Phế cầu là vi khuẩn có thể gây bệnh viêm màng não mủ. Những người dễ bị viêm màng não do phế cầu là: người nghiện rượu, bệnh nhân đái tháo đường, viêm tai giữa, viêm xoang, chấn thương sọ não. Triệu chứng viêm màng não do phế cầu gồm: nhức đầu, sốt cao liên tục, đau mỏi cơ khớp... Nếu còn kèm theo nhiễm khuẩn huyết thì bệnh nhân sốt cao dao động, có cơn rét run, có thể bị sốc, trụy tim mạch, tụt huyết áp, nước tiểu ít, bệnh gây suy hô hấp, phù não nặng, sốc không hồi phục, áp-xe não, viêm phổi, viêm thận, loét rộng và suy kiệt, trạng thái mất não kéo dài, tử vong.
Dấu hiệu cứng gáy, trẻ em có “tư thế cò súng”, sợ ánh sáng, sợ tiếng động, thóp phồng. Xét nghiệm dịch não tủy thấy bạch cầu tăng. Nhuộm soi dịch não tủy có thể thấy phế cầu. Phòng bệnh cần bỏ rượu, điều trị tích cực các bệnh đái tháo đường, viêm tai giữa, viêm xoang, chấn thương hoặc vết thương sọ não...
Việc điều trị phải khẩn trương, tích cực bằng thuốc kháng sinh thích hợp ngay khi có nghi ngờ viêm màng não mủ. Thuốc có thể dùng là: ceftriaxon, cephalosporin thế hệ 3, rifampin, vancomycin, tốt nhất theo kháng sinh đồ. Chữa triệu chứng: dùng corticoid, chống phù não, an thần, chống sốc và trụy tim mạch, chế độ dinh dưỡng tốt đề phòng và chống loét.
BS. Nguyễn Bằng Việt