Gần đây Ban Bạn đọc của báo Sức khỏe & Đời sống nhận được một số thư từ của các bậc phụ huynh phản ánh việc các em học sinh lớp 12, lớp 9 đã mua Atlat Địa lí Việt Nam đầu năm rồi nay lại được các thầy cô dạy địa lí khuyến cáo nên mua cuốn mới. Tuy không bắt buộc nhưng để phù hợp với việc dạy của thầy cô trên lớp, các em vẫn phải vứt bỏ cuốn Atlat đầu năm học mua với giá 18.000đ và phải mua cuốn Atlat Địa lí Việt Nam do NXB Giáo dục Việt Nam vừa ấn hành mới giá 23.000đ. Trong quá trình sử dụng, cuốn Atlat mới lại có nhiều điểm chưa phù hợp. Phóng viên Ban Bạn đọc đã tìm hiểu về vấn đề này...
 Atlat địa lý Việt Nam, cuốn nào đúng? |
Như Lời nói đầu cuốn Atlat đã chỉ rõ, Atlat là phương tiện giảng dạy và học tập rất cần thiết và hữu ích đối với môn địa lí ở nhà trường phổ thông. Cùng với sách giáo khoa, Atlat địa lí là nguồn cung cấp kiến thức, thông tin tổng hợp và hệ thống giúp giáo viên đổi mới phương pháp dạy học, hỗ trợ học sinh tự học, tự nghiên cứu.
Atlat giúp các em "giảm tải", bớt gánh nặng phải nhồi nhét rất nhiều các con số, địa danh khi học tập địa lí và để dành thời gian cho việc học tập các môn học khác.
Chính vì vậy Atlat được tiêu thụ hằng năm với số lượng rất lớn trở thành một trong các ấn phẩm thường xuyên phải tái bản để đáp ứng yêu cầu của thị trường.
Để đảm bảo yêu cầu thi cử, thông thường các em học sinh được các thầy cô dạy địa lí hướng dẫn mua ấn phẩm Atlat xuất bản gần năm học nhất. Năm học 2009 - 2010 này cũng vậy. Câu chuyện về Atlat sẽ chẳng trở nên nổi cộm nếu như không có việc trong cùng một năm 2009, NXB Giáo dục Việt Nam cho in đến tận 3 ấn phẩm Atlat khác nhau.
Một năm 3 ấn phẩm Atlat địa lý Việt Nam - Có đúng Luật Xuất bản?
Tháng 4/2009, 10.000 cuốn Alat đã được xuất bản bởi Công ty cổ phần Bản đồ và tranh ảnh Giáo dục - Nhà Xuất bản Giáo dục Việt Nam với giá bìa là 18.000đ. Trong cuốn Atlat này, số liệu dân số được cập nhật đến năm 2004 còn số liệu kinh tế thì của năm 2000.
Năm học 2009 - 2010, các trường công lập học từ đầu tháng 8/2009, còn đa số các trường dân lập, tư thục thì được học từ cuối tháng 7, đầu tháng 8/2009. Nhiều học sinh theo hướng dẫn của các thầy cô đã mua cuốn Atlat in tháng 4/2009. Một số trường có điều kiện đã cho 100% học sinh khối 9,12 mua Atlat Địa lí Việt Nam.
Thật không ngờ, vào năm học 2009-2010 được ít lâu thì trên thị trường lại xuất hiện cuốn Atlat mới mà theo cáo bạch ở trang cuối thì được in với số lượng 91.500 cuốn, theo Quyết định in số 3441/QĐ-GD, in xong và nộp lưu chiểu tháng 9/2009. Giá bìa là 23.000đ.
Trong cuốn Atlat này, số liệu dân số được cập nhật đến năm 2008 còn số liệu kinh tế thì của năm 2007, ngoài ra còn được bổ sung thêm một số trang như bản đồ Các hệ thống sông, Các nhóm và các loại đất chính, Thực vật và động vật, bản đồ Kinh tế chung, Các ngành công nghiệp trọng điểm, Các vùng kinh tế trọng điểm. Tóm lại là từ hàm lượng thông tin đến tính thời sự - cập nhật thông tin mới thì cuốn Atlat 9/2009 có ưu thế hơn hẳn cuốn ra đời tháng 4/2009.
Từ góc độ chuyên môn, các giáo viên địa lí tất nhiên phải mua cuốn Atlat 9/2009, đồng thời họ cũng khuyến cáo học sinh của mình nên mua cuốn mới.
