Cuối giờ, vị giáo sư đi xuống hàng ghế sinh viên, giọng không phải để giảng bài: Tôi có một cuộc chơi, trò nào muốn chơi thì ghi tên.
Cuộc chơi của người thày dạy môn Tự động hóa là "khám" sức khỏe cho máy bằng cách "nghe" tiếng máy chạy.
Thật hấp dẫn!
Với lũ trò quỷ sứ tuổi chưa đủ mười chín, nghe đến "chơi" đã muốn nhảy vào, lúc đầu người thày già có một danh sách tên trò phiên âm dài dằng dặc.
Nhưng rồi đám học trò bỏ thày lại cùng với cuộc chơi ù đầu mờ mắt sau những buổi học đã kéo dài đến tám chín tiếng đồng hồ.
Thầy có vẻ không vui. Ông buồn rầu nói với chúng tôi: "Nghe" máy khó lắm các em ạ!
Chúng tôi đã trả xong bài thi cuối cùng của thời sinh viên. Chúng tôi đến từ biệt thày giáo lúc ông đang mải miết "nghe " máy...
Chúng tôi về nước. Thời điểm đó ngành tự động hóa chưa được quan tâm, thế là đành phân tán, mỗi người một nghề tay trái, nhưng các bạn tôi ít nhiều đều "dính "đến máy.
Riêng tôi "phiêu bạt" sang một nghề khác hẳn: nghề viết... Tôi cũng chẳng hiểu sao! Người ta thường nói đó là số phận! Tôi cũng đành biết thế, bởi tôi cũng chưa gặp mặt số phận lần nào để nhận diện được nó.
Là học trò thày nên tôi dám chắc thày đã không bằng lòng khi biết tôi bỏ nghề, cái nghề mà thầy đã dày công dìu dắt chúng tôi.
Có lẽ thày cho là tôi đang theo một nghề quá mơ hồ, quá dễ dàng so với bộ môn khoa học chính xác mà tôi đã yêu và được dạy dỗ. Tôi đã phụ công thày!
Sau lá thư tôi báo với thày tôi đã chuyển sang nghề viết, thày đã không trả lời thư tôi nữa...
Quá trình tập "nghe" máy đã giúp tôi rất nhiều trong nghiệp viết. Sự tập trung tinh thần và giác quan cao độ khi "nghe" máy đã tạo cho tôi một thói quen rất cần thiết trong khi lắng nghe cỗ máy trong tâm hồn con người.
Và có lẽ thày cũng khó ngờ rằng chính thời gian gần máy đã đóng góp rất nhiều cho việc ra đời những truyện mini của tôi. Và cũng không hiểu sao tôi cứ nghĩ là mình vẫn đang tiếp tục cuộc chơi của thày!...
Tôi đã nghe, lắng nghe rất nhiều. Càng ngày, qua nhiều thất bại, tôi càng hiểu ra rằng việc "nghe" người còn khó hơn nghe máy hàng nghìn vạn lần. Máy cũng có thể "nhiễu" nhưng chúng thật thà và không biết nói dối.
Rồi tôi bắt đầu tập nghe "âm thanh", thứ "âm thanh" mà tự vị gọi là sự im lặng. Một cỗ máy im lặng là cỗ máy chết!
Nhưng âm thanh im lặng của con người hình như nhiều khi còn "sống động" còn "nói" nhiều hơn lời nói.
Đã mấy lần trong cuộc đời người mẹ nói được thành lời tình mẫu tử đại dương mênh mông của mình?
Có bao nhiêu cặp tình nhân đến lúc xuôi tay vẫn chỉ nói yêu nhau bằng lời mắt? Và sự khinh bỉ tột cùng nhiều khi cũng chỉ có thể nói bằng âm thanh của lặng im...
Sau nhiều năm không nhận được tin thày, tôi bỗng thấy cần phải viết thư cho người thày già năm xưa.
Thày còn sống hay đã mất? Thày còn ở địa chỉ cũ? Tôi không cần biết, tôi chỉ biết cần phải viết thư cho thày!
Rồi tôi nhận được một lá thư với nét chữ quen thuộc nhưng như run rẩy hơn, xót xa hơn: "Thày cảm ơn em đã nghĩ đến thày. Em đã giúp thày hiểu thêm nhiều điều, thày rất tâm đắc với nhận xét của em: Thật ra không có sự im lặng, chỉ có những âm thanh ở tần số đặc biệt mà do những điều kiện hạn chế nhất định không "nghe"thấy được. Đó là bi kịch của con người...".
Và thầy báo: cuộc chơi "nghe máy" của thày đã kết thúc, kết quả đã được đưa vào ứng dụng từ mấy năm nay...
Gần đây tôi mới biết thày hiện sống cô độc sau cuộc chia tay với người vợ mấy chục năm im lặng bên người chồng chỉ biết đến giảng đường và phòng thí nghiệm.
Không hiểu có phải vì thày đã không "bắt" được tần số âm thanh im lặng của người đàn bà ấy???
Phạm Sông Hồng