Âm đạo là một ống cơ kéo dài từ âm hộ của phụ nữ, tức là phần bên ngoài của bộ phận sinh dục, đến cổ tử cung - phần dưới của tử cung (hay còn gọi là "dạ con"), nơi thai nhi phát triển trong suốt thai kỳ.
Ở phụ nữ trưởng thành, âm đạo thường dài khoảng 7,6 đến 12,7 cm, được lót bởi một màng nhầy. Lớp niêm mạc âm đạo có các nếp gấp và nếp nhăn trong những năm sinh sản. Trước tuổi dậy thì và sau khi mãn kinh, lớp niêm mạc này trở nên trơn nhẵn.
1. Các chức năng của âm đạo
Sức khỏe âm đạo bao gồm việc duy trì sự cân bằng vi khuẩn, độ ẩm và độ pH...
Âm đạo đóng nhiều vai trò khác nhau trong cơ thể phụ nữ. Khi người phụ nữ bị kích thích, âm đạo giãn nở và các thành âm đạo tiết chất bôi trơn để giảm ma sát. Các đầu dây thần kinh gần lối vào âm đạo có thể mang lại khoái cảm trong hoạt động tình dục.
Trong giao hợp, âm đạo đóng vai trò là đường dẫn để tinh trùng của nam giới cuối cùng đến được trứng của phụ nữ, điều này có thể dẫn đến mang thai.
Âm đạo cũng hoạt động như là lối ra cho việc sinh nở và là đường thoát máu kinh nguyệt ra khỏi cơ thể.
2. Các tình trạng ảnh hưởng đến âm đạo
Các vấn đề về âm đạo có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe của phụ nữ. Một số tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến âm đạo bao gồm:
Mùi âm đạo: Bất kỳ mùi nào từ âm đạo đều được gọi là "mùi âm đạo". Mùi rất nồng kèm theo các triệu chứng khác có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn.
Dịch tiết âm đạo: Cơ thể phụ nữ thường loại bỏ chất lỏng và các tế bào cũ bằng cách tiết ra dịch âm đạo. Nếu dịch tiết bất thường, đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề khác.
Ngứa âm đạo: Tình trạng ngứa thường do viêm âm đạo, có thể xảy ra khi âm đạo bị viêm. Sự mất cân bằng vi khuẩn, một số bệnh nhiễm trùng hoặc bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể là nguyên nhân.
Khô âm đạo: Khô âm đạo thường xảy ra trong thời kỳ mãn kinh khi nồng độ estrogen tự nhiên suy giảm. Nó cũng có thể xảy ra khi các mô âm đạo không khỏe mạnh và không được bôi trơn tốt. Khô có thể gây khó chịu và dẫn đến nhiễm trùng.
Viêm âm đạo do vi khuẩn: Nhiễm trùng âm đạo phổ biến này có thể lây truyền qua quan hệ tình dục hoặc do mất cân bằng vi khuẩn gây ra.
Nhiễm trùng nấm men: Nhiễm trùng này thường do nấm Candida albicans gây ra.
Đầy hơi âm đạo: Là hiện tượng không khí bị kẹt bên trong âm đạo và thoát ra ngoài. Hiện tượng này thường xảy ra trong hoặc sau khi quan hệ tình dục, tập thể dục hoặc sau khi sinh.
U nang âm đạo: Đây là các túi chất lỏng kín nằm trên hoặc dưới niêm mạc âm đạo và đôi khi có thể bị nhiễm trùng (chứa mủ).
Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục: Chlamydia, lậu, trùng roi (trichomoniasis), herpes, virus papilloma ở người (HPV), giang mai và các bệnh nhiễm trùng khác có thể lây lan qua quan hệ tình dục. STIs có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe âm đạo.
Đau âm hộ: Tình trạng này được đặc trưng bởi cơn đau mạn tính không rõ nguyên nhân ở khu vực xung quanh lỗ mở âm đạo.
Màng trinh không thủng: Trong rối loạn bẩm sinh này, màng trinh che phủ hoàn toàn và làm tắc nghẽn âm đạo.
Sa các cơ quan vùng chậu: Tình trạng này xảy ra khi tử cung, bàng quang, trực tràng, niệu đạo, ruột non, hoặc chính âm đạo bị rơi ra khỏi vị trí bình thường và đè vào một khu vực của âm đạo. Nó có thể dẫn đến khó chịu và các vấn đề tình dục.
Ung thư âm đạo: Các triệu chứng của loại ung thư cực kỳ hiếm gặp này bao gồm chảy máu hoặc tiết dịch bất thường. Nó thường xảy ra khi một loại ung thư khác di căn.
Co thắt âm đạo: Tình trạng này được đặc trưng bởi sự co thắt không tự chủ của các cơ xung quanh âm đạo. Nó có thể gây đau và cản trở hoạt động tình dục bình thường.
3. Các cách giữ gìn âm đạo khỏe mạnh
Theo các bác sĩ chăm sóc sức khỏe sinh sản, một số hành động có thể thực hiện để cải thiện và bảo vệ sức khỏe âm đạo bao gồm:
Tập Kegel: Các bài tập này bao gồm việc siết chặt các cơ mà bạn sử dụng để nhịn tiểu. Kegel có thể giúp săn chắc các cơ sàn chậu.
Thực hành tình dục an toàn: Sử dụng bao cao su có thể giảm nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và các tình trạng âm đạo khác.
Tiêm phòng: Vaccine có thể bảo vệ bạn chống lại một số bệnh nhiễm trùng nhất định, chẳng hạn như HPV và viêm gan B.
Hạn chế sử dụng rượu và thuốc lá: Các chất này có thể làm suy giảm chức năng và sự kích thích tình dục.
Vệ sinh âm đạo đúng cách, tránh thụt rửa và dùng các chất tẩy rửa: Tốt nhất, chỉ nên rửa sạch bên ngoài bằng nước ấm và xà phòng nhẹ dịu, không mùi hoặc dung dịch vệ sinh phụ nữ phù hợp. Việc sử dụng xà phòng thông thường, sữa tắm có tính kiềm cao, hoặc thụt rửa sâu vào bên trong sẽ phá vỡ độ pH tự nhiên, làm mất cân bằng hệ vi khuẩn có lợi và gây kích ứng, khô rát hoặc nhiễm trùng.
Nếu thấy dịch âm đạo có mùi khó chịu, ngứa ngáy bất thường, hãy đi khám bác sĩ phụ khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh tự ý sử dụng các sản phẩm có hương thơm để át mùi vì chúng có thể làm tình trạng nặng hơn.
Khám sức khỏe định kỳ: Nên đi khám phụ khoa 6 tháng đến 1 năm/lần, tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe, ngay cả khi không có triệu chứng bất thường. Những người có tiền sử bệnh phụ khoa hoặc từ 40 tuổi trở lên nên đi khám 6 tháng/lần, còn người trẻ hơn hoặc không có tiền sử thì nên khám định kỳ 1 năm/lần.
