Sau khi đẻ, sản phụ đầu choáng mắt hoa không ngồi dậy được, ngực tức đầy, lợm giọng, buồn nôn, đờm nhiều thở gấp; nặng thì cấm khẩu, hôn mê bất tỉnh nhân sự, gọi là huyết vựng. Đây là bệnh nguy hiểm dễ sinh chứng thoát, có thể chết ngay. Nguyên nhân là do huyết hư, tâm can huyết kém; hoặc do huyết ứ xông lên, tâm thần rối loạn; hoặc là khi đẻ khí uất hàn trệ làm huyết ứ xông lên. Sau đây là một số món ăn - bài thuốc tốt cho sản phụ bị chứng này.
 Cháo thịt rùa bổ âm, ích huyết, tốt cho sản phụ sau đẻ yếu mệt, đi tiểu nhiều. |
Cháo thịt rùa:
Bỏ rùa vào nước sôi một lúc, lấy ra, bỏ mai, ruột, gan, đầu chân, lột da, bỏ đuôi, thái thành miếng nhỏ, đổ nước sôi vào nấu lại một lượt, lại bỏ vào trong nước lạnh, lột bỏ màng da trên thân rùa, rửa sạch bỏ vào nồi, đổ thêm rượu vàng, hành, gừng, muối tinh, đun to lửa ninh nhừ; nhặt hành, gừng và xương rùa ra, chỉ để lại thịt và nước canh. Lại đem gạo nếp đã vo sạch thả vào nồi, tiêp đổ nước canh vào, đun to lửa cho sôi, ninh thành cháo rồi đổ thịt rùa vào nồi cho thêm bột ngọt, tiêu bột, để một lúc là được. Ngày chia ăn 2 lần. Tác dụng bổ âm, ích huyết, trừ phong thấp tê, sau khi đẻ cơ thể yếu mệt, sa sinh dục, lòi dom, lỵ ra máu, đi tiểu nhiều.
Cháo lạc nhân, củ mài: Lạc nhân 45g, củ mài 30g, đường phèn 20g, gạo lức 100g. Lạc nhân, củ mài giã nát cùng gạo đã vo sạch đổ vào nồi, nước 1 lít, đun to lửa cho sôi rồi đun nhỏ lửa ninh nhừ thành cháo, cho đường phèn vào, để một lúc là được. Ăn trong ngày lúc cháo còn nóng. Tác dụng ích khí dưỡng huyết, kiện tỳ nhuận phế trị sau khi đẻ khí huyết hư suy không có sữa.
 Canh gà ác kiện tỳ bổ khí huyết, tốt cho sản phụ huyết ứ, đầu choáng mắt hoa. |
Canh gà ác:
Gà trống xương đen 1 con, trần bì 3g, riềng 3g, hạt tiêu 6g, thảo quả 2 quả, đậu xị tương vừa đủ. Các vị thuốc rửa sạch cho vào túi. Gà mổ bỏ ruột, chặt miếng nhỏ cho cùng túi thuốc vào nồi đất, nước vừa đủ, đun sôi; khi thịt chín nhừ thì cho hành, đậu xị, tương là được. Chia ăn 2-3 bữa trong ngày. Tác dụng: ôn trung kiện tỳ bổ khí huyết, trị nữ giới thống kinh, băng huyết không cầm, sản phụ huyết hư đầu choáng mắt hoa.
Canh móng giò nấu đương quy: Móng giò lợn 2 cái, đương quy 30g, muối vừa đủ. Móng giò rửa sạch, đương quy cho vào túi vải, cho hai thứ vào nồi, nước vừa đủ đun nhỏ lửa tới chín nhừ, cho gia vị. Ăn thịt uống canh. Tác dụng dưỡng huyết thông sữa, trị phụ nữ sau đẻ huyết hư.
Nước long nhãn thủ ô:Long nhãn 20g, hà thủ ô chế 15g, táo tàu 15g, đương quy 6g, đường phèn 50g, hà thủ ô, đương quy rửa sạch sấy khô tán bột. Táo bóc bỏ vỏ, hạt, thái nhỏ. Long nhãn cũng thái nhỏ. Bắc nồi lên bếp, cho nước 700ml và bột đương quy nấu sôi rồi cho tiếp long nhãn, táo, đường phèn, nấu cạn còn 300ml. Ngày uống 1 thang. Uống nhiều ngày, cách 2 ngày uống 1 thang. Tác dụng: trị sau đẻ huyết hư thiếu máu tinh thần mệt mỏi.
Lương yMinh Chánh