Tiến tới một giải pháp hoà bình
Người đứng đầu Cộng hòa tự xưng Nagorno-Karabakh Arayik Harutyunyan, ngày 25/10, đăng tuyên bố trên Facebook rằng Stepanakert sẵn sàng tuân thủ các điều khoản của thoả thuận ngừng bắn nhận đạo ở Karabakh, có hiệu lực vào thứ 2 (ngày 26/10). Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng xác nhận trên Twitter rằng Armenia và Azerbaijan đã cam kết tuân thủ thoả thuận ngừng bắn mới nhất.
Trong một tuyên bố khác, nhóm Minsk được thành lập để đứng ra làm trung gian giải quyết cuộc xung đột do Pháp, Nga, Mỹ dẫn đầu cho hay, các đồng chủ tịch và ngoại trưởng của nhóm sẽ gặp nhau một lần nữa trong ngày 29/10 nhằm thảo luận về vấn đề Nagorno-Karabakh. Nhóm sẽ thảo luận về nỗ lực đạt được thỏa thuận, thực thi thỏa thuận liên quan tới tất cả những bước cần thiết để đạt được giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột này, phù hợp với thời gian biểu đã được nhất trí trước đó.
Tổng thống Trump đã gửi lời chúc mừng Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng thống Azerbaijani Ilham Aliyev về thoả thuẩn ngừng bắn trên. “Chúc mừng Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan và Tổng thống Azerbaijani Ilham Aliyev - 2 nhà lãnh đạo đã nhất trí tuân thủ lệnh ngừng bắn có hiệu lực vào đêm nay. Nhiều sinh mạng sẽ được cứu sống”, ông Trump viết trên Twitter.
Theo các nhà phân tích, chưa biết số phận thỏa thuận ngừng bắn.
Hy vọng hoà bình mong manh
Theo các nhà phân tích, trở ngại lớn nhất hiện nay trong các cuộc đàm phán chấm dứt xung đột ở Nagorno - Karabakh vẫn liên quan đến vấn đề chủ quyền lãnh thổ. Trước khi có thỏa thuận ngừng bắn nhờ sự kết nối của Mỹ, 2 nước Armenia và Azerbaijan đã thống nhất 2 thỏa thuận ngừng bắn ở vùng Nagorno - Karabakh nhờ sự kết nối của Nga và Pháp, nhưng cả 2 đều bị vi phạm chỉ sau vài giờ có hiệu lực. Do vậy, nhiều nhà phân tích nhận định rằng chưa biết số phận thỏa thuận ngừng bắn nhờ công nối kết của Mỹ sẽ thế nào.
Ngày 25/10, Đại sứ Azerbaijan tại Mỹ - ông Elin Suleymanov tuyên bố: “Chúng tôi đề nghị Armenia quan sát thoả thuận ngừng bắn nhân đạo mới và chấm dứt các hành động quân sự khiêu khích như đã đồng ý. Azerbaijan cam kết mạnh mẽ sẽ đạt được hòa bình và số dân thường Azerbaijan chết trong những tuần rồi cho thấy ai là kẻ hiếu chiến”. Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev cho biết, nước này sẵn sàng dừng tất cả hành động quân sự ở Nagorno - Karabakh nếu phía Armenia có bước đi xây dựng trong các cuộc đối thoại và dừng chiếm đóng lãnh thổ của Azerbaijan, đồng thời tái khẳng định Nagorno - Karabakh phải được Armenia trao trả cho Azerbaijan. Trong khi đó, Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tuyên bố sẽ nỗ lực hết sức để đạt được thỏa thuận hòa bình với phía Azerbaijan, song một vấn đề mang tính nguyên tắc là cần xác định tình trạng của vùng lãnh thổ Nagorno - Karabakh.
Không thể bác bỏ việc đàm phán được thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo trên là một thành công. Tuy nhiên, giới quan sát chính trị cho hay, với những diễn biến hiện nay, nỗ lực kêu gọi Armenia và Azerbaijan thay đối đầu bằng đối thoại là chưa đủ, mà quan trọng hơn là chính hai bên phải thật sự bày tỏ thiện chí để các cuộc đàm phán sắp tới mới có thể mang lại một thỏa thuận đình chiến lâu dài hay thậm chí một hướng ra hòa bình cho cuộc xung đột thay vì những thoả thuận ngừng bắn nhân đạo “cho có”.