Cây artiso được sử dụng rất nhiều dạng như dùng tươi, khô, làm trà, nấu cao và có trong nhiều bài thuốc đông y.
Thành phần dinh dưỡng của atiso
Bông artiso tươi mát gan, lợi mật.
Artiso có nguồn gốc từ Địa Trung Hải, nhập vào nước ta, được trồng nhiều ở Đà Lạt và một số nơi vùng đồng bằng Bắc Bộ, Trung Bộ… Bông artisô là loại rau cao cấp thường dùng nấu canh thịt, hầm xương hoặc luộc, ăn cả cái và nước.
Cây artiso được sử dụng dưới nhiều dạng như dùng tươi, khô, làm trà, nấu cao và có trong nhiều bài thuốc đông y.
Artiso có công dùng gì?
Thành phần dinh dưỡng của hoa atisô tươi: Có 81% nước, 3,15% protein, 0,30% lipid, 15,50% glucid. Ngoài ra, trong hoa artiso tươi còn có mangan, phosphor, sắt và vitamin A, B, C. 100g artiso cung cấp 50-75 calo.
Tài liệu gần đây cho biết artiso có công năng lợi tiểu làm tăng sự bài tiết urê, acid uric, cholesterol qua thận tiết niệu. Dùng tốt cho người bị bệnh gút, huyết áp, tim mạch, gan nhiễm mỡ. Artiso cũng là vị thuốc quý ích gan mật, thận.
Lá artiso hỗ trợ tốt cho người viêm gan.
Theo Y học cổ truyền, artiso có vị ngọt hơi đắng, tính mát. Tác dụng bổ gan thận, mát gan, lợi mật, lọc máu, lợi tiểu. Thường dùng chữa chứng vàng da, sỏi mật, nhiễm độc, thấp khớp, thống phong. Ngoài ra, artiso còn trị thủy thũng, đái tháo đường, lợi sữa cho phụ nữ sau sinh.
Bài thuốc và món ăn có artisô theo kinh nghiệm dân gian
Trà hoa artiso.
Chữa tiêu khát (đái tháo đường): Hoa artisô 50g, ý dĩ 50g, lách lợn 150g, gia vị vừa đủ. Hoa artisô, ý dĩ, giã nhỏ. Lá lách lợn rửa sạch, thái miếng. Cho tất cả vào bát to, nêm gia vị vào trộn đều, đem hấp cách thủy cho chín. Ngày ăn 1 lần.
Chữa gan yếu, phục hồi chức năng gan, giúp cơ thể giải độc: Hoa artiso 50g, gan lợn 100g, gia vị vừa đủ. Hầm ăn tuần vài lần.
Chữa viêm gan vàng da, viêm thận tiết niệu: Lá artiso tươi 100g (hoặc khô 20g) nấu nước uống. Tác dụng: Nhuận trường và lọc máu.
Hiện nay artiso được chế biến nhiều sản phẩm như: Viên bao cynaraphytol, trà túi lọc atisô (Artichoke Beverage). Công dụng: Thanh nhiệt, mát gan, lợi mật, thông tiểu, tiêu độc.
Lưu ý: Khi dùng artiso phải rửa sạch bằng nước nhiều lần. Vì trong bông, lá có nhiều lông nhung dễ bám bụi cát, cũng như thuốc bảo vệ thực vật.
Kiêng kỵ: Artiso tính hàn, ăn vào rất mát nhưng không nên sử dụng nhiều cho người tỳ vị hư hàn hoặc đang bị tiêu chảy.
