Khi cơ thể "ngồi yên" quá lâu
Những năm gần đây, thời gian học sinh ngồi một chỗ ngày càng nhiều. Trên lớp: ngồi học. Về nhà: ngồi học thêm. Thời gian còn lại: ngồi trước màn hình điện thoại, máy tính, tivi.
Lối sống ít vận động đang trở thành thói quen phổ biến. Hậu quả không chỉ thể hiện ở cân nặng tăng nhanh mà còn ảnh hưởng âm thầm tới hệ tim mạch, cơ xương khớp và tinh thần của trẻ.
Theo Th.S Trương Hồng Sơn, Viện Dinh dưỡng, hoạt động thể lực là bất kỳ vận động nào của cơ thể có tiêu hao năng lượng, bao gồm các hoạt động học tập thể dục thể thao, lao động nhẹ, vui chơi hằng ngày.
Vận động giúp nâng cao thể chất cho lứa tuổi thanh thiếu niên.
Trẻ em và thanh thiếu niên từ 5–17 tuổi cần vận động ít nhất 60 phút mỗi ngày với cường độ từ trung bình đến nặng. 60 phút không có nghĩa là phải tập liên tục một lần. Hoàn toàn có thể chia nhỏ thành nhiều khoảng thời gian trong ngày. 20 phút buổi sáng. 20 phút giờ ra chơi. 20 phút buổi chiều. Quan trọng nhất không phải là hình thức, mà là duy trì đều đặn mỗi ngày.
Theo chuyên gia dinh dưỡng, hoạt động thể lực giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp, phát triển hệ xương, tăng độ dẻo dai của cơ thể. Đối với học sinh, vận động còn giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng khả năng hô hấp, giúp tim mạch hoạt động hiệu quả hơn.
Đặc biệt, vận động thường xuyên giúp kiểm soát cân nặng, phòng chống thừa cân, béo phì – một trong những vấn đề nổi cộm của học đường hiện nay.
Không chỉ thể chất, vận động còn tác động tích cực tới tinh thần. Trẻ vận động thường xuyên có xu hướng vui vẻ hơn, bớt căng thẳng và ngủ ngon hơn.
Những hình thức vận động phù hợp với học sinh
Hoạt động thể lực không nhất thiết phải là những bài tập phức tạp. Học sinh có thể lựa chọn nhiều hình thức phù hợp với độ tuổi và sở thích gồm chạy bộ, đá bóng, cầu lông, bóng rổ, đạp xe, nhảy dây, bơi lội, các trò chơi vận động dân gian.
Ngoài ra, các hoạt động trong sinh hoạt hằng ngày như quét nhà, lau nhà, tưới cây, đi bộ đến trường… cũng được coi là hình thức vận động có ích. khuyến khích duy trì đa dạng các loại hình vận động để tránh nhàm chán và tăng hứng thú cho trẻ
Theo chuyên gia, một trong những rào cản lớn nhất đối với vận động thể lực chính là thời gian sử dụng thiết bị điện tử. Nhiều học sinh dành hàng giờ mỗi ngày cho điện thoại, máy tính bảng, máy tính. Thời gian này vô tình "đánh cắp" thời gian dành cho hoạt động ngoài trời.
Tình trạng này không chỉ khiến trẻ ít vận động mà còn ảnh hưởng đến thị lực, giấc ngủ và khả năng tập trung. Việc cần kiểm soát thời gian sử dụng màn hình, đồng thời khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động thể chất thường xuyên hơn
Nhiều phụ huynh xem vận động là "việc phụ", học tập mới là "việc chính". Tuy nhiên, chính việc thiếu vận động mới làm giảm hiệu quả học tập. Cơ thể khỏe mạnh giúp trí não hoạt động tốt hơn. Trẻ vận động thường xuyên có xu hướng tập trung tốt hơn, giảm căng thẳng, tăng khả năng ghi nhớ.
Việc hình thành thói quen vận động nên bắt đầu từ những việc đơn giản: đi bộ thay vì bố mẹ chở, leo cầu thang thay vì đi thang máy, chơi thể thao thay vì ngồi chơi điện thoại.
Vai trò của gia đình và nhà trường trong việc khuyến khích vận động
Gia đình là môi trường quan trọng để hình thành thói quen vận động. Trẻ em thường học theo hành vi của người lớn. Nếu cha mẹ thường xuyên vận động, chơi thể thao, trẻ sẽ có xu hướng làm theo. Ngược lại, nếu người lớn dành quá nhiều thời gian cho điện thoại, tivi, trẻ cũng dễ hình thành thói quen ít vận động. Cha mẹ nên đồng hành cùng con trong các hoạt động thể chất, biến vận động thành hoạt động gắn kết gia đình
Nhà trường có vai trò quan trọng trong việc tổ chức hoạt động thể chất cho học sinh. Các giờ học thể dục, hoạt động ngoại khóa, câu lạc bộ thể thao là môi trường thuận lợi để trẻ rèn luyện thể lực.
Việc đảm bảo đủ thời lượng vận động trong trường học là yếu tố quan trọng giúp hình thành thói quen tích cực từ sớm.
60 phút vận động mỗi ngày không phải là mục tiêu xa vời, mà là nhu cầu thiết yếu cho mỗi học sinh. Vận động không lấy đi thời gian học tập, mà ngược lại, giúp nâng cao hiệu quả học tập và chất lượng sống.
