Do cơ chế hoạt động của các loại thuốc điều trị bệnh lao gây nên tình trạng thiếu hụt kẽm ở người bệnh khiến người bệnh chán ăn, suy giảm hệ miễn dịch. Chế độ dinh dưỡng cho người bệnh lao cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng thông qua thực phẩm giàu carbohydrat như gạo, bún, bánh mì, khoai tây, và ngũ cốc. Người bệnh nên tiêu thụ thực phẩm giàu protein như thịt gà, thịt bò, cá, trứng, đậu, đỗ và sản phẩm từ sữa.
Theo BS. Lê Hoài Giang - Khoa Nội thận - Lọc máu, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối và giàu dinh dưỡng giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết để tăng cường hệ miễn dịch cho bệnh nhân lao. Chế độ dinh dưỡng cần cung cấp đủ vitamin và khoáng chất cho cơ thể với rau xanh, hoa quả tươi, hạt. Tăng cường các thực phẩm bổ sung chất xơ như trái cây, rau củ.
Người bệnh nên hạn chế thức ăn có nhiều đường, dầu mỡ, chất béo bão hòa và cholesterol. Tránh tiêu thụ thức ăn kích thích như cà phê, nước ngọt có gas và thức ăn chứa nhiều gia vị cay nóng như tiêu, ớt.
Người mắc bệnh lao cần duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh để tăng sức đề kháng.
1. Các nguyên tắc dinh dưỡng dành cho người bệnh lao
1.1. Người bệnh lao nên ăn thực phẩm giàu protein
Protein rất cần thiết cho việc hỗ trợ hệ thống miễn dịch và sửa chữa mô. Người bệnh lao Hãy cân nhắc bổ sung thịt nạc như thịt gà, gà tây và cá, trứng, các sản phẩm từ sữa như sữa, sữa chua và phô mai, các loại đậu như đậu và đậu lăng, đậu phụ, cũng như các loại hạt và hạt giống vào chế độ ăn uống để đảm bảo người bệnh nhận được đủ protein.
Bệnh nhân lao thường cần thêm calo để tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng. Hãy cân nhắc bổ sung các thực phẩm giàu calo như bơ, các loại hạt, hạt giống, sữa nguyên chất, dầu ô liu và bơ hạt như bơ đậu phộng hoặc bơ hạnh nhân vào chế độ ăn.
1.2. Đảm bảo bổ sung đầy đủ các vi chất dinh dưỡng
Đối với sức khỏe tổng thể và quá trình phục hồi, các chất dinh dưỡng vi lượng rất quan trọng. Người bệnh lao nên đưa nhiều loại thực phẩm giàu dinh dưỡng vào chế độ ăn uống của mình, chẳng hạn như trái cây họ cam quýt, quả mọng, rau lá xanh, cà rốt, ớt chuông, ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt và bánh mì nguyên cám, các sản phẩm từ sữa để cung cấp canxi và vitamin D,...
1.3. Hãy cân nhắc bổ sung siêu thực phẩm
Siêu thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng và cũng có thể cải thiện sức khỏe của người bệnh. Các siêu thực phẩm như nghệ, tỏi, gừng và trà xanh có đặc tính chống viêm và tăng cường miễn dịch có thể giúp kiểm soát bệnh lao, hỗ trợ bảo vệ tế bào khỏi bị tổn thương.
1.4. Tiêu thụ chất béo lành mạnh
Việc thúc đẩy sức khỏe tổng thể phụ thuộc rất nhiều vào chất béo lành mạnh. Đảm bảo chế độ ăn uống của bạn có chứa các nguồn chất béo lành mạnh như bơ, dầu ô liu, cá béo như cá hồi và cá thu, các loại hạt như hạnh nhân và hạt lanh.
1.5. Tăng cường vitamin và khoáng chất thiết yếu
Đối với bệnh nhân lao, vitamin và khoáng chất thiết yếu là những chất cần thiết để tăng cường khả năng miễn dịch. Một số loại vitamin giúp chữa lành vết thương và cũng ngăn ngừa biến chứng. Các khoáng chất như kẽm và sắt giúp lưu thông máu và xây dựng sức khỏe xương. Tất cả những điều này cùng nhau hỗ trợ phục hồi và sức khỏe tổng thể trong quá trình điều trị lao.
2. Xây dựng thực đơn cho bệnh nhân lao
Người bệnh lao cần một chế độ ăn uống đặc biệt để nhanh hồi phục và giảm tác dụng phụ của thuốc. Bữa ăn phải đầy đủ 4 nhóm thực phẩm: đường (ưu tiên từ hoa quả để giúp thải độc gan và hạn chế tác dụng phụ của thuốc), đạm, dầu mỡ, cùng vitamin và khoáng chất.
Do thuốc điều trị lao thường gây chán ăn và làm cơ thể suy yếu, các món ăn cần được đa dạng hóa liên tục, chế biến hấp dẫn để kích thích vị giác của người bệnh. Hãy chọn những món ăn mà người bệnh thích nhưng cần thay đổi thường xuyên. Đặc biệt, nên chia nhỏ các bữa ăn trong ngày để cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt và đầy đủ hơn, giúp người bệnh có đủ sức khỏe để chống chọi với bệnh tật.
Thực đơn tham khảo cho bệnh nhân lao phổi trong 1 ngày:
- Bữa sáng: Nên dùng những món ăn nhẹ nhàng, dễ ăn như cháo, phở, mì, miến, chút hoa quả mềm,... Bên cạnh đó, người bệnh có thể uống thêm nước nước dừa để bù nước và muối khoáng nhanh chóng cho cơ thể.
- Bữa trưa: Tăng cường các món chứa nhiều protein như thịt gà, ngan, vịt, lợn,... Bên cạnh đó, người bệnh cần bổ sung vào thực đơn nhiều rau xanh và rau củ quả.
- Bữa chiều: Nên ăn các loại thực phẩm có tác dụng đào thải độc tố nhanh chóng như cà chua, cá, đậu phụ,...
Dinh dưỡng của người bệnh lao phổi cần được tham khảo sự tư vấn của bác sĩ điều trị trực tiếp bởi chính bác sĩ là người nắm rõ tình trạng bệnh nhất và có những lời khuyên phù hợp nhất cho ăn uống kết hợp điều trị bệnh hiệu quả. Ngoài ra, cũng cần chú ý vệ sinh sạch sẽ môi trường sống. Bệnh nhân không được khạc nhổ bừa bãi để tránh sự lây lan của trực khuẩn lao cho những người xung quanh.
Xem thêm video:
Một số xét nghiệm chẩn đoán lao phổi phổ biến hiện nay.
