Các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng một số rối loạn liên quan đến tuổi già đang ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi, trong khi những rối loạn khác bị ảnh hưởng rất nhiều bởi những gì bạn làm ở độ tuổi 20 và 30. Bác sĩ Erin Michos, phó giám đốc khoa tim mạch dự phòng của Trung tâm Ciccarone, Đại học Johns Hopkins, Hoa Kỳ, cho biết: Với nạn béo phì và lối sống ít vận động ngày nay, các yếu tố nguy cơ như cholesterol cao, hút thuốc và huyết áp cao ở những người trẻ tuổi ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, những yếu tố nguy cơ này phần lớn có thể phòng ngừa được. Nếu phụ nữ thay đổi lối sống ngay bây giờ, họ có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe này.
Huyết áp cao
Huyết áp cao thường được gọi là kẻ giết người thầm lặng. Đó là bởi vì hầu hết những người mắc bệnh này không có triệu chứng, kể cả khi rối loạn này đang gây hại cho tim, thận, mạch máu và não. Bảy phần trăm phụ nữ từ 20 đến 34 tuổi bị cao huyết áp. Mặc dù tỷ lệ này có vẻ thấp, nhưng những người trẻ tuổi ít có khả năng được chẩn đoán và điều trị bệnh hơn. Nếu không được điều trị, huyết áp cao có thể dẫn đến bệnh tim sau này và là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ. Trên thực tế, chỉ cần giữ huyết áp trong tầm kiểm soát sẽ giảm được 48% nguy cơ đột quỵ.
Mang thai có thể cho bạn biết trước nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp và bệnh tim mạch. Nếu bạn bị tiền sản giật (huyết áp cao khi mang thai), bạn có nhiều khả năng bị cao huyết áp và các vấn đề về tim sau này. Michos giải thích: Mang thai giống như một bài kiểm tra căng thẳng đối với cơ thể bạn. Nếu bạn gặp phải các biến chứng, đó là một dấu hiệu cho thấy các vấn đề sức khỏe có thể sẽ tái phát sau đó.
Bệnh tiểu đường loại 2
Bạn có thể bị tiểu đường và thậm chí không biết mình đang mắc bệnh. Ước tính có khoảng 3,1 triệu phụ nữ ở Hoa Kỳ không biết mình mắc bệnh vì họ không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào. Béo phì là yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh tiểu đường. Các thế hệ trẻ - thậm chí cả trẻ em - có tỷ lệ béo phì cao hơn bao giờ hết. Michos cho biết: Bệnh tiểu đường loại 2 và đại dịch béo phì càng trầm trọng hơn bởi lối sống của nhiều người hiện nay. Chúng ta tiêu thụ nhiều calo, đồ uống ngọt và thức ăn nhanh hơn, và ngồi quá nhiều.
Phụ nữ gốc Tây Ban Nha, người Mỹ gốc Phi và người Mỹ bản địa phải đặc biệt cẩn thận với các yếu tố gây ra bệnh tiểu đường loại 2 vì họ có khả năng phát triển bệnh cao gấp 4 lần. Mắc bệnh tiểu đường loại 2 cũng khiến phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn.
Bạn cũng có thể mắc tiểu đường trong thai kỳ (tiểu đường thai kỳ). Trong trường hợp này, bạn có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2 cao hơn từ 20 đến 50% sau này. Điều này có nghĩa là bạn cần phải được tầm soát bệnh thường xuyên hơn sau khi sinh.
Đột quỵ
Dù phần lớn các ca đột quỵ xảy ra ở những người trên 65 tuổi, một nghiên cứu gần đây đã chỉ ra một mức tăng đột biến 32% số ca đột quỵ ở phụ nữ từ 18 đến 34. Sự gia tăng đột ngột này rất đáng ngại. Michos cho biết: “Mặc dù phụ nữ trẻ ít bị đột quỵ hơn, khi họ bị đột quỵ thì có nhiều khả năng tử vong hơn”. Các yếu tố nguy cơ đối với bệnh tim mạch - huyết áp cao, tiểu đường, cholesterol cao, béo phì và hút thuốc - đã tăng gấp đôi ở phụ nữ trẻ. Nguy cơ mắc bệnh của bạn cũng cao hơn đàn ông cùng tuổi nếu bạn đang mang thai hoặc uống thuốc tránh thai, cả hai việc này đều có thể làm tăng nhẹ nguy cơ đột quỵ. Các bệnh tự miễn như lupus và viêm khớp dạng thấp, vốn phổ biến hơn ở phụ nữ, cũng làm gia tăng đáng kể nguy cơ đột quỵ.
