Trong các bữa liên hoan hoặc trên bàn nhậu, những món ăn quen thuộc được chế biến từ các loại thịt tái, sống như bê, dê tái chanh, bò tái, thịt lợn tái chanh, gỏi cá, nem chua, tôm tái cuốn lá cải hay tiết sống động vật... được rất nhiều người ưa chuộng bởi vị ngon vừa miệng, đặc biệt thích hợp lai rai trong những cuộc nhậu. Nếu đảm bảo nguồn thực phẩm cung cấp đạt tiêu chuẩn an toàn vệ sinh, thì khi ăn những món tái vẫn giữ nguyên hàm lượng dinh dưỡng và không gây hại cơ thể. Tuy nhiên, ở nước ta, khi thưởng thức các món ăn này, người sử dụng không thể tránh khỏi nguy hiểm rình rập đến sức khỏe bởi nguồn cung cấp thực phẩm thiếu an toàn. Ẩn sâu trong những món ăn đó, chứa vô vàn những loại vi khuẩn, ký sinh trùng như giun sán, thậm chí là vi khuẩn liên cầu lợn gây chết người.
Theo nghiên cứu, có khoảng 50 loại giun sán ký sinh được tìm thấy ở thủy sản, một số loại có thể gây chết người. Trứng giun sán trên sông biển ao hồ, trung chuyển qua ốc, tôm, cua rồi ẩn sâu vào thịt cá. Với những món tái như gỏi, trứng giun sán vẫn sống trong miếng thịt và theo đường tiêu hóa xâm nhập vào cơ thể người. Sau đó, ấu trùng này sẽ nở thành giun sán và bắt đầu gây bệnh.
Khi ăn thực phẩm tái chưa nấu chín, nguy cơ nhiễm ấu trùng sán dây lợn khá cao. Bệnh nhân khi ăn phải thịt nhiễm ấu trùng giun sán chưa được nấu chín, ấu trùng sẽ theo đường tiêu hóa trú tại dạ dày và ruột non. Sau 24h, những ấu trùng này phát triển trưởng thành và ký sinh trong niêm mạc ruột, gây ra những vấn đề nghiêm trọng với sức khỏe. Vài ngày sau, vi khuẩn, giun sán sẽ sinh sôi, nảy nở một cách chóng mặt, tạo kén, xâm nhập vào hệ tuần hoàn, cơ hoành và các tổ chức cơ vân làm hại cơ thể. Thời gian ủ bệnh cũng khá lâu, 30- 45 ngày tùy thể trạng và lượng ấu trùng có trong cơ thể. Như kén giun xoắn có thể tồn tại trong cơ thể từ vài năm, thậm chí là vài chục năm.
Người bị nhiễm giun sán thường có biểu hiện đau bụng thành từng cơn, rối loạn tiêu hóa, đi ngoài phân lỏng, thiếu máu, người xanh xao, ngứa, mề đay, suy nhược cơ thể. Đặc biệt hơn, một số người còn có thể xuất hiện tình trạng xuất huyết dưới giác mạc, võng mạc, sốt nhẹ, sốt tăng dần, đau lưng cơ đổ mồ hôi, ớn lạnh, mệt mỏi và kiệt sức... Thậm chí, có người bị viêm màng não mủ, tụt huyết áp rất nguy hiểm.
Bất cứ một loài ký sinh trùng nào, kể cả vi khuẩn khi xâm nhập vào cơ thể sẽ đi vào máu đầu tiên, sau đó đi vào các bộ phận khác. Trong khi đó, cấu tạo của bộ não rất lỏng lẻo nên các loại sán, ký sinh trùng rất dễ xâm nhập và thích nghi ở đó. Đáng ngại hơn, khi ăn phải những thức ăn tái có chứa ấu trùng giun, sán, vi khuẩn gây bệnh sẽ xuyên qua thành ruột lên não và tồn tại trong đó, tạo thành vôi. Sau đó, tùy thuộc vào cơ địa và hệ miễn dịch của từng người mà gây hại cho cơ thể. Giun, sán ký sinh trong não có thể để lại di chứng thần kinh như ngớ ngẩn, mất trí nhớ, liệt, phải cắt bỏ chi, thậm chí gây thiệt mạng nếu bệnh nhân chủ quan.
Khi ăn các thực phẩm tái chưa nấu chín, nguy cơ nhiễm ấu trùng sán dây lợn khá cao.
Ngoài nguy cơ nhiễm giun sán, các món ăn tái sống nếu được chế biến từ thực phẩm không an toàn, có chứa vi khuẩn tụ cầu, liên cầu, E.Coli có thể gây bệnh cho người qua đường tiêu hóa.
Triệu chứng lâm sàng khi nhiễm E.Coli bao gồm đau bụng và tiêu chảy cấp, phân lẫn máu, kèm theo có thể có sốt hoặc nôn. Một số trường hợp nặng gây hội chứng tan máu suy thận cấp tăng urê huyết, đây là nguyên nhân chính gây tử vong (hay gặp ở trẻ nhỏ và người cao tuổi).
Ngoài ra, nguy cơ nhiễm liên cầu khuẩn lợn do ăn thực phẩm chế biến tái sống cũng ngày càng phổ biến. Bệnh liên cầu khuẩn lây từ lợn bệnh sang người gồm 3 thể: nhiễm trùng huyết, viêm màng não mủ hoặc kết hợp cả hai. Bệnh nhân bị liên cầu khuẩn lợn thể viêm màng não mủ phải nằm viện điều trị ít nhất là 3 tuần. Những người bị nhiễm trùng huyết phải điều trị đến 2 tháng, tùy thuộc di chứng có trầm trọng hay không. Nếu thấy người bệnh có biểu hiện sốt cao (40-41 độ C), xuất hiện các mảng xuất huyết hoại tử dưới da, tiêu chảy, cứng cổ, khó thở, gia đình nên lập tức đưa đến bệnh viện, tránh nguy cơ tử vong.
Để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm ấu trùng giun sán, khuyến cáo dành cho mọi người là, nên thực hiện nghiêm việc ăn chín, uống sôi, rửa tay sạch và dụng cụ làm bếp sau khi chế biến. Ngoài ra, không nên ăn những món ăn chưa được nấu chín, vì tất cả các món ăn từ thực phẩm sống đều có thể là nguy cơ và nguồn lây nhiễm ký sinh trùng, vi trùng nguy hiểm.
