1. Dinh dưỡng hợp lý - Đảm bảo vệ sinh
Theo TS. Tùng, hiện nay, mô hình bệnh tật của người dân Việt Nam nói chung và BVĐK Nông nghiệp nói riêng đang chuyển tiếp từ các bệnh lây nhiễm sang các bệnh không lây nhiễm như: tim mạch, đái tháo đường, ung thư, gout… Một trong những lý do chính là chế độ dinh dưỡng bất hợp lý. Chính vì thế bữa ăn gia đình có vai trò vô cùng quan trọng và cần được đảm bảo, đầy đủ các thành phần dinh dưỡng.
Thầy thuốc nhân dân, TS.BS Hà Hữu Tùng - Giám đốc BVĐK Nông nghiệp.
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mỗi loại thực phẩm chứa dinh dưỡng với tỷ lệ khác nhau nên phải phối hợp một cách khoa học, hợp lý và đa dạng các loại thực phẩm, để cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, cân bằng cả 4 nhóm thực phẩm: chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Nên sử dụng phối hợp cả thực phẩm nguồn gốc động vật và thực phẩm nguồn gốc thực vật trong từng món ăn và từng bữa ăn để có chế độ ăn hợp lý giàu dinh dưỡng và nâng cao sức khỏe.
Bên cạnh đó cũng không quên đảm bảo an toàn vệ sinh trong lựa chọn, chế biến và bảo quản thực phẩm để có những bữa ăn an toàn cho gia đình như lựa chọn thực phẩm tươi sống, thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, bảo quản thực phẩm đúng cách theo từng loại, hạn chế ăn đồ nấu lại nhiều lần để đảm bảo an toàn thực phẩm, dinh dưỡng hợp lý, ngon và an toàn.
Tháp dinh dưỡng hợp lý do Viện Dinh Dưỡng khuyến cáo cho người trưởng thành.
2. Hãy hoạt động thể lực nếu có thể - Thực hành tình dục an toàn
TS. Tùng cho biết, hoạt động thể lực không đủ là một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến các bệnh đang gia tăng như béo phì, hệ miễn dịch suy giảm.... Đó cũng là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến những bệnh không lây nhiễm. Hoạt động thể lực không phải chỉ là tập luyện cường độ cao hay theo bài bản mà còn là những vận động cơ thể mà tiêu hao năng lượng như khi làm việc tại cơ quan, đi bộ, làm việc nhà… Chính vì thế với những người không có thời gian dành riêng thời gian để tập luyện thì hãy làm các hoạt động cơ thể nhiều nhất nếu có thể trong một ngày để giúp cơ thể khỏe mạnh và tăng cường trao đổi chất.
Sử dụng bao cao su để phòng ngừa những bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) và HIV là một trong những khẩu hiệu của Tình dục an toàn. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục tạo gánh nặng lớn cho các mối quan hệ, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, gia đình. Chlamydia, lậu và giang mai hay một số bệnh lây qua đường tình dục khác là các bệnh có thể được điều trị bằng kháng sinh, tuy nhiên do tâm lý ngại ngùng, không thăm khám sức khỏe sinh sản định kỳ và kháng kháng sinh, chúng ngày càng trở nên rất khó điều trị và phổ biến.
3. Tham gia giao thông có ý thức - Đúng luật:
Hàng ngày tại BVĐK Nông nghiệp vẫn tiếp nhận hàng chục ca do tai nạn giao thông từ nhẹ đến nặng. Chính vì thế, theo TS. Tùng, chấp hành Luật Giao thông như luôn đội mũ bảo hiểm khi đi xe gắn máy, thắt dây an toàn nếu đi xe hơi và không lái xe sau khi uống rượu, bia, chấp hành tín hiệu giao thông... giúp giảm đáng kể các ca cấp cứu chấn thương và giảm gánh nặng xã hội cũng như bảo vệ sức khỏe con người. Trong đó số ca tử vong khi đi xe máy là do chấn thương đầu chiếm tỷ lệ lớn. Vì thế đội mũ bảo hiểm đúng cách có thể làm giảm đáng kể nguy cơ tử vong, nguy cơ chấn thương nghiêm trọng.
Hình ảnh bệnh nhân cai rượu tại Trung tâm cai rượu – BVĐK Nông nghiệp.
4. Không hút thuốc lá - Sử dụng rượu, bia hợp lý - Kiểm soát stress
Hút thuốc có hại cho sức khỏe không chỉ cho người hút mà cả những người xung quanh chính vì thế có rất nhiều chiến dịch cấm hút thuốc và kêu gọi mọi người không hút thuốc lá nơi công cộng. Ngoài ảnh hưởng đến sức khỏe, thuốc lá còn gây thiệt hại về kinh tế gia đình và xã hội. Nếu bạn hút thuốc lá hãy cai thuốc càng sớm càng tốt giúp giảm nguy cơ dẫn đến các bệnh như viêm phổi, ung thư phổi, tim mạch, hệ xương....
