kỳ để ổn định sức khoẻ, nó đa năng ở chỗ vừa là tuyến nội tiết và ngoại tiết.
Chính vì chức năng đặc thù là tách dinh dưỡng từ thức ăn nên tuỵ được tạo hoá bố trí nằm ngay sau dạ dày. Tuỵ hỗ trợ tiêu hoá bằng cách tiết ra một loại chất lỏng diệu kỳ với thành phần là: Nước, Natri HydroCacbonat (NaHCO3) và men (Enzim) để tiêu hoá thức ăn
Có thể hình dung việc chiếm lĩnh dinh dưỡng từ thức ăn được mô tả như sau: NaHCO3 sẽ làm Axit trong bao tử được trung hoà, để Enzim với các thành phần được “phân định” chức năng nhiệm vụ rõ rang như Lipase phân giải các chất béo, Protease phân giải Protein và Amylase phân giải CacbonHydrat tạo ra đường…
Tụy còn có một nhiệm vụ tối quan trọng khác đó là cân bằng lượng đường trong máu. Vì sao phải cân bằng đường trong máu?. Nếu có quà nhiều nhiều hay quá ít nồng độ đường trong máu đều nguy hiểm đến tính mạng. Nên tuyến Tuỵ có chức năng kiểm soát tình trạng này.
Vậy nên, sau khi ăn một bữa tiệc linh đình thì đường trong máu tất yếu tăng cao. Để xử lý và cân bằng đường trong máu, Tuỵ sử dụng 2 hoocmon có tên: Insulin và Glucagon, hai hoocmon này luôn luôn phải đảm bảo sự cân bằng . Nếu tụy bị viêm thì mất công bằng trong phân bổ 2 chất này, nghĩa là sự cân bằng lành mạnh bị phá huỷ. Isulin giảm hoặc mất hẳn khi ấy đái tháo đường xuất hiện, và đó là lý do người tiểu đường luôn có chỉ số Glucagon cao hơn. Cơ thể lúc này bị rối loạn trong việc hấp thụ chất.
“Không chỉ gây viêm tụy, các thói quen ăn nhiều, lười vận động cũng đang làm các bệnh tim mạch (tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não, huyết khối tắc mạch,...) hay đái tháo đường gia tăng một cách nhanh chóng. Vì vậy hiện nay chúng ta có điều kiện sống tốt hơn nhưng nếu chúng ta không biết điều chỉnh lối sống cho phù hợp thì chỉ làm hại cho chính chúng ta mà thôi"- GS. Bình khuyến cáo.
Vì thế, một lời khuyên như "chuyện thường ở phố huyện“ là duy trì một chế độ ăn lành mạnh, ít đường, ít chất béo, hạn chế tối đa bia rượu và uống nhiều nước và vận động hàng ngày sẽ giúp chúng ta khỏe hơn.
