Thực phẩm – Nguy cơ tiềm ẩn trong mùa lũ
An toàn thực phẩm là điều kiện tiên quyết để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Thực phẩm bẩn, chứa vi khuẩn, hóa chất độc hại, chất bảo quản không rõ nguồn gốc hoặc phụ gia nguy hiểm có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng với sức khỏe.
Các bệnh thường gặp do thực phẩm không an toàn bao gồm ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy cấp, viêm gan A, ký sinh trùng và nhiều bệnh lý khác, trong đó có những trường hợp có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng lâu dài.
Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân, thực phẩm không an toàn còn gây thiệt hại nghiêm trọng về mặt xã hội: tăng chi phí y tế, giảm năng suất lao động và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển thể chất, trí tuệ của con người.
Trong điều kiện lũ lụt, người dân cần lưu ý:
- Thực phẩm phải được nấu chín kỹ trước khi ăn. Không sử dụng thực phẩm ôi thiu, nên ăn ngay sau khi nấu. Tránh ăn rau sống trong thời gian có ngập lụt.
- Trong trường hợp không có điều kiện nấu nướng, nên sử dụng thực phẩm ăn liền đóng gói như mì gói, đồ hộp và nước uống đóng chai còn nguyên vẹn.
- Nước dùng cho ăn uống phải được đun sôi hoặc khử trùng. Nguồn thực phẩm cứu trợ cần có nguồn gốc rõ ràng, còn hạn sử dụng.

Ngập lụt kéo dài khiến thực phẩm dễ hư hỏng, nhiễm khuẩn, tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc và bùng phát dịch bệnh.
Khuyến cáo từ ngành Y tế
Để phòng chống các dịch bệnh thường gặp trong mùa mưa bão, ngành Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp sau:
- Chủ động xây dựng kết hoạch và tổ chức xử lý nguồn nước ăn uống, sinh hoạt trong và sau lũ lụt bằng các biện pháp lắng lọc, khử trùng bằng Chloramin B hoặc T hoặc đun sôi trước khi sử dụng theo hướng dẫn của cơ quan y tế địa phương.
- Tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm, thủy sản chết bệnh hoặc chết không rõ nguyên nhân để chế biến thực phẩm.
- Đảm bảo vệ sinh ăn uống: "Ăn chín, uống chín". Rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Dụng cụ ăn uống cần được rửa sạch và nhúng nước sôi trước khi sử dụng.
- Bảo quản lương thực đúng cách, tránh ẩm mốc, mối mọt, ngập nước, phòng chống côn trùng và động vật gây bệnh xâm nhập.
- Thu gom rác thải, xác động vật chết, chôn lấp đúng quy định, đồng thời nạo vét, khơi thông cống rãnh nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường.
- Phát hiện và xử lý sớm các trường hợp thực phẩm ô nhiễm, kém chất lượng hoặc không bảo đảm an toàn.
- Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể bằng cách bổ sung vitamin vào khẩu phần ăn hàng ngày.
- Về vệ sinh môi trường, người dân vùng lũ cần thực hiện phương châm "nước rút đến đâu, làm vệ sinh đến đó", thu gom, xử lý xác động vật bằng vôi bột hoặc hóa chất theo hướng dẫn của Bộ Y tế, đồng thời tổ chức phun hóa chất diệt côn trùng tại các khu vực có nguy cơ.
Việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm chính là hành động thiết thực để bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Khi có dấu hiệu nghi ngờ dịch bệnh, người dân cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời.
Tăng cường đảm bảo an toàn thực phẩm trong bão lũ
Trước diễn biến phức tạp của bão số 10 và 11 gây mưa lớn, ngập lụt và sạt lở tại nhiều địa phương ở Bắc Bộ và Trung Bộ, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã ban hành công văn gửi Sở Y tế và Chi cục ATVSTP các tỉnh, thành phố, yêu cầu tăng cường các biện pháp bảo đảm an toàn thực phẩm, phòng chống ngộ độc thực phẩm.
Cục đề nghị các đơn vị thực hiện:
Chủ động cung cấp lương thực, thực phẩm, nước uống an toàn cho người dân vùng ngập lụt; khuyến khích sử dụng thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm ăn liền và bổ sung vitamin để tăng sức đề kháng.
Tuyên truyền, hướng dẫn người dân cách lựa chọn, chế biến và sử dụng thực phẩm an toàn; tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm chết để làm thực phẩm; xử lý, khử trùng nguồn nước bị ngập úng trước khi sử dụng.
Tăng cường giám sát nguy cơ ngộ độc thực phẩm, phối hợp với các cơ sở y tế để phát hiện, xử lý kịp thời các ca nghi ngờ, tránh lây lan trong cộng đồng.
Kiểm soát chất lượng thực phẩm cứu trợ, không để các sản phẩm hư hỏng, mốc, hết hạn sử dụng đến tay người dân vùng lũ.
Tiếp tục triển khai nghiêm túc Chỉ thị 38/CT-TTg (11/10/2024) của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo liên quan của Bộ Y tế, Cục An toàn thực phẩm về công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trong mùa bão, lũ lụt.