Từ ngày 19-23/7/2011, các ngoại trưởng của ASEAN và Nhật Bản, Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc và Hoa Kỳ họp tại ở Bali, Indonesia trong khuôn khổ Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) để bàn về những vấn đề an ninh ở châu Á. Diễn đàn ARF dự kiến kêu gọi thực hiện “ngoại giao ngăn ngừa”, đề ra các biện pháp để tránh xảy ra tranh chấp.
Cho tới nay, Trung Quốc vẫn chống lại việc Diễn đàn ARF đưa vấn đề tranh chấp lãnh hải ra bàn thảo, trong khi những nước có liên quan đến tranh chấp chủ quyền biển Đông vẫn muốn giải quyết vấn đề này với sự hợp tác của những nước như Nhật Bản và Hoa Kỳ.
Theo nhật báo Nikkei Nhật Bản, bản Tuyên bố của Chủ tịch Diễn đàn Khu vực ASEAN dự kiến được công bố ngày 23/7 có thể sẽ nhấn mạnh rằng, ARF phải đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì ổn định khu vực, trong một nỗ lực dường như là nhằm mở rộng vai trò của cơ chế này. Bản tuyên bố của Diễn đàn ARF theo dự kiến cũng sẽ kêu gọi thực hiện ngoại giao ngăn ngừa cũng như kêu gọi những nước tham gia diễn đàn đề ra các biện pháp để tránh xảy ra các tranh chấp. Bản tuyên bố có thể cũng sẽ khẳng định rằng, Trung Quốc và ASEAN đều cần một môi trường hoà bình, hữu nghị và hài hòa, ý muốn nhắc việc cần thiết phải giảm căng thẳng trên biển Đông.
Cách đây vài ngày, Tổng thư ký của ASEAN, ông Surin Pitsuwan cũng đã tỏ ý hy vọng rằng, tại Diễn đàn ARF ở Bali, ASEAN và toàn bộ các cường quốc khu vực, kể cả Hoa Kỳ và Trung Quốc sẽ có cuộc thảo luận mang tính xây dựng về tranh chấp biển Đông và các tranh chấp chủ quyền lãnh hải khác. Nhưng vấn đề là cho tới nay, Trung Quốc vẫn chủ trương giải quyết tranh chấp biển Đông trong khuôn khổ song phương chứ không muốn đưa vấn đề này ra bàn trong các cuộc họp đa phương. Mặt khác, Bắc Kinh đã nhiều lần phản đối việc Hoa Kỳ can dự vào vấn đề biển Đông, yêu cầu Washington phải tôn trọng quyền lợi cốt lõi của Trung Quốc trong khu vực này. Trước thái độ dứt khoát như vậy của Bắc Kinh, trước mắt, điều mà ASEAN có thể làm được với tư cách tổ chức khu vực đó là lập ra một cơ chế để giải quyết các tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc.
 Các ngoại trưởng của ASEAN bàn thảo về vấn đề an ninh ở châu Á. |
Manila hoan nghênh nghị quyết biển Đông của Mỹ Philippines đa hoan nghênh động thái mà nước này gọi là sự ủng hộ của Mỹ trong bối cảnh tranh cãi leo thang giữa Manila và Bắc Kinh liên quan tới vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên biển Đông. Nhiều tháng gần đây, Philippines đa cáo buộc Trung Quốc ngày càng có những hành động khiêu khích tại vùng biển tranh chấp, dẫn đến việc Quốc hội Mỹ hôm 15/7 thông qua một nghị quyết kêu gọi giải quyết hòa bình các tranh chấp ở biển Đông. Trong một tuyên bố, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario nói: “Nghị quyết trên ủng hộ quan điểm của Philippines về một giải pháp hòa bình, đa phương và dựa trên luật pháp để giải quyết các tranh cãi phù hợp với Luật quốc tế, đồng thời lên án việc sử dụng vũ lực và đe dọa công khai. Chúng tôi hoan nghênh sự ủng hộ của các nghị sĩ Mỹ đối với lập trường của Philippines.” Philippines - một trong những nước có lực lượng quân sự yếu nhất khu vực đang tìm kiếm sự ủng hộ mạnh mẽ hơn từ Mỹ, đối tác quân sự lớn nhất của nước này để đối phó với Trung Quốc. (TTXVN) |
SONG HÀ (Theo Kyodo, Nikkei)