Viêm da cơ địa xảy ra khi hàng rào bảo vệ da suy yếu, khiến da trở nên nhạy cảm hơn trước các tác nhân gây kích ứng như bụi bẩn, hóa chất hoặc chất tiếp xúc. Tình trạng này dẫn đến khô da, ngứa ngáy và dễ viêm nhiễm, tạo thành vòng lặp lại gây khó chịu cho người bệnh.
Nguyên nhân gây viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa, hay còn gọi là chàm thể tạng, là bệnh da liễu mạn tính đặc trưng bởi tình trạng ngứa, đỏ và viêm da. Bệnh thường gặp ở những người có tiền sử gia đình mắc các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng, hen suyễn hoặc viêm da cơ địa. Mặc dù có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, nhưng bệnh thường khởi phát sớm ở trẻ nhỏ.
Nguyên nhân chính xác vẫn chưa được xác định, nhưng một số yếu tố được cho là liên quan:
Di truyền: Khoảng 60% người lớn bị viêm da cơ địa có con mắc bệnh. Nếu cả bố và mẹ đều bị bệnh, nguy cơ con mắc bệnh có thể lên đến 80%.
Rối loạn hàng rào bảo vệ da: Ở người bị viêm da cơ địa, các sợi keratin thượng bì bị mất liên kết, khiến hàng rào bảo vệ da suy yếu, dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, virus và chất gây dị ứng.
Rối loạn hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân kích thích, giải phóng chất gây viêm khiến da viêm đỏ, ngứa rát. Đây cũng là lý do viêm da cơ địa thường đi kèm hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng.
Môi trường: Tiếp xúc với bụi, phấn hoa, lông động vật, thời tiết khô hanh hoặc hóa chất trong mỹ phẩm có thể làm bệnh nặng hơn.
Lưu ý dành cho người bị viêm da cơ địa
Bên cạnh việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, người bệnh nên kết hợp chăm sóc da đúng cách, bao gồm lựa chọn sữa tắm, dưỡng ẩm, chế độ ăn uống và sinh hoạt phù hợp để hỗ trợ quá trình điều trị.
1. Sử dụng xà phòng tắm đúng cách
Khi dùng xà phòng hoặc sữa tắm, người bệnh cần lưu ý:
- Khi thử sản phẩm mới, nên dùng một lượng nhỏ trên vùng da nhỏ để kiểm tra phản ứng trước khi sử dụng toàn thân.
- Đảm bảo không dị ứng với bất kỳ thành phần nào của sản phẩm.
- Ưu tiên loại xà phòng có độ pH cân bằng, tránh xà phòng có tính kiềm vì dễ làm tổn thương hàng rào bảo vệ da.
- Chọn sản phẩm nhẹ nhàng, không chứa chất tẩy rửa mạnh để tránh làm mất độ ẩm tự nhiên của da.
- Tránh các loại xà phòng có hương liệu hoặc chất khử mùi, vì có thể gây kích ứng, ngứa da.
- Không sử dụng sản phẩm có chứa dầu mỏ, đá bọt hoặc các thành phần thường có trong chất tẩy rửa công nghiệp.
2. Duy trì thói quen dưỡng ẩm
- Dưỡng ẩm đều đặn là yếu tố quan trọng nhất trong phòng ngừa và kiểm soát viêm da cơ địa. Nên thoa kem dưỡng ẩm ít nhất hai lần mỗi ngày, đặc biệt sau khi tắm, để giữ nước và bảo vệ hàng rào da.
3. Tránh các yếu tố gây dị ứng
Một số tác nhân môi trường có thể kích hoạt bệnh:
- Hóa chất mạnh: Tránh dùng xà phòng, chất tẩy rửa, mỹ phẩm có cồn hoặc hương liệu.
- Vải thô ráp: Hãy chọn quần áo cotton mềm mại, thoáng khí thay vì len hoặc sợi tổng hợp.
- Phấn hoa, lông thú cưng, bụi nhà: Đây là tác nhân dị ứng phổ biến, có thể khiến bệnh trầm trọng hơn.
4. Giữ vệ sinh không gian sống
- Không gian sống sạch sẽ, thoáng mát giúp hạn chế bùng phát viêm da cơ địa, nên duy trì nhiệt độ phòng mát mẻ để giảm cảm giác ngứa và khó chịu.
5. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Chế độ ăn ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng da:
- Tránh thực phẩm dễ gây dị ứng: Sữa, đậu phộng, hải sản có thể gây phản ứng ở một số người. Nếu nghi ngờ, hãy thử loại bỏ và theo dõi phản ứng của cơ thể.
- Bổ sung Omega -3: Các loại cá béo như cá hồi, cá thu giúp giảm viêm và cải thiện sức khỏe da.
6. Giảm căng thẳng
- Căng thẳng có thể làm bệnh bùng phát. Người bệnh nên giữ tinh thần thoải mái, luyện tập thể thao, thiền hoặc yoga giúp giảm stress và kiểm soát bệnh hiệu quả.
Trong quá trình điều trị bằng corticoid, người bệnh cần theo dõi da thường xuyên và tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ. Việc lựa chọn sản phẩm tắm rửa phù hợp sẽ giúp cải thiện tình trạng da, hạn chế tổn thương và rút ngắn thời gian điều trị. Đồng thời, nên dùng các sản phẩm chăm sóc da đúng với tình trạng bệnh để đạt hiệu quả tối ưu.
