Tiền sản giật là gì?
Tiền sản giật là một tình trạng nguy hiểm xảy ra trong thai kỳ, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Tiền sản giật là sự xuất hiện cao huyết áp với protein niệu hoặc phù, do thai nghén hoặc ảnh hưởng của một thai nghén rất gần. Tiền sản giật, sản giật thường xảy ra sau tuần lễ thứ 20 của thai kỳ và chấm dứt sau 6 tuần sau đẻ.
Tuy nhiên, tiền sản giật nặng có thể phát triển sớm trước thời điểm đó với sự hiện diện của bệnh lá nuôi. Trước đây người ta thường gọi là nhiễm độc thai nghén, hội chứng protein niệu, nhưng ngày nay người ta nhận thấy chính huyết áp cao đã gây nên các biến chứng trầm trọng cho mẹ và thai nhi và là triệu chứng thường gặp nhất. Tiền sản giật xảy ra khoảng 5-10 % và sản giật chiếm khoảng 0,2- 0,5% trong tổng số thai nghén.
Tiền sản giật có khả năng xuất hiện nhiều hơn trong các trường hợp sau:
- Mang đa thai, đa ối.
- Mẹ bầu ở độ tuổi trên 35, dưới 18 hoặc có thói quen hút thuốc.
- Mang thai vào những thời điểm có khí hậu lạnh ẩm.
- Chửa trứng, trong đó dấu hiệu tiền sản giật thường xảy ra sớm.
- Phụ nữ mang thai có các bệnh lý như bệnh tiểu đường, tăng huyết áp mạn tính hoặc béo phì.
- Đã từng bị tiền sản giật hoặc sản giật trong lần mang thai trước.
- Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ tiền sản giật ở mẹ bầu.
- Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ tiền sản giật ở mẹ bầu.
Nguyên nhân gây ra tiền sản giật
Nguyên nhân chính xác gây ra tiền sản giật đến nay vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, một số yếu tố dưới đây có thể là những nguy cơ góp phần phát sinh bệnh:
- Thai phụ mắc các rối loạn như máu khó đông, có tiền sử bị tiểu đường, bệnh thận hoặc mắc bệnh tự miễn như lupus.
- Có người trong gia đình như bà, mẹ, cô, dì, hoặc chị em ruột từng bị tiền sản giật.
- Tình trạng thừa cân, béo phì trong quá trình mang thai.
- Phản xạ do tử cung bị căng, chịu áp lực lớn do mang đa thai hoặc thai quá lớn.
- Thiếu máu tại khu vực tử cung và nhau thai.
Bà bầu bị tiền sản giật nên ăn đa dạng các loại rau xanh, đặc biệt các loại rau có tính nhuận tràng như rau khoai lang, rau mồng tơi, ra đay và các loại trái cây. Ảnh minh họa
Chế độ ăn cho bà bầu bị tiền sản giật
Nhu cầu năng lượng:
3 tháng đầu thai kỳ: E= 30-35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày +50 kcal.
3 tháng giữa thai kỳ: E= 30-35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày + 250 kcal.
3 tháng cuối thai kỳ: E= 30-35 kcal/kg cân nặng lý tưởng/ngày + 450 kcal.
Trong đó:
Glucid: 55-60%; Protein : 15-20% (protein động vật > 50%); Lipid: 20-25%: (acid béo không no chiếm 2/3); Tăng cường chất xơ: 28g/ ngày; Muối: < 6g/ ngày. 2-3g/ngày ở những tháng cuối thai kỳ; Đầy đủ vitamin và vi chất dinh dưỡng: Sắt, acid folic, Ca, Mg; Lượng nước hàng ngày rút bớt so với hàng ngày không quá 1 lít.
Bà bầu bị tiền sản giật nên ăn gì?
Thực phẩm nên dùng gồm:
- Các loại gạo, mỳ, ngô, khoai, sắn, bún, phở, bánh đúc...(nên chọn các loại gạo lức, bánh mì đen hoặc ngũ cốc ngũ cốc xay xác dối thay cho gạo trắng, bún, phở, bánh đúc, .....)
- Các thực phẩm giàu đạm nguồn gốc động vật ít béo, giàu sắt và can xi như thịt nạc, cá nạc, tôm, cá nhỏ ăn cả xương, cua .....
- Các chất béo bao gồm bơ động vật, dầu oliu, dầu nành, dầu điều, dầu mè, dầu hạnh nhân, hạt hướng dương, hạt điều, trứng, thực phẩm đậu nành,quả ốc chó và omega-3 được tìm thấy trong chất béo của cá.
- Ăn đa dạng các loại rau xanh, đặc biệt các loại rau có tính nhuận tràng như rau khoai lang, rau mồng tơi, ra đay (400- 600g/ngày)
- Ăn đa dạng các loại quả (nên ăn thanh long, cam, bưởi, đu đủ chín, chuối...)
- Các loại sữa ít béo và các sản phẩm chế biến từ sữa như sữa chua.
Thực phẩm hạn chế dùng cho bà bầu bị tiền sản giật
Các loại thực phẩm hạn chế dùng gồm:
- Phủ tạng động vật: tim, gan, cật (thận)...
- Mỡ động vật, bơ.
- Một số gia vị cay nóng như: Hạt tiêu, gừng, ớt.
- Các loại bánh kẹo ngọt, mứt chứa nhiều đường.
Bà bầu bị tiền sản giật không nên ăn gì?
Các loại thực phẩm không nên dùng gồm:
- Thực phẩm chế biến sẵn như: Ngũ cốc ăn sáng, mì ăn liền, giò chả, lạp xưởng, đồ hộp, mì chính, bột ngọt, hạt nêm.
- Dưa, cà muối.
- Các loại quả sấy khô.
- Rượu, bia, nước ngọt có đường, đồ uống có ga...
- Thực phẩm sống( thịt sống, trứng trần...), gỏi
Ngoài ra, cũng nên lưu ý cách chế biến thực phẩm cho bà bầu bị tiền sản giật. Nên hạn chế các món rán, quay, xào…và hạn chế sử dụng các loại quả ép, xay sinh tố, nên ăn cả múi, miếng để có chất xơ.
