1. Thực phẩm biến đổi gene là gì?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), sinh vật biến đổi gene (GMO) được định nghĩa là sinh vật (thực vật, động vật hoặc vi sinh vật) trong đó vật liệu di truyền (DNA) đã bị thay đổi theo cách không xảy ra tự nhiên thông qua giao phối và/hoặc tái tổ hợp tự nhiên. Công nghệ này thường được gọi là "công nghệ sinh học hiện đại" hoặc "công nghệ gene", đôi khi cũng được gọi là "công nghệ DNA tái tổ hợp" hoặc "kỹ thuật di truyền". Nó cho phép các gene riêng lẻ được chọn được chuyển từ sinh vật này sang sinh vật khác, ngay cả giữa các loài không liên quan. Và thực phẩm được sản xuất từ hoặc sử dụng sinh vật biến đổi gene thường được gọi là thực phẩm biến đổi gene.
Một trong những mục tiêu phát triển cây trồng dựa trên sinh vật biến đổi gene là cải thiện khả năng bảo vệ cây trồng thông qua việc đưa vào khả năng kháng bệnh thực vật do côn trùng hoặc virus gây ra.
Về mặt hình thái, thực phẩm biến đổi gene có thể giống hoặc khác thực phẩm truyền thống tùy thuộc gene đưa vào quy định tính trạng gì. Ngoài ra, thực phẩm biến đổi gene có thể có chất lượng và hương vị giống hoặc tốt hơn thực phẩm thông thường như: Ớt cay hơn hoặc ngọt hơn; ngô ngọt hơn, ngon miệng hơn…
Thực phẩm biến đổi gene được sản xuất từ hoặc sử dụng sinh vật biến đổi gene.
2. Ăn thực phẩm biến đổi gene có nguy cơ ung thư không?
Theo WHO, các hệ thống cụ thể đã được thiết lập để đánh giá nghiêm ngặt các sinh vật biến đổi gene và thực phẩm biến đổi gene liên quan đến sức khỏe con người và môi trường. Đánh giá an toàn của thực phẩm biến đổi gene thường tập trung vào: Tác động trực tiếp đến sức khỏe (độc tính); khả năng gây phản ứng dị ứng; các thành phần cụ thể được cho là có đặc tính dinh dưỡng hoặc độc hại; tính ổn định của gene được đưa vào; tác động dinh dưỡng liên quan đến biến đổi gene; và bất kỳ tác động không mong muốn nào có thể xảy ra do việc đưa gene vào.
Các sinh vật biến đổi gene khác nhau bao gồm các gene khác nhau được đưa vào theo những cách khác nhau. Điều này có nghĩa là từng loại thực phẩm biến đổi gene và tính an toàn của chúng phải được đánh giá theo từng trường hợp cụ thể và không thể đưa ra tuyên bố chung về tính an toàn của tất cả các loại thực phẩm biến đổi gene.
Thực phẩm biến đổi gene hiện có trên thị trường quốc tế đã vượt qua các đánh giá an toàn và không có khả năng gây ra rủi ro cho sức khỏe con người. Ngoài ra, không có tác động nào đối với sức khỏe con người được chứng minh là kết quả của việc tiêu thụ những loại thực phẩm như vậy của dân số nói chung tại các quốc gia nơi chúng được chấp thuận.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, mọi người ngày càng có mối quan tâm hơn về những tác động có hại tiềm ẩn của thực phẩm biến đổi gene đã dẫn đến luật liên bang vào năm 2016 yêu cầu dán nhãn thống nhất các loại thực phẩm có chứa thành phần biến đổi gene.
Về mặt lý thuyết, những gene bổ sung này có thể tạo ra các chất gây ra phản ứng ở những người nhạy cảm hoặc bị dị ứng, hoặc dẫn đến nồng độ hợp chất cao gây ra các tác động khác đến sức khỏe.
Hiện tại không có bằng chứng nào cho thấy thực phẩm hiện có trên thị trường có chứa thành phần biến đổi gene hoặc các chất có trong chúng gây hại cho sức khỏe con người, hoặc chúng sẽ làm tăng hoặc giảm nguy cơ ung thư. Tổ chức Y tế Thế giới, Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ, Viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia và Hiệp hội Vì sự tiến bộ Khoa học Hoa Kỳ đều có quan điểm cho rằng, bằng chứng hiện tại cho thấy thực phẩm có chứa thành phần biến đổi gene là an toàn.
3. Một số thực phẩm biến đổi gene phổ biến
Rất có thể bạn đang ăn thực phẩm và sản phẩm được làm từ các thành phần có nguồn gốc từ cây trồng biến đổi gene. Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết, tại quốc gia này, nhiều loại cây trồng biến đổi gene được sử dụng để làm ra các thành phần như: bột ngô, xi-rô ngô, dầu ngô, dầu đậu nành, dầu cải hoặc đường cát. Một số loại trái cây và rau quả tươi có sẵn trong các giống biến đổi gene, bao gồm: khoai tây, bí mùa hè, táo, đu đủ và dứa hồng.
Hơn 95% động vật được sử dụng để lấy thịt và sữa ở Hoa Kỳ ăn cây trồng biến đổi gene. Các nghiên cứu độc lập cho thấy không có sự khác biệt nào trong cách thức thực phẩm biến đổi gene và không biến đổi gene ảnh hưởng đến sức khỏe và sự an toàn của động vật. DNA trong thực phẩm biến đổi gene không truyền sang động vật ăn nó. Điều này có nghĩa là động vật ăn thực phẩm biến đổi gene không biến thành thực phẩm biến đổi gene.
Nghiên cứu cho thấy rằng các loại thực phẩm như trứng, sản phẩm từ sữa và thịt có nguồn gốc từ động vật ăn thực phẩm biến đổi gene có giá trị dinh dưỡng, độ an toàn và chất lượng ngang bằng với thực phẩm làm từ động vật chỉ ăn thực phẩm không biến đổi gene.
Ngô là thực phẩm biến đổi gene phổ biến.
Theo TS. Phạm Thùy Dương, Giảng viên Khoa Công nghệ sinh học, Đại học Phương Đông, người tiêu dùng cần có những hiểu biết nhất định về thực phẩm biến đổi gene trước khi quyết định sử dụng. Nên chọn những thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, nhận diện thực phẩm biến đổi gene qua mã code hay xem nhãn thực phẩm, nhãn kiểm định.
Tại Việt Nam, dù chỉ mới công nhận 4 giống ngô biến đổi gene (chưa tiến hành trồng đại trà), song việc nhập khẩu thực phẩm biến đổi gene (đậu tương, ngô… ) đã có từ khoảng 10 năm gần đây. Do đó, việc quy định ghi nhãn đối với thực phẩm biến đổi gene bằng tiếng Việt góp phần minh bạch thông tin để người tiêu dùng có thể lựa chọn.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Hai loại thực phẩm bị nghi làm tăng đột biến số ca ung thư đại trực tràng.
