(SKDS) - Nếu bị thiếu các nguyên tố vi lượng, cơ thể sẽ bị rối loạn chức năng của các cơ quan ảnh hưởng, thậm chí dẫn đến các bệnh nguy hiểm. Selen là một trong các nguyên tố vi lượng có mặt ở hầu hết các mô và có ảnh hưởng to lớn đến quá trình sinh lý, sinh hóa của cơ thể. Kết quả nghiên cứu đến nay chắc chắn một điều rằng: việc cung cấp đầy đủ selen là điều kiện tiên quyết để có một cơ thể khỏe mạnh.
Ích lợi của selen
Selen chống ôxy hóa: Gốc tự do chính là nguyên nhân gây già hóa cơ thể, gây các bệnh tim mạch, ung thư, suy giảm hệ miễn dịch, đục thủy tinh thể… Selen có vai trò quan trọng trong quá trình phân hủy và ngăn cản sự hình thành các gốc tự do trong cơ thể. Từ tác dụng này mà selen có các vai trò quan trọng khác như sau:
Selen chống lão hóa: Nhiều nghiên cứu cho thấy, các hợp chất của selen và của co-enzym Q đảm bảo sự toàn vẹn của màng tế bào, làm chậm quá trình lão hóa của tế bào nên cũng làm chậm quá trình lão hóa của cơ thể. Selen cùng với các vitamin E, C, A là các chất chống ôxy hóa trung hòa tự do sinh ra hằng ngày, hạn chế tổn thương của tế bào do gốc tự do gây ra, nhờ đó nó làm chậm quá trình lão hóa, kéo dài tuổi thọ cho chúng ta.
Selen chống ung thư: Các gốc tự do hủy hoại tế bào và một trong những hậu quả của quá trình này là có thể làm cho tế bào bình thường biến thành tế bào ung thư. Tế bào ung thư phát triển thành khối u, di căn khắp cơ thể. Nghiên cứu của các nhà khoa học Hoa Kỳ tiến hành tại các vùng khác nhau cho thấy, số lượng người tử vong do ung thư đại tràng và ung thư vú tỉ lệ nghịch với hàm lượng selen có trong khẩu phần ăn. Một nghiên cứu gần đây cũng chứng tỏ, selen có thể giúp phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt, phổi, buồng trứng, thực quản…
 Ngô, bắp cải, đậu hà lan, cà rốt, củ cải, cà chua, tỏi và các loại nấm, thịt cá chứa nhiều selen. |
Selen ngăn ngừa bệnh tim mạch: Nhiều nghiên cứu cho biết, selen có tác dụng phân hủy các lipoperoxyd nên có thể ngăn ngừa chứng xơ vữa động mạch; ngăn chặn quá trình vôi hóa các động mạch do thừa vitamin D. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, selen và co-enzym Q có vai trò đặc biệt trong sự chuyển hóa của collagen, do ức chế enzym collgenase, tạo điều kiện cần thiết để phòng tránh các bệnh tim mạch. Selen có hàm lượng khá cao trong tiểu cầu, ngăn ngừa sự kết tập tiểu cầu và phòng chống đông máu giúp giữ ổn định huyết áp.
Selen làm sáng mắt: Bình thường, nồng độ của selen có trong võng mạc cao hơn hẳn so với các tổ chức khác của cơ thể, có tác dụng làm sáng mắt do sự điều hòa quá trình sinh các gốc tự do trong võng mạc. Selen còn có tác dụng đảm bảo sự toàn vẹn của thủy tinh thể, nên ngăn ngừa được bệnh đục thủy tinh thể.
… và selen cũng có tác hại
Bên cạnh những ích lợi nói trên, selen cũng có tác hại nếu dùng selen với lượng quá cao sẽ gây ngộ độc cấp tính. Hiện khoa học chưa khẳng định chắc chắn tác hại do dư thừa selen trên người. Nhưng đã phát hiện các dấu hiệu do độc tính của selen gồm: hỏng răng, mất màu vàng trên da, phù dưới da, mất móng chân, móng tay…
Nguồn cung cấp selen
Các nhà khoa học Hoa Kỳ đã xác định hàm lượng selen hằng ngày của người lớn là 100g đối với nam, 70g đối với nữ, trẻ em cần một lượng selen trong khẩu phần ăn tối ưu là 10 – 15g/ngày, phụ nữ có thai và cho con bú nên tăng thêm 10 – 20g/ngày.