Thời gian gần đây, Khoa Bệnh lây đường hô hấp, Viện Lâm sàng các bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 tiếp nhận một số trường hợp bệnh nhân mắc sởi, trong đó có trường hợp biến chứng nặng. Người dân cần cảnh giác vì thời điểm mùa đông xuân thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát.
1. Bệnh sởi là gì?
Sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus sởi gây ra. Bệnh lây lan nhanh qua đường hô hấp khi tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với dịch tiết mũi họng của người bệnh (ho, hắt hơi, nói chuyện, tiếp xúc gần).
Bệnh sởi dễ bùng phát thành dịch, thường vào mùa đông xuân. Sởi có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, bội nhiễm vi khuẩn và nấm, suy dinh dưỡng, thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người suy giảm miễn dịch.
2. Triệu chứng nhận biết sớm bệnh sởi
- Sốt cao (39-40°C), đột ngột, liên tục, kéo dài từ 2-7 ngày.
- Ho khan, hắt hơi, chảy nước mũi, đau họng.
- Mắt đỏ, nhạy cảm với ánh sáng.
- Hạt Koplick trong niêm mạc má: màu trắng, nhỏ như đầu đinh ghim, xuất hiện sau 1-2 ngày sốt.
- Phát ban ngoài da đặc trưng: Ban dát sẩn màu hồng nhạt xuất hiện từ mặt, lan xuống cổ, ngực, tay chân sau 2-4 ngày sốt, tồn tại từ 6-8 ngày sau bay dần theo thứ tự mọc để lại hình ảnh "vằn da hổ".
- Có thể tiêu chảy, nôn ói, đau bụng do mọc nội ban trong niêm mạc đường tiêu hóa.
- Có thể đau ngực, khó thở, tím tái, suy hô hấp do viêm phổi.
Hình ảnh bệnh nhân sởi đang điều trị tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
3. Phòng bệnh sởi hiệu quả nhất bằng tiêm vaccine
- Trẻ em: Tiêm đủ 2 mũi vaccine (mũi 1 lúc 9 tháng, mũi 2 lúc 18 tháng).
- Người lớn chưa tiêm đủ: Cần tiêm vaccine bổ sung theo tư vấn bác sĩ.
- Vaccine sởi an toàn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.
4. Năm biện pháp phòng tránh dịch sởi bùng phát
- Tiêm vaccine đúng lịch.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
- Che miệng khi ho/hắt hơi, dùng khăn giấy rồi bỏ vào thùng rác.
- Tránh tiếp xúc với người nghi nhiễm sởi, hạn chế đến nơi đông người khi có dịch.
- Cách ly người bệnh tại nhà hoặc bệnh viện để tránh lây lan.
5. Chăm sóc người bệnh sởi tại nhà
- Cách ly người bệnh, áp dụng các biện pháp phòng ngừa lây lan bệnh cho người xung quanh.
- Vệ sinh cá nhân: Tắm rửa sạch sẽ bằng nước ấm, giữ phòng thoáng mát, sạch sẽ.
- Dinh dưỡng: Cho bệnh nhân ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, giàu dinh dưỡng. Uống nhiều nước để tránh mất nước.
- Có thể dùng thuốc hạ sốt (paracetamol), vitamin, uống dung dịch nước-điện giải theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Theo dõi triệu chứng: Nếu bệnh nhân sốt cao liên tục, co giật, khó thở, cần đưa đến bệnh viện ngay.
6. Điều trị người bệnh sởi tại bệnh viện
- Bệnh nhân được cách ly tại khoa Truyền nhiễm để tránh lây lan.
- Điều trị triệu chứng và hỗ trợ nâng đỡ cơ thể (hạ sốt, bù đủ nước - điện giải, vitamin, kháng sinh nếu có bội nhiễm vi khuẩn).
- Theo dõi sát sao để phát hiện và xử trí kịp thời các biến chứng (khó thở, suy hô hấp, viêm phổi, viêm não - màng não, bội nhiễm).
Đừng chủ quan, nếu bạn hoặc người thân có triệu chứng sốt cao và phát ban, hãy: Đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán; Không tự ý dùng thuốc hoặc áp dụng mẹo dân gian chưa kiểm chứng.
Sởi không chỉ là bệnh của trẻ em, người lớn chưa tiêm phòng vẫn có nguy cơ mắc và lây lan. Tiêm vaccine là cách bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng hiệu quả nhất!
