Tại Tuần phim Kỷ niệm 70 năm Ngày Toàn quốc kháng chiến (19/12/1946 - 19/12/2016) do Bộ VH-TT&DL tổ chức tới đây trên khắp cả nước, khán giả lại được thưởng thức nhiều tác phẩm điện ảnh xuất sắc. Đặc biệt, phim truyện Nhà tiên tri nói về Bác Hồ trong một giai đoạn lịch sử trọng đại của dân tộc... sẽ đến với tất cả người dân Việt Nam.
Điện ảnh Việt từng có nhiều bộ phim đỉnh cao về Bác Hồ. Tới nay, khán giả không thể quên những bộ phim kinh điển đã chạm đến trái tim người xem về Người như: Hẹn gặp lại ở Sài Gòn, Hà Nội mùa đông năm 46, Vượt qua bến Thượng Hải, Nguyễn Ái Quốc ở Hồng Kông, Nhìn ra biển cả... Nhưng đối với Nhà tiên tri (kịch bản Hoàng Nhuận Cầm, đạo diễn NSƯT Vương Đức), khán giả thêm yêu và hiểu được nhiều hơn về Bác.
Nhà tiên tri được nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm viết trong vòng 7 năm, dựa trên hai truyện ngắn được Bác Hồ viết: Việt Bắc anh dũng và Giấc ngủ 10 năm. Năm 2009, kịch bản Nhà tiên tri đã giành giải Ba, Cuộc thi Sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật hưởng ứng Cuộc vận động, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Nhà tiên tri từng đến với khán giả trong những dịp lễ lớn trong năm qua và được đón nhận nồng nhiệt. Tác phẩm điện ảnh này được ví như bức tranh thi ca thật đẹp, cho thấy hình ảnh Bác thật gần gũi, giản dị nhưng cũng đầy quyết đoán khi đưa ra những quyết định quan trọng của đất nước.
Cảnh trong phim Nhà tiên tri.
Bộ phim lấy bối cảnh Bác Hồ “nằm gai nếm mật” ở chiến khu Việt Bắc giai đoạn 1947-1950. Dưới bàn tay tài hoa của NSƯT Vương Đức, tài năng diễn xuất của NSND Bùi Bài Bình trong vai Bác Hồ, phim Nhà tiên tri đã chạm đến trái tim người xem. Theo TS. Lê Thị Bích Hồng, phim có nhiều tình tiết mới lần đầu được lên màn ảnh. Đó là cảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh đi tàu hỏa sang Liên Xô gặp Stalin năm 1950 và cuộc đối thoại giữa hai lãnh tụ. Năm 1950, Bác Hồ đã bí mật dẫn đầu phái đoàn của chúng ta qua Trung Quốc rồi sang Liên Xô - một chuyến đi khó khăn vì diễn ra trong thời kỳ chiến tranh ác liệt giữa ta và Pháp sau Chiến thắng Biên giới. Bác phải đổi nhiều phương tiện đi lại từ đi bộ, xe ôtô rồi tàu hỏa, máy bay. Những người tháp tùng Bác là đồng chí Trần Đăng Ninh và đạo diễn Phạm Văn Khoa. Tới Liên Xô, Bác được đón trọng thể tại sân bay Vnucovo, sau đó ra Quảng trường Đỏ viếng Lê-nin rồi gặp Stalin tại Điện Kremlin.
Thành công nhất ở phim Nhà tiên tri chính là phẩm chất anh minh, thông tuệ của Hồ Chí Minh ở góc nhìn gần, đời thường. Tác giả kịch bản Hoàng Nhuận Cầm và NSƯT Vương Đức đều chung quan điểm là thể hiện hình tượng Bác một cách hết sức bình dị, tự nhiên không thần thánh hóa. Để chuẩn bị cho vai Bác Hồ, NSND Bùi Bài Bình đã ép trọng lượng cơ thể từ 56kg xuống còn 50kg. Ông cũng đi mài bớt chiếc răng khểnh của mình để có được gương mặt giống Bác hơn. Trong suốt thời gian phim bấm máy, ngày nào ông cũng thức dậy từ 5h sáng, ngồi 5 tiếng đồng hồ để hóa trang, có khi chỉ quay được một cảnh lại phải sửa vì thời tiết quá nóng nực làm mồ hôi trôi hết cả lớp hóa trang. Có lẽ vì những nỗ lực ấy mà hình ảnh Bác Hồ thông qua vai diễn của NSND Bùi Bài Bình hiện lên vừa giản dị, vừa vĩ đại, hòa vào không gian núi rừng, người dân Việt Bắc, như một chiến sĩ trong cuộc kháng chiến trường kỳ. Trong phim, khán giả cũng nhận thấy những chiến lược, quyết sách lớn được Bác phổ biến tới chiến sĩ, đồng bào theo một cách rất đơn giản, dễ hiểu. Bác hiện lên rất gần gũi, giản dị từ trang phục, nói năng, đi lại...
Đạo diễn Vương Đức và ê-kíp làm phim đã rất tài tình khi chọn những cảnh hiếm hoi thư thái của Bác khi là một thi nhân giữa núi rừng Việt Bắc; cảnh đi thuyền trên sông Đáy thơ mộng, cảnh Bác Hồ câu cá, lúc Người trò chuyện, đặt tên cho chiến sĩ... Có một hình ảnh mang tính biểu tượng được khéo léo lồng ghép nhiều lần, vào những thời gian và địa điểm khác nhau trong phim, đó là cánh chim bồ câu. Chim bồ câu “nhặt thóc bên bồ công văn” ở rừng sâu Việt Bắc, hay cánh chim tung bay trên Quảng trường Đỏ của nước Nga đều chung thông điệp về khát vọng hòa bình, tự do. Dù ở góc quay nào, hình tượng Người cũng được hiện lên ở sự giản dị, gần gũi, ấm áp, thân thương.
Bộ phim Nhà tiên tri đã xây dựng thành công và làm nổi bật hình tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh và các đồng chí lãnh đạo tại thời điểm lịch sử quan trọng. Bên cạnh đó, bộ phim có những cảnh quay chân thực, cảm động khiến khán giả không nén nổi xúc động khi chứng kiến cảnh Bác và các đồng chí lãnh đạo, chiến sĩ cùng “nếm mật nằm gai” tại chiến khu Việt Bắc; cảnh nghẹt thở khi Trung ương Chính phủ đã kịp sơ tán trước sự vây ráp của kẻ thù; cảnh tác chiến trong điều kiện thế tương quan giữa ta và địch quá chênh lệch; cảnh trao quyết định phong Đại tướng cho đồng chí Võ Nguyên Giáp... Và hơn nữa, Nhà tiên tri gửi gắm thông điệp lớn lao khát vọng hòa bình, ý chí độc lập của dân tộc!
