Tờ Financial Times tối 3/5 đưa tin Thủ tướng Anh Theresa May đã chính thức khởi động chiến dịch vận động bầu cử của mình bằng việc công kích một số quan chức và chính trị gia Liên minh châu Âu (EU).
Phát biểu tại số 10 phố Downing, Thủ tướng Theresa May cho rằng những động thái xảy ra thời gian gần đây cho thấy EU không muốn các cuộc đàm phán về việc Anh rời khỏi EU (hay còn gọi là Brexit) đi đến thành công. “Chúng tôi tiếp tục tin rằng thà không đạt được thỏa thuận nào cho nước Anh còn hơn đạt được một thỏa thuận tồi”. Trước đó, Chánh văn phòng Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Martin Selmayr đã tiết lộ cho tờ Allgemeine Sonntagszeitung (Đức) về cuộc nói chuyện của Thủ tướng Anh Theresa May với Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker tuy có "nhiều sóng gió" song đây là cuộc nói chuyện "mang tính xây dựng". Theo ông Selmayr, Brexit sẽ không bao giờ thành công, đây là một sự kiện buồn và đáng tiếc.
Trước đó, các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí thông qua nguyên tắc "cứng rắn" trong tiến trình đàm phán với London, theo đó đàm phán về một thỏa thuận thương mại trong tương lai với Anh chỉ có thể bắt đầu khi London đồng ý các điều khoản về các quyền công dân, cũng như trả những phí tổn cho "sự chia tay" giữa Anh và EU, tính đến cả những cam kết về ngân sách đến ngày nước này chính thức rời EU. Theo tờ Thời báo Tài chính, các khoản mà Anh phải trả, bao gồm việc thanh toán trong ngành nông nghiệp hậu Brexit và chi phí quản lý, điều hành của Liên minh Châu Âu trong năm 2019 và 2020 đã lên tới 100 tỷ euro. Tuy nhiên, trong một tuyên bố hôm 3/5, Bộ Trưởng Anh phụ trách Brexit David Davis đã trả lời dứt khoát “Anh sẽ không trả 100 tỉ euro tiền phí bồi thường để rời Liên minh Châu Âu”. Theo ông Davis, Anh chưa nhận được yêu cầu về khoản bồi thường cụ thể từ Liên minh Châu Âu đối với việc rời khỏi khối này.
Bất đồng ngày càng lớn
Ngày 18/4 vừa qua, Thủ tướng Theresa May đã bất ngờ kêu gọi tổng tuyển cử sớm vào ngày 8/6 sắp tới đây. Theo bà Theresa May, Anh cần tiến hành tổng tuyển cử sớm vì lợi ích của đất nước, đây là cách duy nhất để đảm đảm bảo sự ổn định và vững chắc của Anh trong tiến trình Anh rời khỏi EU.
Anh kiên quyết sẽ không trả khoản phí 100 tỷ euro để “ly hôn” với EU
Ngay hôm 3/5, Quốc hội Anh đã chính thức giải tán để mở đường cho việc tổ chức cuộc tổng tuyển cử trước hạn vào ngày 8/6 tới. Việc Quốc hội Anh giải tán đánh dấu sự mở đầu chính thức cho chiến dịch vận động tranh cử. Các bộ trưởng sẽ tiếp tục đảm nhiệm cương vị của mình cho tới khi kết quả bầu cử được công bố và chính phủ mới được thành lập. Theo Hiến pháp Anh, Quốc hội cần giải tán ít nhất 25 ngày trước khi diễn ra tổng tuyển cử. Mọi hoạt động của cơ quan này sẽ tạm ngừng tới khi cuộc bầu cử kết thúc.
Dù Thủ tướng Theresa May lý giải Anh cần tiến hành tổng tuyển cử sớm vì lợi ích của đất nước, nhưng giới phân tích cho rằng vẫn còn có những động cơ khác, trong đó có việc đảm bảo lợi ích của London trong bối cảnh đàm phán Brexit bắt đầu khởi động. Thủ tướng Theresa May nhiều lần từng cho rằng vị thế đàm phán của Anh ở châu Âu đã bị “bóp méo” trên báo chí, bởi lập trường đàm phán của Ủy ban châu Âu đã cứng rắn hơn, và EU đang tạo ra các mối đe dọa nhằm vào London. Hôm 30/4, tờ FAS của Đức cho biết rằng Chủ tịch EC Jean-Claude Juncker đã cảnh báo bà May rằng " Brexit (Anh rời Liên minh châu Âu) không thể thành công".
Trong một diễn biến mới nhất, Trưởng đoàn đàm phán Brexit của Liên minh châu Âu (EU) Michel Barnier ngày 3/5 cho biết London và EU cần nhất trí một cách thức rõ ràng để tính toán những gì Anh phải thanh toán trước khi bắt đầu bất cứ cuộc đàm phán nào. "Đây không phải là một sự trừng phạt, cũng không phải là một loại thuế Brexit", ông Michel Barnier nói. Ông Barnier cho rằng Anh và EU có rất nhiều chương trình và dự án chung, vì vậy việc tất toán tài khoản là điều cần thiết. Ông cho biết EU đã chuẩn bị kế hoạch cho trường hợp không đạt thỏa thuận về Brexit với Anh.
Biểu đồ tiền “tất toán” nước Anh phải trả cho EU
Giới phân tích nhận định dù kịch bản nào xảy ra thì Anh vẫn là kẻ gánh chịu nhiều thiệt thòi hơn. Hiệp hội Dầu Khí Anh cho biết kịch bản Brexit “cứng”, cụm từ chỉ việc Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), thị trường chung châu Âu và Liên minh thuế quan, sẽ khiến cho ngành dầu khí của Anh thiệt hại 500 triệu bảng mỗi năm. Đây là khoản chi phí không mong muốn, trong bối cảnh ngành dầu khí Anh đã phải cắt giảm trên 120.000 việc làm trong khoảng thời gian từ năm 2014 và 2016, do giá dầu giảm mạnh.
Hiện lộ trình đàm phán với Anh vẫn cần 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu thông qua tại cuộc họp dự kiến diễn ra vào ngày 22 tháng 5 tới. Với kế hoạch Brexit khá chặt chẽ cùng những giới hạn đỏ của Liên minh châu Âu, giới phân tích chính trị nhận định, Anh khó có thể giành được lợi thế trong quá trình đàm phán.
