Võng mạc là màng thần kinh nằm ở đáy mắt, có chức năng chuyển ánh sáng thành tín hiệu thần kinh truyền về não giúp ta nhìn thấy được. Trong điều kiện bình thường, võng mạc áp sát vào lớp hắc mạc phía dưới. Bong võng mạc là tình trạng võng mạc bị tách ra khỏi hắc mạc và không thể hoạt động bình thường được nữa. Nếu không được điều trị kịp thời, bong võng mạc sẽ gây mất thị lực vĩnh viễn.
Vì sao bị bong võng mạc?
Bong võng mạc nguyên phát xuất hiện do dịch kính ở trên bề mặt võng mạc hóa lỏng, chui qua các vết rách võng mạc (xuất hiện do võng mạc bị thoái hóa) gây tách võng mạc khỏi hắc mạc. Bong võng mạc nguyên phát hay gặp ở người cận thị và cao tuổi.
Bong võng mạc thứ phát xuất hiện sau một bệnh lý khác của mắt (như: bệnh võng mạc đái tháo đường, viêm hắc mạc...).
Tổn thương võng mạc.
Ai dễ bị bong võng mạc?
Có thể kể ra một số đối tượng nguy cơ có thể làm bong võng mạc như: cận thị vì cận thị có khả năng làm mỏng võng mạc và đó cũng chính là nguyên nhân gây tăng các lỗ thủng và các vết rách võng mạc; biến chứng sau phẫu thuật đục thủy tinh thể (cườm mắt); di truyền cũng có thể là một trong những nguy cơ. Ngoài ra, các bệnh lý khác ở mắt như khối u, viêm nhiễm nghiêm trọng hay do biến chứng từ bệnh đái tháo đường cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ bị bong võng mạc...
Triệu chứng điển hình
Người bệnh đột nhiên thấy xuất hiện các đốm đen lơ lửng trước mắt (giống như ruồi bay) hoặc thấy các tia chớp sáng lóe lên. Người bệnh nhìn mờ dần, thường như một tấm màn đen che một góc nhìn rồi lan dần ra toàn bộ vùng nhìn của một bên mắt.
Các triệu chứng trên có thể xuất hiện dần dần hoặc đột ngột tùy vào tốc độ bong võng mạc. Mặt khác, do mắt bên kia có thể vẫn nhìn được bình thường nên nhiều bệnh nhân không đến khám kịp thời.
Phương pháp điều trị
Phẫu thuật là phương pháp duy nhất để điều trị bong võng mạc nguyên phát. Bệnh nhân càng được phẫu thuật sớm, võng mạc càng áp lại sớm thì thị lực càng phục hồi tốt hơn. Tuy nhiên, phẫu thuật không phải luôn thành công trong mọi trường hợp. Mặt khác, nhiều trường hợp võng mạc đã áp nhưng thị lực chỉ phục hồi được một phần.
Tùy vào hình thái và mức độ bong võng mạc mà các bác sĩ nhãn khoa có thể áp dụng các phương pháp phẫu thuật khác nhau như: áp võng mạc bằng bơm khí nội nhãn, đai hoặc độn củng mạc, cắt dịch kính...
Cần khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các thoái hóa võng mạc và xử trí (điều trị laser quanh vết rách võng mạc...) để ngăn ngừa bong võng mạc.
Đến khám mắt ngay nếu xuất hiện các triệu chứng như nhìn thấy “ruồi bay”, “chớp sáng”, “màn đen che trước mắt” để phát hiện và xử trí sớm bong võng mạc.
BS. Hồ Xuân
