Trong nhịp sống hiện đại, lo âu và căng thẳng ngày càng trở nên phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến giấc ngủ, hiệu suất làm việc và chất lượng cuộc sống. Bên cạnh các biện pháp y tế như trị liệu tâm lý hoặc thuốc, nhiều người tìm đến các phương pháp tự nhiên, trong đó uống trà thảo mộc là lựa chọn đơn giản, an toàn và dễ thực hiện.
Không phải loại trà nào cũng có tác dụng giống nhau. Một số loại trà chứa các hợp chất sinh học có khả năng tác động lên hệ thần kinh trung ương, giúp làm dịu cảm xúc, giảm căng thẳng và hỗ trợ giấc ngủ. Dưới đây là 9 loại trà thảo mộc được nghiên cứu nhiều nhất về khả năng hỗ trợ giảm lo âu và căng thẳng:
1. Trà hoa oải hương giảm lo âu
Hoa oải hương từ lâu đã nổi tiếng với tác dụng thư giãn. Một tổng quan hệ thống năm 2021 cho thấy, việc tiếp xúc với oải hương thông qua nhiều hình thức như liệu pháp mùi hương, trà hay mát-xa có thể giúp giảm lo âu, trầm cảm và cả huyết áp.
Đáng chú ý, một nghiên cứu năm 2020 trên người cao tuổi cho thấy, uống trà hoa oải hương hai lần mỗi ngày trong hai tuần giúp giảm rõ rệt điểm số lo âu và trầm cảm so với nhóm không sử dụng. Điều này cho thấy trà hoa oải hương không chỉ mang giá trị thư giãn mà còn có tiềm năng hỗ trợ sức khỏe tâm thần.
Trà hoa cúc phù hợp trong hỗ trợ cảm xúc, giảm lo âu, cải thiện sức khỏe tinh thần.
2. Trà hoa cúc
Hoa cúc chứa một flavonoid quan trọng là apigenin – hợp chất có khả năng gắn vào các thụ thể benzodiazepine trong não, từ đó tạo cảm giác bình tĩnh.
Một nghiên cứu ở bệnh nhân ung thư đang hóa trị cho thấy, những người uống trà hoa cúc mỗi ngày trong hai tuần có triệu chứng trầm cảm giảm rõ rệt so với nhóm đối chứng. Tuy nhiên, mức độ lo âu không thay đổi đáng kể, cho thấy trà hoa cúc có thể phù hợp hơn trong hỗ trợ cảm xúc tiêu cực nhẹ và cải thiện tinh thần nói chung.
3. Trà xanh – giảm căng thẳng nhờ L-theanine
Không chỉ nổi tiếng với lợi ích tim mạch và chống oxy hóa, trà xanh còn được nghiên cứu về tác dụng giảm căng thẳng. Một số nghiên cứu cho thấy, những người uống trà xanh ít caffeine có mức độ căng thẳng thấp hơn và chất lượng giấc ngủ tốt hơn so với người uống trà xanh thông thường.
Tác dụng này được cho là đến từ L-theanine – một axit amin dồi dào trong lá trà xanh, có khả năng thúc đẩy trạng thái thư giãn mà không gây buồn ngủ.
4. Trà matcha
Matcha là dạng bột của trà xanh, được trồng và chế biến theo phương pháp đặc biệt, giúp giữ lại hàm lượng cao các hợp chất có lợi như L-theanine và arginine.
Nhờ nồng độ các hoạt chất này cao hơn, matcha được cho là có tác dụng hỗ trợ giảm căng thẳng và lo âu mạnh mẽ hơn so với nhiều loại trà xanh thông thường, đồng thời vẫn duy trì sự tỉnh táo cần thiết.
5. Trà ashwagandha
Ashwagandha là dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền Ấn Độ, nổi tiếng với tác dụng chống stress. Các tổng quan khoa học cho thấy, dạng thực phẩm bổ sung ashwagandha có hiệu quả trong việc giảm lo âu và căng thẳng.
Tuy nhiên, với trà ashwagandha, giới khoa học vẫn chưa có đủ dữ liệu để khẳng định tác dụng tương đương do hàm lượng hoạt chất trong trà thấp hơn đáng kể so với viên bổ sung.
6. Trà hoa lạc tiên – hỗ trợ giấc ngủ và thư giãn
Hoa lạc tiên đã được người bản địa châu Mỹ sử dụng hàng thế kỷ như một loại thuốc an thần tự nhiên. Các nghiên cứu cho thấy chiết xuất hoa lạc tiên có tác dụng chống lo âu tương đương một số thuốc benzodiazepine.
Dù vậy, chưa có đủ bằng chứng để khẳng định trà hoa lạc tiên có hiệu quả tương tự dạng chiết xuất cô đặc. Một số nghiên cứu cũ cho thấy trà lạc tiên có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ, yếu tố gián tiếp giúp giảm lo âu.
7. Trà cannabidiol (CBD)
Cannabidiol là hợp chất chiết xuất từ cây gai dầu, không gây "phê" do hàm lượng THC rất thấp. Một số nghiên cứu cho thấy CBD có thể giúp giảm đáng kể mức độ lo âu khi sử dụng dưới dạng dung dịch cô đặc.
Tuy nhiên, với trà CBD, hàm lượng hoạt chất có thể rất thấp và thay đổi nhiều tùy cách pha chế. Do đó, lợi ích chống lo âu của trà CBD hiện vẫn chưa được khẳng định rõ ràng.
Trà bạc hà có thể giúp giảm lo âu.
8. Trà cây nữ lang
Cây nữ lang đã được sử dụng từ thời Hy Lạp và La Mã cổ đại để hỗ trợ giấc ngủ và giảm lo âu. Một số nghiên cứu cho thấy, sử dụng dạng viên nang có thể cải thiện cả lo âu, trầm cảm và chất lượng giấc ngủ. Tuy nhiên, nghiên cứu chuyên biệt về trà cây nữ lang còn hạn chế, cần thêm bằng chứng chất lượng cao trước khi đưa ra khuyến nghị chính thức.
9. Trà bạc hà
Các nghiên cứu cho thấy, mùi tinh dầu bạc hà có thể giúp giảm lo âu. Do đó, việc uống trà bạc hà – kết hợp cả hương thơm và vị giác – có thể mang lại cảm giác thư giãn nhẹ nhàng, dễ chịu.
Dành thời gian pha và thưởng thức một tách trà không chỉ là thói quen văn hóa mà còn có thể mang lại lợi ích thiết thực cho sức khỏe tinh thần. Nhiều loại trà thảo mộc như hoa oải hương, hoa cúc, bạc hà hay trà xanh đã được khoa học hiện đại ghi nhận vai trò hỗ trợ làm dịu lo âu và căng thẳng – khi được sử dụng đúng cách và hợp lý.
Lo âu và căng thẳng là phản ứng bình thường của cơ thể. Tuy nhiên, nếu các triệu chứng kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt, giấc ngủ và công việc, người bệnh có thể đã rơi vào tình trạng căng thẳng mạn tính hoặc rối loạn lo âu. Khi đó, cần trao đổi với nhân viên y tế để được tư vấn, điều trị phù hợp bằng liệu pháp tâm lý, thay đổi lối sống hoặc thuốc khi cần thiết.
Mời bạn xem thêm video:
Vì sao cần chăm sóc sức khỏe tinh thần và thể chất cùng lúc | SKĐS
