Mục đích chính thức của chuyến thăm là bàn về tương lai của Syria sau khi Tổng thống Bashar al-Assad bị lật đổ, nhưng các cuộc thảo luận nhanh chóng chú trọng vào khía cạnh mang tính chiến lược toàn cầu: khả năng tiếp cận kho vũ khí khổng lồ của Syria từ thời Liên Xô.
Xe tăng T-54/55 thời Liên Xô. (Nguồn: Military Watch Magazine)
Kho vũ khí Syria: Nhân tố tiềm năng thay đổi cục diện Ukraine
Syria từ lâu đã sở hữu một kho vũ khí đồ sộ, bao gồm đạn pháo, xe bọc thép và hơn 3.000 xe tăng các loại như T-54/55, T-62, T-72 và T-90. Dù không phải là những mô hình hiện đại nhất, chúng vẫn có khả năng mang lại lợi thế đáng kể cho Ukraine trong bối cảnh quân đội này đang cạn kiệt nguồn lực.
Đặc biệt, T-72 và T-90 sở hữu giáp composite, pháo nòng trơn 125mm và hệ thống ngắm mục tiêu tiên tiến. Việc tăng cường lực lượng từ những xe tăng này sẽ mang đến động lực đáng kể cho Ukraine, nhất là trong giai đoạn xe tăng phương Tây viện trợ vẫn hạn chế cả về số lượng lẫn tốc độ triển khai.
Bên cạnh xe tăng, kho pháo binh Syria cũng chứa lượng lớn đạn pháo các cỡ đạn 152mm và 122mm, ước tính lên đến 1 triệu viên. Đây là nguồn cung đặc biệt quan trọng, không chỉ về số lượng lớn mà còn về tính tương thích với các hệ thống pháo Liên Xô cũ và cả những hệ thống pháo hiện đại của Ukraine.
Thách thức hậu cần và vai trò của Thổ Nhĩ Kỳ
Việc vận chuyển khối lượng vũ khí lớn từ Syria đến Ukraine không hề dễ dàng, đặc biệt khi miền bắc Syria đang bị kiểm soát bởi các lực lượng dân quân, trong đó nhiều nhóm có quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ. Vai trò của Ankara được xem là then chốt trong việc tạo điều kiện cho quá trình chuyển giao.
Đổi lại, Thổ Nhĩ Kỳ có thể yêu cầu những nhượng bộ từ Mỹ, chẳng hạn giảm hỗ trợ cho lực lượng người Kurd tại Syria, tăng cường viện trợ kinh tế hoặc cho phép Ankara quay trở lại chương trình F-35.
Quá trình chuyển giao đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa tình báo Mỹ, lực lượng hậu cần Thổ Nhĩ Kỳ và quân đội Ukraine. Tuy nhiên, môi trường an ninh phức tạp và những trở ngại kỹ thuật sẽ là thách thức đáng kể.
Nga đối mặt nguy cơ mất quyền kiểm soát
Nga hiển nhiên không ngồi yên khi kho vũ khí khổng lồ của Syria được chuyển giao cho Ukraine, nhưng khả năng ngăn chặn các hoạt động này lại bị giới hạn. Tình hình Syria hiện rất phức tạp, khi nhiều phe phái tranh giành quyền kiểm soát tài sản quân sự, khiến nỗ lực của Nga trở nên kém hiệu quả.
Nga có thể sử dụng các biện pháp như tấn công vào tuyến vận chuyển hoặc tăng cường áp lực ngoại giao đối với Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng những cố gắng này có thể không mang lại hiệu quả do các thực tế địa chính trị hiện nay.
Ngoài ra, Nga đang đối mặt với thách thức kép: duy trì sản xuất vũ khí trong nước để đáp ứng nhu cầu chiến sự, trong khi Ukraine có thể nhận được nguồn cung cấp bổ sung quan trọng. Kho vũ khí từ Syria sẽ giúp Ukraine duy trì áp lực ở những khu vực chiến lược như Donbass và khu vực phía nam.
