Ba ba giàu dinh dưỡng: đạm, mỡ, đường và các vitamin B1, B2, E, PP và các nguyên tố vi lượng phospho, canxi, selen, sắt... Theo Đông y, ba ba tính bình, vị ngọt, có công năng tư âm, mát huyết, bổ khí nhuận phế, bổ can thận âm hư, trừ thấp nhiệt, háo, khát, âm dịch bất túc... Không chỉ là món ăn ngon bổ, ba ba còn là vị thuốc bổ thận rất tốt cho cả nam và nữ.
Ba ba chọn con còn sống, nặng tối thiểu 200g. Mua ba ba về cho vào chậu nước sạch qua 1 đêm hoặc 1 ngày cho ra hết bẩn. Khi làm, cho ba ba vào nước nóng để cho ra hết chất bẩn lần nữa, cắt hết tiết ra (để làm việc khác), cho vào nước nóng 70-80oC, làm sạch, bỏ đầu, chân, phủ tạng. Khi mổ không được làm vỡ mật và bàng quang. Nếu vỡ, phải rửa sạch để tránh ăn vào, gây đi ngoài. Thịt đã làm xong chú ý không được rửa lại nước.
Chữa chứng nam giới tinh trùng ít: ba ba 1 con, mộc nhĩ trắng 15g; tri mẫu, thiên đông, nữ trinh tử, hoàng bá mỗi thứ 10g cho vào túi vải; lát gừng tươi, hành cây mỗi thứ vừa phải. Làm thịt ba ba, bỏ nội tạng, đầu, chân, cho thịt ba ba vào trong nồi, cho nước, gừng tươi, hành, đun to lửa cho sôi, rồi đun nhỏ lửa. Khi thịt chín, cho mộc nhĩ trắng đã ngâm nở và túi thuốc vào, thịt ba ba nhừ, bắc ra. Ăn thịt ba ba, mộc nhĩ, uống nước. Mỗi ngày 1 lần, 7 ngày là 1 liệu trình. Không sinh hoạt tình dục trong thời gian dùng thuốc.
Chữa nam giới đau lưng mỏi gối, di tinh, nhức đầu, hoa mắt do can thận âm hư: ba ba 1 con, khởi tử, hoài sơn mỗi thứ 30g, nữ trinh tử, thục địa mỗi thứ 15g. Làm thịt ba ba, bỏ ruột, đầu, rửa sạch, cho cùng cẩu khởi tử, hoài sơn, nữ trinh tử, thục địa, nấu chín, bỏ thuốc. Ăn thịt ba ba, 2 ngày 1 thang.
Chữa lưng gối đau buốt, nam giới di tinh, dương lậu, tảo tiết, tay chân mệt mỏi, trĩ; nữ giới kinh nguyệt không đều, bạch đới nhiều:
Bài 1: thịt ba ba 1.000g, đông trùng hạ thảo 10g, đại táo 20g, rượu 30ml, gia vị, muối tinh, hành, gừng tươi, tỏi to, kê thang (canh gà) mỗi thứ vừa phải. Nấu canh, chia ăn trong ngày, ăn liền mấy thang.
Bài 2: ba ba 1 con 500g, đông trùng hạ thảo 10g, hồng táo 20g. Hầm thành canh ăn ngày 1 lần.
Chữa phụ nữ lượng bạch đới nhiều, tiểu tiện trong nhiều, thắt lưng đau buốt: ba ba 1 con khoảng 250g, sơn dược 50g, giấm vừa phải. Dùng giấm nấu ba ba, cho sơn dược vào nồi nấu canh, khi chín, lấy ra ăn ngày 1 lần.
Chữa phụ nữ kinh nguyệt không đều, bụng trên thỉnh thoảng lạnh đau căng tức: ba ba 1 con 500g, bồ câu 1 con, hành gừng tươi, rượu gia vị, muối tinh, mì chính mỗi thứ vừa phải. Bồ câu xuống nước cho chết, bỏ lông, bỏ nội tạng. Ba ba làm thịt, bỏ ruột, rửa sạch, băm ra cho vào bụng chim câu. Cho chim câu vào nồi, cho gừng, hành, muối tinh, rượu gia vị, nước vừa phải, nấu cách thủy. Ăn ngày 1 lần khi đói.
Chữa phụ nữ khí hư ra nhiều do thận khí bất túc: ba ba 1 con 300-500g, hoài sơn (khoai mài) 50g; giấm gạo. Xào ba ba với giấm gạo, sau đó cho vào nồi với khoai mài hầm chung. Cách ngày ăn 1 lần. Ăn 5 lần.
Kiêng kỵ: Người tạng hư hàn, dễ đi ngoài lỏng, khó ngủ, sau thai sản, viêm dạ dày ruột, thấp khớp không nên ăn ba ba. Để dùng ba ba an toàn, phải cẩn thận khi chế như trên đã nói và nên phối hợp với thịt lợn, gà và một số vị thuốc như khoai mài, kỷ tử, long nhãn...
BS. Phó Thuần Hương