Ung thư ruột kết và trực tràng
Một nghiên cứu khác gần đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc thế hệ trẻ đang ngày càng mắc ung thư ruột kết và trực tràng nhiều hơn. Phó giáo sư bác sĩ Nilo Azad tại Đại học Y khoa Johns Hopkins cho biết: “Yếu tố nguy cơ chính đối với phần lớn bệnh nhân ung thư đại trực tràng là tuổi tác, nhưng hiện tại chúng tôi đang thấy số ca bệnh ở người trẻ tăng lên và chúng tôi không rõ tại sao.”
Ung thư ở ruột kết hoặc trực tràng có thể ảnh hưởng đến những người trẻ tuổi. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn thấy máu trong phân hoặc nhận thấy những thay đổi trong thói quen đi tiêu của bạn. Do những người trẻ tuổi ít có nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng hơn, nên thường có sự chậm trễ trong việc chẩn đoán. Nếu các triệu chứng của bạn không cải thiện khi điều trị ban đầu cho một bệnh khác chẳng hạn như bệnh trĩ, hãy hỏi bác sĩ khi nào bạn nên xét nghiệm ung thư.
Ngoài ra, nếu cha mẹ hoặc anh chị em của bạn bị ung thư đại trực tràng trước 50 tuổi, bạn nên đi xét nghiệm sớm hơn. Hãy bắt đầu khám sàng lọc 10 năm trước tuổi mà thành viên gia đình bạn được chẩn đoán.
Teo não
Teo não nghe có vẻ khá đáng sợ, nhưng nó thực sự là một phần bình thường của quá trình lão hóa. Tuy nhiên, một số yếu tố có thể gây giảm khối lượng não nhanh hơn. Michos cho biết: “Nếu bạn bị cao huyết áp, tiểu đường, thừa cân hoặc hút thuốc, não của bạn có thể co lại nhanh hơn bình thường, điều này có thể ảnh hưởng đến trí lực của bạn". Một nghiên cứu mới cho thấy rằng việc sống một lối sống lành mạnh cho tim ở độ tuổi 20 có thể bảo vệ bộ não của bạn khỏi bị teo đi theo năm tháng. Tiến sĩ bác sĩ Rebecca Gottesman, giáo sư thần kinh học tại Đại học Y khoa Johns Hopkins, cũng tìm thấy thêm bằng chứng rằng việc chăm sóc sức khỏe của bạn có thể giữ cho tâm trí của bạn nguyên vẹn. Nghiên cứu của bà cho thấy những người có các yếu tố nguy cơ bệnh tim có nhiều amyloid lắng đọng trong não, có thể gây bệnh Alzheimer. “Không còn nghi ngờ gì nữa, cách bạn sống nửa đầu cuộc đời không chỉ ảnh hưởng đến trạng thái hiện tại mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn trong nửa sau cuộc đời". Michos nhấn mạnh.
Học hành, sự nghiệp, hôn nhân và nuôi dạy con cái có thể khiến việc chăm sóc bản thân trở thành một mục tiêu thứ yếu. Tuy nhiên, bạn phải dành thời gian để làm những việc có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của bạn sau này. Michos nói: “Nếu bạn có thể bước vào tuổi trung niên với lượng cholesterol thấp, huyết áp lý tưởng, cân nặng tối ưu, không hút thuốc và không mắc bệnh tiểu đường, thì bạn sẽ ít có khả năng mắc những bệnh như chúng ta đã đề cập đến. Việc liệu bạn có sống mà không mắc các bệnh mãn tính sau 50 tuổi hay không thực sự phụ thuộc vào những hành động bạn làm lúc này. Hãy tạo ra một tương lai khỏe mạnh hơn cho chính bạn với bảy khuyến nghị sau từ Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ:
- Kiểm tra huyết áp.
- Kiểm soát lượng cholesterol.
- Giảm lượng đường trong máu.
- Tăng hoạt động hàng ngày.
- Ăn một chế độ ăn uống lành mạnh.
- Giữ cân nặng hợp lý.
- Từ bỏ hút thuốc.
Michos cũng khuyên bạn nên sử dụng nhật ký thực phẩm để theo dõi lượng calo, máy đếm bước đi để đo mức độ hoạt động và khám sức khỏe thường xuyên. Bà nhắc nhở chúng ta rằng việc quan tâm đến bản thân có tác động domino. Khi bạn mua sắm và nấu những bữa ăn lành mạnh hơn, và tập thể dục hàng ngày, bạn cũng tạo ảnh hưởng tốt hơn đến gia đình và bạn bè của mình.
