Răng mọc lệch hay còn gọi là sai khớp cắn là hiện tượng răng không ở trong vị trí thẳng hàng vì nhiều lý do khác nhau, bao gồm kích thước của hàm so với kích thước của răng, cũng như tác động từ các yếu tố bên ngoài như sâu răng, viêm nướu hay tai nạn,… Tình trạng này có thể gây mất đi vẻ đẹp tự nhiên của nụ cười và ảnh hưởng đến khả năng nhai của răng.
Dưới đây là một số nguyên nhân dễ làm răng mọc lệch lạc:
- Do dư răng
Tình trạng răng dư sẽ chiếm chỗ trên cung hàm làm các răng khác bị chen chúc. Răng dư mọc ngầm có thể cản trở mọc răng vĩnh viễn.
- Do thiếu răng
Răng thiếu thường gặp nhất là thiếu răng khôn; kế tiếp là răng cối nhỏ II hàm dưới; răng cửa bên hàm trên. Răng cối nhỏ I hàm trên; răng cửa giữa hàm dưới … Các răng thiếu này không phát triển hoặc bị ngầm, sẽ gây hiện tượng dư chỗ và các răng mọc lên sẽ nghiêng hoặc di chuyển về chỗ thiếu răng này.
- Mất răng do chấn thương
Các chấn thương vùng mặt có thể làm thay đổi sự phát triển của xương hàm và gây nên hiện tượng răng mọc lệch lạc.
Chấn thương trước khi răng sữa mọc dẫn đến răng lún vào trong xương hàm, răng đổi chỗ, dị dạng chân răng sữa. Chấn thương làm lún răng sữa phía trước sau 4 tuổi thường gây hại đến mầm răng vĩnh viễn. Tùy thuộc vào giai đoạn phát triển mầm răng vĩnh viễn, hướng và mức độ trầm trọng của răng lún mà nó có thể gây ra tổn thương trên thân răng, gây trở ngại cho việc hình thành chân răng, đổi chỗ, chậm mọc răng. Chấn thương răng vĩnh viễn sau khi mọc có thể làm gẫy, lệch răng.
- Mất hoặc nhổ răng sữa sớm
Răng sữa có vai trò rất quan trọng, ngoài việc giúp cho trẻ ăn nhai, răng sữa có vai trò giữ chỗ cho răng vĩnh viễn mọc sau này. Một số trường hợp bị mất hoặc nhổ răng sữa quá sớm nên không giữ khoảng được cho răng vĩnh viễn mọc lên, cũng gây ra tình trạng lệch lạc răng sau này.
Răng mọc lệch gây ra ảnh hưởng ít nhiều tới sức khỏe răng miệng và thẩm mỹ.
- Do cách chăm sóc
Cách chăm sóc không đúng như: cho bú sữa bằng bình, độ đặc của thức ăn... cũng ảnh đến sự phát triển của răng xương. Chính vì thế nuôi con bằng sữa mẹ là ưu điểm, giúp xương, cơ trẻ phát triển tốt hơn. Những vận động chức năng trong tháng đầu của trẻ giúp đẩy xương hàm dưới ra trước và bù trừ cho hàm dưới nhỏ sinh lý khi sinh.
Khi răng cối sữa thứ I mọc lên, trẻ có thể ăn thức ăn đặc hơn ở thời điểm này và vì vậy xương hàm của bé có thể phát triển hơn.
- Do hình dạng kích, thước răng
Răng vĩnh viễn thay thế răng sữa có thể sẽ quá to hoặc quá nhỏ so với xương hàm. Nếu một người thừa hưởng di truyền một xương hàm nhỏ của mẹ và răng lớn của cha - toàn bộ răng mọc lên sẽ không đủ chỗ trên cung hàm nên phải mọc chen chúc, hoặc xoay hoặc thay đổi vị trí khác. Ngược lại nếu răng quá nhỏ so với cung hàm sẽ có hiện tượng thưa răng.
Hình dạng răng (răng sinh đôi, răng dính, sinh hợp...) cũng có thể là nguyên nhân gây lệch lạc răng. Những sai lệch nặng về hình dạng, kích thước răng là nguyên nhân thường gặp gây ra sai khớp cắn răng mặt.
- Do răng mọc không đúng lịch
Răng thường mọc lên trong miệng theo một lịch trình nhất định. Thỉnh thoảng có những răng không theo trình tự này. Các răng vĩnh viễn mọc lên quá sớm sẽ chiếm chỗ của răng sau này và các răng mọc trễ quá cũng không đủ chỗ trên cung hàm để mọc lên.
- Do răng hàm mọc sai vị trí
Các răng hàm thường có múi lồng vào trũng của răng đối diện như sự ăn khớp của dây kéo. Nếu múi và trũng của 2 răng hàm thứ nhất không ăn khớp nhau thì các răng mọc lên sau đó cũng sẽ không khớp.
Lời khuyên thầy thuốc
Răng mọc lệch gây ra ảnh hưởng ít nhiều tới sức khỏe răng miệng và thẩm mỹ răng, phụ thuộc trực tiếp vào mức độ mọc lệch của răng. Răng mọc lệch khiến khớp cắn của hai hàm bị lệch lạc, chức năng ăn nhai bị ảnh hưởng.
Răng mọc lệch, chen chúc khiến việc vệ sinh răng miệng trở nên khó khăn. Theo thống kê với cùng một chế độ vệ sinh răng miệng và chế độ ăn như nhau thì người có hàm răng không đều có nguy cơ mắc bệnh về răng miệng nhiều hơn.
Răng mọc lệch gây ảnh hưởng lớn tới thẩm mỹ của khuôn mặt. Không thể phủ nhận một hàm răng trắng, đều đẹp sẽ giúp chúng ta tự tin hơn rất nhiều khi cười. Nhất là trong các tình huống cần giao tiếp nhiều thì việc có hàm răng chưa đều đẹp sẽ ảnh hưởng rất nhiều.
Chính vì răng mọc lệch không chỉ ảnh hưởng tới ăn nhai mà còn gây ảnh hưởng đến công việc và đời sống hàng ngày. Vì vậy, việc chăm sóc đúng từ nhỏ và khám răng định kỳ là vô cùng quan trọng. Khi thấy răng mọc lệch cha mẹ cần cho bé tới cơ sở y tế răng hàm mặt để được thăm khám và tư vấn cụ thể.
