Thời gian qua trên cả nước, hành vi gian lận trong kinh doanh xăng dầu đã bị các cơ quan chức năng phát hiện, gây tâm lý đáng lo ngại cho người dân. Theo đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo các bộ: Công an, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo các lực lượng chức năng tăng cường thanh, kiểm tra, kịp thời phát hiện, xử lý các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh, sử dụng thiết bị điện tử gian lận khi bán xăng dầu để “móc túi” người tiêu dùng, báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả trong quý I/2015.
Các lực lượng chức năng, ban ngành liên quan kiểm tra hoạt động tại một cây xăng.
Sử dụng công nghệ tinh vi để “móc túi” người dân
Tại Nghệ An, từ ngày 10/10/2014 - 6/11/2014, các cơ quan chức năng của tỉnh Nghệ An đã kiểm tra, phát hiện, bắt quả tang 11 trạm kinh doanh (KD) xăng dầu sử dụng chíp điện tử (loại chạy được 2 chương trình sai - đúng) để gian lận, bớt xén xăng dầu của người mua từ 4 - 11%. Về vấn đề này, Đại tá Nguyễn Xuân Thiêm, Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế Công an Nghệ An cho biết, ngày 19/11 cơ quan điều tra tạm giữ hình sự Trần Lê Đức (35 tuổi, trú tại quận Tây Hồ, Hà Nội) để điều tra tội “Lừa dối khách hàng”. Ba người liên quan là Nguyễn Sơn Hải (41 tuổi, trú tại huyện Diễn Châu), Lê Văn Toán (34 tuổi, trú tại Quỳnh Lưu), Bùi Thế Ái (45 tuổi, trú tại TP. Vinh) cùng bị điều tra về tội này.
Cơ quan công an xác định người chế tạo IC là Trần Lê Đức, đồng thời chứng minh nhóm tội phạm do Đức cầm đầu đã hoạt động hơn 6 năm nay, thu gần 210 chiếc IC, 2 bộ máy sản xuất chương trình, 1 bộ nạp chạy chương trình. Hiện, ngoài 11 trạm xăng bị bắt quả tang, Ban Chuyên án 114C đã làm rõ trên 20 trạm KD xăng dầu tại Nghệ An có gắn “IC ăn bớt xăng” này để lừa dối khách hàng. Qua khai thác, Đức thừa nhận đã bán hàng cho Hải, Toán và Ái. Bước đầu các đối tượng khai đã bán và lắp đặt chíp điện tử để làm sai lệch thiết bị đo lường cho nhiều cơ sở KD xăng dầu ở các tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa...; Thủ đoạn lắp đặt “IC ăn bớt xăng” của nhóm này rất tinh vi, khác với IC thật, IC này chạy được hai chương trình “đúng và sai” với phương thức vận hành thuận lợi để đối phó cơ quan chức năng.
Cũng tại TP.HCM, qua 2 tháng thanh tra 50 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn (trên tổng số 500 cửa hàng), cơ quan chức năng đã phát hiện gần 20 điểm vi phạm đo lường (chưa kể số vi phạm chất lượng). Ngày 22/11, Cơ quan chức năng TP.HCM đã quyết định phạt hành chính và bắt buộc đóng cửa 11 cây xăng gian lận kèm hình phạt bổ sung là tước giấy phép KD 12 tháng.
Khó đòi lại quyền lợi của khách hàng bị “móc túi”!?
Chia sẻ về tệ gian lận trong kinh doanh xăng dầu với báo chí, ông Phạm Ngọc Trân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, bức xúc: “Tình trạng vi phạm trong đo lường và chất lượng tại các điểm bán lẻ xăng dầu đang phổ biến và trầm trọng. Trong đó, khoảng 20% vi phạm về chất lượng, 2% vi phạm về đo lường”.
Ông Nguyễn Mộng Hùng, Chủ tịch Hội Người tiêu dùng TP.HCM đã kiến nghị cần lập ngay một đường dây nóng để người tiêu dùng phản ánh nhanh đến cơ quan chức năng về các sai phạm của cửa hàng xăng dầu. Theo ông Hùng, cơ quan chức năng cần thường xuyên thanh tra đột xuất các cửa hàng xăng dầu và tăng mức phạt hành chính do việc kiểm tra định kỳ thời gian qua không hiệu quả. Những cửa hàng đã kiểm định sẽ được dán tem, đơn vị vi phạm phải thông báo công khai để người tiêu dùng tránh.
Cũng về vấn đề này, ông Phan Ngọc Quang, Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Nghệ An cho rằng, việc đòi lại quyền lợi của khách hàng bị “móc túi” là việc rất khó giải quyết. “Tôi cho rằng số lượng người tiêu dùng bị thiệt hại là lớn. Nhưng việc điều tra thu thập chứng cứ, chứng minh khách hàng là nạn nhân để cây xăng hoàn lại tiền lại rất khó”, ông Quang nói. Ông Quang khuyến cáo, các trạm xăng bị phát hiện gian lận chủ yếu do tư nhân quản lý. Khi nghi ngờ có gian lận, người tiêu dùng cần trực tiếp tới Sở Khoa học Công nghệ, Chi cục Đo lường và công an để trình báo.
Liên quan đến việc làm IC để giúp cho các chủ cơ sở kinh doanh xăng dầu “móc túi” người tiêu dùng, trao đổi với luật sư Phạm Huy Tuyến, Văn phòng Luật sư Huy Phạm, Ðoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết: Ngoài hành vi lừa dối khách hàng, Ðức còn có thể bị xử lý về tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả”. Bên cạnh đó, chủ của 11 trạm kinh doanh xăng bị bắt quả tang cần bị khởi tố về tội “Lừa dối khách hàng”. Về quyền lợi của khách hàng trong vụ này, luật sư cho rằng nếu có đủ chứng cứ như hóa đơn mua hàng, người làm chứng... thì có thể khởi kiện ra tòa đòi bồi thường.
Phùng Viên
