Khi thời tiết thay đổi đột ngột, quá nóng hay quá lạnh, hay khi thời tiết chuyển mùa thường có dịch bệnh nhiễm siêu vi cúm và sau đó là viêm phổi, nhất là ở người già hay người có nhiều bệnh, giảm sức đề kháng. Người cao tuổi khi đã mắc bệnh viêm phổi thường có triệu chứng bệnh âm thầm, phức tạp nhưng thường diễn tiến nhanh và có nhiều biến chứng nặng, việc điều trị cũng khó khăn và lâu dài vì thường có các bệnh mạn tính đi kèm.
Khoa Cấp cứu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV. ĐHYD) thường xuyên tiếp nhận bệnh viêm phổi ở người già. Bệnh nhân Đặng Văn T., 69 tuổi, ở Cai Lậy - Tiền Giang, đến bệnh viện trong tình trạng mệt nhiều kèm ho húng hắng. Sau khi về hưu với thú vui kiểng cảnh, bác cùng với con cháu chăm sóc vườn cảnh của gia đình như là niềm vui không thể thiếu. Túc trực chăm sóc mai, sau đó, bác mệt, cả ngày không ăn uống, ho húng hắng. Bác cũng tự mua thuốc cảm thông thường uống nhưng vẫn thấy mệt nhiều và ho nhiều kèm theo khó thở. Bác cùng con gái út đến BV. ĐHYD khám để được uống thuốc cho khỏe. Đường từ Tiền Giang đến Sài Gòn làm bác mệt nhiều, khó thở hơn. Vừa vào cấp cứu để được thở oxy khoảng 2 giờ, bác và gia đình ngạc nhiên khi được bác sĩ thông báo phải nhập viện vì bệnh viêm phổi. Bác nghĩ mình chỉ bị cảm nặng do mưa nắng, không nghĩ viêm phổi vì bác không có dấu hiệu sốt. “Tôi từng bị viêm phổi hồi trẻ và cũng nuôi con bệnh nhiều lần, mỗi lần viêm phổi chúng sốt cao lắm”, bác T. tâm sự. Gia đình và bác có nguyện vọng về nhưng khi bác sĩ giải thích kết quả xét nghiệm và hình chụp X-quang ngực khiến bác và cả nhà giật mình, đành phải ở bệnh viện lâu dài nếu không sẽ biến chứng trầm trọng hơn, có thể không qua khỏi.
BS.CKI. Nguyễn Viết Hậu - Phó trưởng khoa Cấp cứu BV. ĐHYD cho biết thêm đây là tình trạng viêm phổi cộng đồng điển hình (viêm phổi mắc phải ngoài cộng đồng). Ở người lớn tuổi, sức đề kháng giảm, phản ứng của cơ thể với tình trạng nhiễm trùng cũng ít rầm rộ, thường không sốt, không ho đàm nhiều, đôi khi chỉ là ho ít và ớn lạnh như một cảm cúm thông thường. Điều này dễ làm người bệnh và thân nhân chủ quan.
Ảnh minh họa
Những khuyến cáo
Theo PGS.TS.BS. Lê Tiến Dũng - Trưởng khoa Hô hấp BV. ĐHYD, khi thời tiết thay đổi đột ngột, quá nóng hay quá lạnh, hay khi thời tiết chuyển mùa thường có dịch bệnh nhiễm siêu vi cúm và sau đó là viêm phổi, nhất là ở người già hay người có nhiều bệnh, giảm sức đề kháng. Người già khi đã mắc bệnh viêm phổi thường có triệu chứng bệnh âm thầm, phức tạp nhưng thường diễn tiến nhanh và có nhiều biến chứng nặng, việc điều trị cũng khó khăn và lâu dài vì người già thường có các bệnh mạn tính đi kèm. Do vậy, việc phòng bệnh viêm phổi khi thời tiết thay đổi đột ngột rất quan trọng nhằm ngăn ngừa tối đa mức tăng nặng của bệnh và biến chứng nguy hiểm gây tử vong.
Chính vì vậy người già, người có nhiều bệnh, người suy giảm sức đề kháng, cần lưu ý 8 cách phòng bệnh viêm phổi khi giao mùa.
Thứ nhất là rửa sạch tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi đại tiện, xì mũi, hắt hơi, trước khi ăn uống.
Thứ hai là sử dụng nguồn nước sạch hàng ngày, luôn bảo đảm một ngày bổ sung đầy đủ từ 1,5 - 2 lít nước. Việc làm này không chỉ giúp thanh lọc cơ thể mà còn giúp đào thải những độc tố gây hại có nguy cơ phát bệnh viêm phổi.
Thứ ba, người già nên tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá vì đó là nguyên nhân gây phá hủy phổi, giảm chức năng hô hấp của cơ thể, đồng thời tăng nguy cơ mắc bệnh lý viêm nhiễm khác.
Thứ tư nên giữ gìn môi trường xung quanh vệ sinh sạch sẽ, thoáng mát nhằm khử sạch vi khuẩn, virút là mầm mống gây nên bệnh lý hô hấp nhiễm khuẩn, tránh tiếp xúc với môi trường nhiều khói bụi, độc hại.
Thứ năm nên giữ gìn cơ thể đủ ấm theo tiêu chí ấm về mùa đông, thoáng mát về mùa hè, giữ ấm cổ, ngực, bàn chân, bàn tay. Ngoài ra, chú ý không nên để bếp lò sưởi ấm trong nhà dễ gây viêm phổi. Về mùa hè, nên để điều hòa ở nhiệt độ thích hợp là 250C, không nên để thấp quá gây chênh lệch môi trường bên ngoài dễ dẫn tới viêm họng, viêm phổi và gây đột quỵ cho người già.
Thứ sáu là bổ sung dinh dưỡng phù hợp bằng cách sử dụng các loại rau xanh, trái cây tươi đảm bảo đầy đủ vitamin A, C, E, canxi, khoáng chất, chất xơ có tác dụng tăng cường hệ miễn dịch.
Thứ bảy, tiêm phòng vắc-xin cúm hoặc phế cầu trên những người có chỉ định, đặc biệt ở những trường hợp có bệnh phổi mạn, suy tim, cắt lách, tuổi trên 65 nhằm dự phòng bệnh viêm phổi, các chứng viêm nhiễm đường hô hấp ở người già.
Thứ tám cần kiểm soát tốt các bệnh lý mạn tính như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, suy tim, đái tháo đường.