Ở Việt Nam văn hóa uống rượu bia có lẽ là điều không thể thiếu trong những cuộc giao lưu. Chính vì thế, nó cũng mang đến nhiều hậu quả cho sức khoẻ và xã hội như ngộ độc rượu bia, nghiện rượu bia hay hội chứng cai rượu, tổn thương thần kinh... Những bệnh mãn tính như tim mạch, huyết áp, xơ gan, viêm tụy...có thể phát triển ở người uống nhiều rượu, bia trong nhiều năm ngoài ra còn làm tăng nguy cơ các tình trạng sức khoẻ cấp tính như chấn thương, tai nạn giao thông. Rất nhiều các trường hợp thương tâm xẩy ra do tình trạng say xin khi lái xe hay đánh chém nhau.
Stress ngày càng được cộng đồng quan tâm và biết đến hơn do những trường hợp điển hình của stress dẫn đến những hậu quả thương tâm, stress còn ảnh hưởng đến cơ quan của cơ thể và làm giảm chất lượng sống. Tại Khoa Cấp cứu, các trường hợp tự tử không còn là xa lạ, nhiều biểu hiện của Stress không được cộng đồng quan tâm dẫn đến trầm cảm, lâu dài stress làm giảm hệ miễn dịch, bệnh tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường... Stress cần được người bệnh điều trị ra còn cần gia đình và xã hội quan tâm và kiểm soát hợp lý.
5. Khám sức khỏe định kỳ - Tiêm phòng bệnh - Lập Hồ sơ sức khỏe cá nhân
TS. Tùng cho hay, trong y học dự phòng, việc chẩn đoán và phát hiện sớm bệnh có vai trò rất quan trọng, nhất là trong bệnh ung thư, với các bệnh khác cũng vậy. Khám sức khỏe định kỳ giúp chẩn đoán sớm những bệnh nguy hiểm như: Tiểu đường, xơ gan, ung thư, cao huyết áp, suy thận, các bệnh về tim mạch, rối loạn nội tiết và cả các rối loạn về tâm thần… từ đó có người bệnh được điều trị kịp thời giúp gánh nặng bệnh tật.
Tại Việt Nam, Chương trình Tiêm chủng mở rộng là một trong những thành tựu của ngành y tế và là một trong những biện pháp can thiệp y tế hiệu quả nhất. Như vậy, vắc xin giúp trẻ và các đối tượng nguy cơ phòng bệnh, giảm chi phí gánh nặng bệnh tật cho gia đình và cả xã hội, ngăn chặn các nguy cơ dịch bệnh lây lan, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
Hồ sơ sức khỏe cá nhân là giải pháp quan trọng cho việc quản lý để hoạch định chính sách và xây dựng kế hoạch cũng như triển khai các hoạt động can thiệp y tế, như tiêm chủng, hoạt động dinh dưỡng, khám chữa bệnh... BVĐK Nông nghiệp thành lập Trung tâm chăm sóc sức khỏe chất lượng cao và y học gia đình đã bắt đầu xây dựng hồ sơ sức khỏe cá nhân và gia đình bước đầu giúp quản lý tốt các nhóm bệnh, tình hình tử vong, các bệnh có yếu tố gia đình, liên quan đến môi trường sống, nguồn nước và các yếu tố khác.
6. Gặp bác sĩ của bạn ngay nếu có vấn đề về sức khỏe
Nhiều phụ huynh, khi bản thân hoặc con cái mình có những biểu hiện bất thường về sức khỏe như sốt, ho, sổ mũi thì thường tự ra các hiệu thuốc mua thuốc cho uống theo kinh nghiệm của người khác khi thấy triệu chứng bệnh tương tự nhau, phổ biến là thuốc kháng sinh. Điều này khiến cho bệnh có thể bị biến chứng, nặng thêm và làm vi khuẩn gây bệnh sinh sôi nảy nở dẫn đến tình trạng kháng thuốc thêm trầm trọng.
Do đó, để đảm bảo sức khỏe của bản thân cũng như gia đình, TS. Tùng khuyến cáo, khi bạn hoặc thân nhân có vấn đề sức khỏe phải gặp bác sĩ ngay để được khám, tư vấn, kê đơn, nhất là thuốc kháng sinh, khi sử dụng thuốc kháng sinh phải hết sức thận trọng, không tự ý dùng, phải thăm khám lâm sàng và tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ.
Bạn cũng nên chọn cho gia đình bạn một bác sĩ gia đình để được theo dõi quản lý sức khỏe dài lâu, toàn diện và suốt đời.