Nhưng thật bất ngờ, khi các phụ huynh đi mua thì lại thấy trên thị trường có thêm một ấn phẩm Atlat nữa, cũng được in và nộp lưu chiểu tháng 9/2009 (được in với số lượng 30.000 bản theo Quyết định in số 3582/QĐ-GD). Hai ấn phẩm cùng có tên Atlat Địa lí Việt Nam, cùng được in và nộp lưu chiểu tháng 9/2009 khác nhau ở trang bìa và cách bài trí các trang đầu và cuối đã làm nhiều phụ huynh lúng túng không biết mua cuốn nào cho đúng vì họ vừa sợ mua phải hàng giả vừa sợ mua không đúng và lại phải vất đi như cuốn Atlat 4/2009 họ đã mua.
Khái niệm, hình ảnh, số liệu... đều có vấn đề
Ví dụ : Trang 17 Atlat có biểu đồ kết hợp cột và đường thể hiện GDP và tốc độ tăng trưởng qua các năm (theo giá thực tế); Trang 18 Atlat có biểu đồ tròn thể hiện giá trị sản xuất và cơ cấu giá trị sản xuất của các ngành trong nông nghiệp (cũng được thể hiện theo giá thực tế) theo biểu đồ thể hiện gồm 3 nhóm ngành nhỏ là nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản.
Kết hợp 2 biểu đồ này ta có giá trị sản xuất ngành nông nghiệp (được hiểu gồm 3 nhóm ngành trên):
- Năm 2000 là 163.313,5 tỉ đồng (biểu đồ trang 18), so với GDP cả nước 441.600 tỉ đồng (trang 17) thì nông nghiệp chiếm 37%.
- Năm 2007 là 338.553 tỉ đồng (biểu đồ trang 18), so với GDP cả nước 1143700 tỉ đồng (trang 17) thì nông nghiệp chiếm 29,6%.
Tuy nhiên trong biểu đồ miền Cơ cấu GDP phân theo khu vực kinh tế (giai đoạn 1990 - 2007) trang 17 lại thể hiện rõ giá trị của khu vực nông, lâm, thủy sản năm 2000 là 24,5% và năm 2007 là 20,3%.
Vậy giá trị thật và tỉ trọng của nông, lâm, thủy sản trong GDP cả nước là bao nhiêu?
Ngày 01/8/2008, Hà Tây chính thức được sáp nhập vào Hà Nội. Địa danh Hà Tây vì vậy nay không còn nữa. Thế nhưng trong cuốn Atla Địa lí Việt Nam do NXB Giáo dục Việt Nam vừa xuất bản, được in xong và nộp lưu chiểu tháng 9/2009, tức là sau hơn một năm Hà Tây chính thức được sáp nhập vào Hà Nội, thì địa danh Hà Tây vẫn được nhắc đến trong ít nhất 8 bản đồ là:
- Bản đồ Dân số trang 15.
- Bản đồ Chăn nuôi, bản đồ Cây công nghiệp, Lúa trang 19.
- Bản đồ Lâm nghiệp và bản đồ Thủy sản trang 20.
- Bản đồ Thương mại trang 24.
- Bản đồ Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc trang 30.
Kiến nghị
Tiếp thu ý kiến của các phụ huynh, các em học sinh, chúng tôi xin gửi tới Nhà Xuất bản Giáo dục một số kiến nghị sau đây:
Để tránh thiệt hại cho người tiêu dùng, cụ thể là các bậc phụ huynh và các em học sinh, đề nghị NXB Giáo dục tiến hành cho các em học sinh và người tiêu dùng nói chung, ai đã mua cuốn Alat xuất bản tháng 4/2009 thì được đổi lấy cuốn xuất bản tháng 9/2009, người đổi chỉ phải nộp số tiền chênh lệch hợp lý.
Để học sinh và các bậc phụ huynh an tâm, NXB Giáo dục và Bộ Giáo dục cần thông báo rộng rãi ngay trên các phương tiện thông tin đại chúng là trong các kì thi học sinh giỏi địa lí và đặc biệt là kì thi tốt nghiệp năm nay, nếu có thi môn địa lí thì học sinh có thể được sử dụng ấn phẩm Atlat nào là chuẩn nhất trong số 3 ấn phẩm Atlat địa lý Việt Nam NXB Giáo dục đã xuất bản năm 2009.
Kiên Cường