Chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36, ngày 22/6/2020, Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam đã chủ trì Hội nghị trù bị các Quan chức cao cấp ASEAN (Prep-SOM), Cuộc họp lần thứ 2 Nhóm Công tác liên ngành trực thuộc Hội đồng Điều phối ASEAN về các tình huống y tế công cộng khẩn cấp (ACCWG-PHE) và Hội nghị Tham vấn chung (JCM). Các Hội nghị được tổ chức trực tuyến với sự tham gia của Quan chức ASEAN các trụ cột Chính trị-An ninh, Văn hóa-Xã hội và Kinh tế, Quan chức Y tế ASEAN và các Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực tại ASEAN.
Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam Nguyễn Quốc Dũng
Tại các Hội nghị, ASEAN đã trao đổi về công tác chuẩn bị cho hoạt động sắp tới trong đó có Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36, các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao gồm Hội nghị Hội đồng Chính trị-An ninh lần thứ 21, Hội nghị Hội đồng Điều phối ASEAN lần thứ 26 và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao không chính thức, dự kiến diễn ra trong các ngày 24-26/6/2020. Đại diện cho Chủ tịch ASEAN 2020, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đã cập nhật cho các nước về chương trình nghị sự, chương trình hoạt động của các Hội nghị và danh mục các văn kiện dự kiến sẽ được các Lãnh đạo ASEAN thông qua tại Hội nghị Cấp cao. Các nước ASEAN đánh giá cao công tác chuẩn bị của Chủ tịch ASEAN 2020 Việt Nam cho các Hội nghị, bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến công tác tổ chức bởi đây là lần đầu tiên một Hội nghị Cấp cao ASEAN chính thức và các Hội nghị trù bị được tổ chức bằng hình thức họp trực tuyến và tin tưởng với sự điều hành của Việt Nam, các Hội nghị này sẽ được tổ chức thành công.
Trao đổi về xây dựng Cộng đồng ASEAN trong 6 tháng đầu năm 2020, các nước chia sẻ những tác động tiêu cực của đại dịch COVID-19 đến đời sống kinh tế-xã hội của các nước. Các nước ASEAN nhấn mạnh, bất chấp những khó khăn do đại dịch COVID-19 đem lại, ASEAN kiên trì với các mục tiêu và nguyên tắc của mình, giữ vững đà xây dựng Cộng đồng, phấn đấu vì Cộng đồng ASEAN đoàn kết thống nhất và rộng mở hướng tới cấu trúc khu vực hoạt động dựa trên luật lệ. Hội nghị cũng kiểm điểm quan hệ đối ngoại của ASEAN, xem xét thúc đẩy quan hệ với một số đối tác mới, trao đổi về các vấn đề tăng cường hợp tác liên trụ cột và liên ngành. Trong vai trò Chủ tọa, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cảm ơn tinh thần hợp tác, xây dựng của các nước, hỗ trợ tích cực Việt Nam trong năm Chủ tịch ASEAN 2020. Thứ trưởng tái khẳng định tinh thần hợp tác của ASEAN, gắn kết chặt chẽ trong hợp tác, linh hoạt thích ứng trong hành động, sẵn sàng phối hợp cùng các đối tác trong phòng chống COVID-19 và phục hồi sau dịch bệnh. Thứ trưởng cũng cho rằng, trong tình hình dịch bệnh phức tạp ngày nay, càng thấy rõ ý nghĩa của tinh thần trách nhiệm, yêu cầu duy trì hòa bình, ổn định, tránh các hành động đơn phương làm phức tạp tình hình và cùng nhau hướng tới kiểm soát thành công dịch bệnh.
Hội nghị đã trao đổi và nghe báo cáo cập nhật về tiến độ triển khai các kết quả/ưu tiên của ASEAN trong năm 2020. Ghi nhận tiến độ triển khai tích cực của các sáng kiến về kiểm điểm giữa kỳ các kế hoạch tổng thể, khởi động thảo luận xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025, kiểm điểm tình hình thực hiện Hiến chương ASEAN, thúc đẩy hợp tác tiểu vùng trong đó có Mê Công, Trưởng SOM ASEAN-Việt Nam đề nghị sự phối hợp chặt chẽ các nước ASEAN và Ban Thư ký ASEAN, đảm bảo tiến độ thực hiện các sáng kiến, đặc biệt là chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36 và 37.
Trao đổi sâu về việc triển khai các kết quả của Hội nghị Cấp cao Đặc biệt ASEAN và ASEAN 3 về ứng phó COVID-19 (14/4/2020) tại Cuộc họp lần thứ 2 của Nhóm Công tác liên ngành trực thuộc Hội đồng Điều phối ASEAN về các Tình huống y tế công cộng khẩn cấp, ASEAN nhất trí thúc đẩy tiến độ triển khai 4 sáng kiến gồm Quỹ ASEAN ứng phó với COVID-19, Kho dự trữ vật tư y tế khu vực ASEAN, Quy chuẩn ứng phó với những tình huống y tế công cộng khẩn cấp và Kế hoạch phục hồi hậu COVID-19. Các nước nhấn mạnh về những thách thức và hệ luỵ lâu dài của đại dịch COVID-19 đối với ASEAN và thế giới. ASEAN cần tiếp tục tập trung kiểm soát, hạn chế lây lan và sự bùng phát trở lại của dịch bệnh, đồng thời nâng cao năng lực dự phòng để có thể ứng phó hữu hiệu hơn với các tình huống y tế khẩn cấp trong tương lai. Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh đại dịch COVID-19 đang diễn biến khó lường, chia sẻ lo ngại về một làn sóng thứ hai của dịch bệnh. Thứ trưởng cũng đề nghị các nước cùng hợp tác chặt chẽ hơn nữa trong triển khai kế hoạch khôi phục toàn diện sau đại dịch với đối tượng chính là những nhóm dễ bị tổn thương, doanh nghiệp nhỏ…
Các Hội nghị đã được tổ chức thành công bằng hình thức trực tuyến với vai trò điều hành hiệu quả của Chủ tịch ASEAN 2020 Việt Nam, đảm bảo các yếu tố về nội dung và kỹ thuật, được các nước ASEAN đánh giá cao.
