Trong cuộc sống, Bác Hồ rất ghét căn bệnh hình thức chủ nghĩa. Bác tôn trọng hình thức, nhưng đó chỉ là những cái cần thiết. Đi làm việc với các ngành, các địa phương, những gì là hình thức, bắt người khác phải theo, tốn hao công sức và tiền bạc của dân thì Bác không bao giờ chấp nhận.
Tôi nhớ, vào năm 1960, Bác Hồ trở về thăm quê ở Nghệ An. Trước lúc Bác về, tôi được cử đi vào trước để chuẩn bị. Tôi nói với các đồng chí trong Tỉnh ủy Nghệ An: "Lần này là Bác về thăm quê nhà. Các anh đã biết, Bác không thích những cái gì là hình thức, tốn kém. Các anh đừng làm những cái không cần thiết để Bác phải phật lòng. Phương châm là trân trọng, chu đáo nhưng phải tiết kiệm". Các anh ở Tỉnh ủy Nghệ An không đồng ý, địa phương muốn làm lớn, bởi vì bao nhiêu năm mới có dịp đón Bác về thăm quê. Tỉnh ủy chuẩn bị một chiếc xe ô tô mui trần để đón Bác. Tôi bảo như vậy cũng được, nhưng hình thức chiếc xe bình thường thôi. Các anh ở Tỉnh ủy không chịu, lấy vải trắng kết xung quanh xe, rồi còn lót vải trắng trong xe. Bác xuống từ sân bay Nghệ An. Các đồng chí ở Tỉnh ủy ra đón Bác và mời Bác lên xe kết vải trắng. Bác nhìn chiếc xe, rồi nói: "Chiếc xe này mấy chú ngồi chứ Bác không ngồi đâu. Các chú làm hình thức, tốn kém quá. Bác về quê là thăm đồng bào, quê hương, chứ có là quan cách đâu". Bác không chịu ngồi xe có kết vải trắng. Mọi người đều lúng túng: thế Bác ngồi ở đâu? Khi tất cả còn ngơ ngác thì Bác đi đến chiếc xe mui trần của bảo vệ đi đầu và lên ngồi cạnh lái xe. Anh em cảnh vệ đành phải ngồi trên chiếc xe bọc vải trắng. Dọc đường, nhân dân đi đón Bác đều chăm chú nhìn vào chiếc xe vải trắng nhưng chỉ thấy toàn cảnh vệ. Còn Bác, ít ai ngờ tới, lại ngồi ở xe bình thường của cảnh vệ đi đầu.
 Bác Hồ ân cần thăm hỏi nhân dân xã Tân Phong trong ngày Người về thăm 12/2/1956. Ảnh: TL |
Lúc về đến nhà khách Tỉnh ủy, Bác ngồi nói chuyện với các đồng chí trong Tỉnh ủy. Bác ngồi trong nhà, nhìn ra con đường đi vào, thấy có nhiều bông hoa rực rỡ, nở đều, được trồng hai hàng ngay ngắn. Bác đi ra đường, dùng tay nhổ nhẹ một cành loa lay-ơn. Lạ thay, cành hoa nhẹ bẫng, ở dưới không có một chiếc rễ nào. Bác gọi đồng chí Bí thư Tỉnh ủy tới và nói: "Chú có thấy đây là việc làm thiếu chân thực, có cái gì dối trá. Bác tưởng các chú trồng được hoa thì hay, có cây làm cảnh đẹp, tốt cho môi trường. Nhưng vì Bác vô thăm nên các chú phải mua bông này "trồng". "Trồng" hình thức nó không sống được. Đây là một thứ phô trương hình thức giả dối". Rồi Bác nói thêm: "Bác về là để thăm đồng bào, thăm cuộc sống quê hương, coi các chú làm ăn ra sao. Đón Bác như thế này, Bác không vừa lòng". Các đồng chí trong Tỉnh ủy Nghệ An liền xin lỗi Bác ngay và hứa với Bác sẽ sửa chữa khuyết điểm.
Chỉ vài việc nhỏ như vậy đã thể hiện phong cách sống của Bác Hồ, một vị lãnh tụ vĩ đại ngay cả trong những việc nhỏ, bình thường. Câu chuyện đã xảy ra trên 40 năm nhưng đến nay vẫn còn cho chúng ta bài học thấm thía, bài học thời sự về thực hành tiết kiệm, chống xa hoa lãng phí, cũng như căn bệnh hình thức, dối trá.
(Trích trong Chủ tịch Hồ Chí Minh - Một huyền thoại kỳ vĩ - Ban Tuyên giáo TW)
Nguyễn Văn Khôi