Bệnh nhân Lâm Kiều Oanh 56 tuổi, địa chỉ Đầm Dơi, Cà Mau, nhập viện Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ lúc 21 giờ 40 ngày 27/10/2019.
Bệnh nhân có tiền sử bệnh lý đái tháo đường, tăng huyết áp nhiều năm, thoái hóa khớp, bệnh nhân tự ý sử dụng thuốc nam và có dùng thuốc giảm đau, kháng viêm để điều trị tình trạng đau nhức khớp.
Trước khi nhập viện 1 tuần, bệnh nhân tiêu phân đen nhiều lần lượng ít, kèm mệt, chóng mặt, nhập viện điều trị tại bệnh viện địa phương, nhưng tình trạng bệnh không giảm nên gia đình đưa bệnh nhân đến Bệnh viện Chợ Rẫy.
Bà Lâm Kiều Oanh đã hồi phục tốt
Trên đường di chuyển đến địa phận Cần Thơ, bệnh nhân nôn máu đỏ tươi, tương đương 1 lít, mệt nhiều, nên người nhà đưa vào BVĐK Trung ương Cần Thơ. Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng mạch nhanh nhẹ, huyết áp thấp, da niêm mạc trắng bệch, tri giác lơ mơ, lượng huyết sắc tố trong máu giảm nghiêm trọng 2,4g/dl (giá trị bình thường là 12-15g/dl).
Hội chẩn cấp bệnh viện gồm nhiều chuyên khoa với chẩn đoán: xuất huyết tiêu hóa mức độ nặng; bệnh nhân đái tháo đường type 2- choáng mất máu.
Bà Oanh được hồi sức chống sốc tích cực với thở oxy, dịch truyền chảy tối đa, truyền 4 đơn vị hồng cầu lắng cùng nhóm, sử dụng thuốc ức chế bơm proton và nội soi dạ dày tá tràng cấp cứu tại giường khi tình trạng bệnh nhân cho phép.
Kết quả nội soi tại Khoa Cấp cứu, viêm teo niêm mạc dạ dày, dãn mao mạch, xuất huyết phình vị - thân vị bờ cong nhỏ mức độ nặng.
Bệnh nhân được tiến hành nội soi can thiệp cầm máu. Ê kíp gồm BS CK 2 Nguyễn Thị Quỳnh Mai- Trưởng khoa Nội soi; Bs Nguyễn Bảo Phước tiến hành nội soi can thiệp. Vùng thân vị phía bờ cong nhỏ có nhiều mao mạch dãn đang chảy máu, dùng argon plasma phun vào vị trí các mao mạch đang chảy. Thời gian can thiệp 5 phút. Sau thủ thuật, kiểm tra không thấy chảy máu thêm, tình trạng xuất huyết ổn định và tiếp tục điều trị tại khoa tiêu hóa. Lượng huyết sắc tố tăng lên 9g/dl.
Sáng ngày 4/11/2019 bệnh nhân tiêu phân vàng, da niêm hồng, sinh tồn ổn định và dự kiến ra viện trong ngày.
Nội soi điều trị bệnh lý xuất huyết tiêu hóa do loét dạ dày tá tràng ngày càng phát triển với nhiều phương pháp như tiêm cầm máu, đốt điện cầm máu, kẹp cầm máu và gần đây là phương pháp cầm máu bằng phun chất bột (Hemospray).
Hầu hết các phương pháp đều có hiệu quả cầm máu cao khoảng 90% từ đó làm giảm xuất huyết tái phát, giảm tỷ lệ phẫu thuật và giảm tỷ lệ tử vong. Tuy nhiên với tổn thương có nhiều mao mạch đang chảy máu thì kỹ thuật đông bằng argon plasma (Argon Plasma Coagulation-APC) là kĩ thuật cầm máu tối ưu.
Kỹ thuật đông bằng argon plasma là kỹ thuật cầm máu sử dụng năng lượng nhiệt từ đầu dò có dẫn khí trơ argon được ion hóa thành plasma. Đây là phương pháp cầm máu ít gây tai biến do sức xuyên thấu của đầu dò với niêm mạc ống tiêu hóa < 5mm. Kỹ thuật này được áp dụng rất tốt với các tổn thương do dị dạng mạch máu của ống tiêu hóa.
Theo BS CK2 Bồ Kim Phương, Trưởng khoa nội tiêu hoá BVĐK Trung ương Cần Thơ, viêm teo niêm mạc dạ dày là biểu hiện giai đoạn cuối của các bệnh lý như viêm dạ dày mạn tính do nhiễm vi khuẩn H. Pylori, sau viêm teo sẽ là viêm teo có chuyển sản ruột, và cuối cùng có thể đưa đến ung thư dạ dày.
Viêm teo niêm mạc dạ dày do vi khuẩn H. pylori thường không có triệu chứng, phát triển chậm, nhưng viêm teo đa ổ thường được phát hiện ở những người trên 50 tuổi, và hình ảnh nội soi nơi bị viêm teo sẽ nhạt màu hơn và lộ rò mạch máu bên dưới do mất lớp phủ niêm mạc, lúc đó niêm mạc sẽ mỏng hơn bình thường, còn niêm mạc bình thường (niêm mạc hồng), vì vậy ở những bệnh nhân này nếu có dùng thêm NSAID (kháng viêm non steroide), hoặc aspirin lâu dài sẽ dễ gây viêm trợt và xuất huyết và tình trạng vỡ dãn mao mạch xuất huyết.
Một điều cần lưu ý là các bệnh nhân có dùng NSAID, hoặc aspirin lâu dài nên được tầm soát H.pyloi và tiệt trừ H.pylori nếu có, điều này có thể tránh được tình trạng viêm nặng và xuất huyết.
Lời khuyên của thầy thuốc: Thuốc kháng viêm là những thuốc làm giảm các triệu chứng viêm (sưng nóng, đỏ, đau) và phục hồi chức năng vùng bị ảnh hưởng. Đây là những thuốc khi dùng phải cẩn trọng.
Các thuốc kháng viêm có các tác dụng phụ nguy hiểm, có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đến cơ thể người sử dụng (đặc biệt với nhóm NSAID và nhóm corticosteroid). Do đó, việc sử dụng các thuốc kháng viêm cần phải hết sức thận trọng, người bệnh không được tự ý sử dụng và tuân theo đúng chỉ định của thầy thuốc.
