Sau gần 1 năm tiếp nhận đơn thư, tiến hành điều tra theo tố cáo của anh Vũ Ngọc Dương và gia đình, cơ quan điều tra đã phát hiện ra một sự thật, toàn bộ bằng chứng khiến anh Dương phải vào tù là giả mạo. Chỉ bằng hai tờ phiếu chi giả mạo chữ ký, giả mạo con dấu với tổng số tiền 100 triệu đồng, một người thanh niên 27 tuổi đã phải nhận mức án 30 tháng tù giam. Từ đây, một lần nữa đặt ra vấn đề về khả năng của các cơ quan giám định khi để người vô tội bị kết tội oan.
Đối tượng Nguyễn Thị Thanh Vân đang thực nghiệm tại cơ quan điều tra.
Thủ đoạn tinh vi, qua mắt các cơ quan tố tụng
Quá trình xác minh, cơ quan điều tra đã làm rõ việc Dương Diệu Thu (cô họ của Vũ Ngọc Dương) và chồng là Nguyễn Văn Hiền có cho Dương vay một khoản tiền nhưng Dương chưa trả hết. Sau đó, Thu đã cùng Nguyễn Thị Thanh Vân (nhân viên Trung tâm Dạy nghề và Hướng nghiệp nhân đạo Đông Anh) bàn bạc, thống nhất làm giả các tài liệu, thông qua Trung tâm nhân đạo Đông Anh tố cáo Dương nhằm mượn tay cơ quan pháp luật lấy tiền của Dương và gia đình. Bà Thu đã đưa cho Vân 2 giấy vay tiền có chữ và chữ ký của Dương để Vân làm giả. Ngoài 2 giấy thu tiền 100 triệu đồng từ hai công ty, bà Vân còn làm giả 3 giấy vay nợ các cá nhân khác của anh Dương với tổng số tiền 197 triệu đồng. Những giấy tờ này sau đó được nộp cho cơ quan điều tra, Công an huyện Đông Anh với mục đích mượn tay cơ quan điều tra để lấy tiền của Dương.
Theo đó, các đối tượng này đã làm giả hồ sơ để biến Vũ Ngọc Dương thành tình nguyện viên của Trung tâm Dạy nghề và Hướng nghiệp nhân đạo Đông Anh. Để có chữ ký thật của anh Dương, các đối tượng này đã chuẩn bị một bản mẫu có chữ ký và chữ viết của anh Dương, sau đó cho vào một túi bóng kính, đặt lên bàn rồi phủ tờ giấy trắng cần lấy mẫu chữ ký của anh Dương lên, dùng bông thấm dầu hỏa bôi đều lên tờ giấy trắng cho các chữ ở bản mẫu hiện lên. Sau đó, dùng bút bi tô vẽ những chữ cần lấy lên tờ giấy trắng rồi dùng máy sấy tóc sấy khô tờ giấy trắng đã lấy mẫu làm giấy tờ giả mạo.
Sau khi bị oan, anh Vũ Ngọc Dương và gia đình đã làm đơn kêu oan gửi đến các cơ quan có thẩm quyền. Sau khi xem xét hồ sơ, tài liệu liên quan đến vụ án, Cục Điều tra Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao nhận thấy vụ án có nhiều điều chưa sáng tỏ nên vào cuộc xác minh, tiến hành trưng cầu giám định các tài liệu mà Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Đông Anh đã sử dụng làm chứng cứ điều tra, truy tố anh Vũ Ngọc Dương. Tại bản Kết luận số 52/GĐKTHS-P11 ngày 8/8/2014 của đơn vị Giám định Kỹ thuật Hình sự (Bộ Quốc phòng) cho thấy, chữ viết, chữ ký, ghi họ tên anh Vũ Ngọc Dương trên hai phiếu chi, đơn xin gia nhập thành viên Hội Chữ thập đỏ Hà Nội không phải do một người viết ra.
Dẫn đến oan sai người vô tội
Mới đây, ngày 24/10/2014, Phòng Kỹ thuật Hình sự (PC54) Công an TP. Hà Nội đã có Công văn số 647 gửi Cục Điều tra, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao trong đó nêu rõ: Tài liệu cần giám định không hệ thống, phương thức thủ đoạn thực hiện của đối tượng rất mới, rất tinh vi nên dẫn đến việc đánh giá, nghiên cứu tài liệu và kết luận của giám định viên còn chưa toàn diện, thiếu chính xác. Tuy nhiên, theo luật sư Nguyễn Hồng Bách – Văn phòng Luật sư Hồng Bách và cộng sự, người tư vấn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho anh Vũ Ngọc Dương cho rằng, hành vi giả mạo giấy tờ, tài liệu của các đối tượng trong vụ án này là rất tinh vi, có dấu hiệu sai phạm của những người tiến hành tố tụng, có dấu hiệu của hành vi cố ý làm sai lệch hồ sơ vụ án, dẫn đến việc kết tội oan sai người vô tội. Cũng theo ông Bách: Từ những tài liệu giả mạo của những người rắp tâm để chiếm đoạt tiền của người khác thì Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an TP. Hà Nội đã không phát hiện ra được, để rồi kết luận mẫu chữ ký giả của anh Dương là cùng một chữ ký. Và từ căn cứ đó, Tòa án nhân dân TP. Hà Nội với hội đồng xét xử cấp sơ thẩm; Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân Tối cao với thành phần xét xử phúc thẩm đã kết án 30 tháng tù oan sai cho anh Vũ Ngọc Dương.
Theo ông Nguyễn Văn Hải - Phó Cục trưởng Cục Điều tra, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, trong vụ việc này, nguyên nhân dẫn đến oan sai một phần là do hoạt động của các đối tượng phạm tội đã dùng thủ đoạn hết sức tinh vi và xảo quyệt, đây là những thủ đoạn hoàn toàn mới. Về mặt chủ quan, do một số ít cán bộ trong các cơ quan tiến hành tố tụng đã chủ quan, không làm hết trách nhiệm của mình nên dẫn đến án oan sai. Hiện cơ quan điều tra đang hoàn tất các thủ tục tố tụng để minh oan cho anh Dương và xem xét các hành vi có dấu hiệu xâm phạm hoạt động tư pháp trong quá trình xử lý vụ án; Xem xét khởi tố các đối tượng về các hành vi khai báo gian dối hoặc cung cấp tài liệu sai sự thật, vu khống, thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, chiếm đoạt tài sản...
Theo đó, mới đây, cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao vừa có công văn gửi các cơ quan Tòa án, Công an TP. Hà Nội đề nghị xem xét, tạm hoãn thi hành án đối với Vũ Ngọc Dương (27 tuổi, trú tại phố Khâm Thiên, Đống Đa, Hà Nội, bị tuyên phạt 30 tháng tù giam về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”); đồng thời kiến nghị lãnh đạo viện KSND Tối cao kháng nghị theo trình tự tái thẩm để minh oan cho anh Dương.
An Biên - Toàn Vũ