Là kết quả của quá trình tiến hóa và chọn lọc tự nhiên, các chất độc từ động vật và thực vật thể hiện các hoạt động dược lý trên phạm vi rộng. Vì có liên quan đến các chức năng sinh học và có vai trò quan trọng trong các bệnh ở người, một số đã được sử dụng trong việc thiết kế các chất điều trị mới. Chúng cũng được sử dụng làm mỹ phẩm, công cụ chẩn đoán và phân tử thử nghiệm để xác nhận các mục tiêu điều trị.
Dưới đây là 5 loại thuốc có nguồn gốc từ các loại cây độc và nguyên liệu tự nhiên:
1. Botox
Botox có nhiều công dụng chữa bệnh. Botox là dung dịch botulinum toxin type A chiết xuất từ độc tố của vi khuẩn C.botulinum (Clostridium botulinum). Vi khuẩn này có thể gây ngộ độc thực phẩm, một loại ngộ độc thực phẩm đe dọa tính mạng.
Được tìm thấy trên thực vật, trong đất, nước và đường ruột của động vật, botox có thể là một phương pháp điều trị hiệu quả cho các vấn đề sức khỏe khi sử dụng với liều lượng nhỏ, bao gồm chứng đau nửa đầu mãn tính, đổ mồ hôi nhiều, bàng quang tăng hoạt và loạn trương lực cổ tử cung và đặc biệt được sử dụng để điều trị nếp nhăn.
Botox hoạt động bằng cách chặn tín hiệu giữa các dây thần kinh và cơ, ngăn ngừa hoặc giảm bớt sự co cơ. Mặc dù thường được dung nạp tốt, botox có thể gây ra các tác dụng phụ như đau và sưng tại chỗ tiêm cũng như các triệu chứng giống như cúm. Thông thường, các tác dụng phụ này phổ biến hơn khi sử dụng điều trị hơn là các thủ thuật thẩm mỹ, có lẽ do liều lượng cao hơn và/hoặc bệnh lý có từ trước.
2. Thuốc suy tim digoxin
Đối với những người bị suy tim, digoxin có thể là một loại thuốc cứu sinh giúp tim khỏe mạnh, kiểm soát nhịp tim và cải thiện tuần hoàn. Digoxin cũng có nguồn gốc từ một loài thực vật có khả năng gây chết người được gọi là bao tay chồn. Hoa bao tay chồn (Foxglove) hay còn gọi là mao địa hoàng, tên khoa học là Digitalis purpurea.
Thuốc digoxin được làm từ lá khô của hoa bao tay chồn. Bác sĩ người Anh William Withering lần đầu tiên phát hiện và phổ biến công dụng làm thuốc của hoa bao tay chồn vào năm 1785.
Digoxin hoạt động bằng cách ảnh hưởng đến hoạt động của canxi, giúp tim giảm căng thẳng và duy trì nhịp tim bình thường, ổn định. Ngộ độc hoa bao tay chồn có thể xảy ra khi ăn hoa hoặc ăn lá, thân, hạt - hoặc uống quá nhiều thuốc có nguồn gốc từ hoa bao tay chồn. Các dấu hiệu ngộ độc bao gồm nhịp tim chậm/ không đều, huyết áp thấp, mờ mắt, lú lẫn và chán ăn.
3. Thuốc giảm đau morphin
Papaver somniferum là tên khoa học của cây thuốc phiện. Loài thực vật có hoa này nở hoa hàng năm. Hạt chứa thuốc phiện ở dạng hợp chất tự nhiên, được biết đến với khả năng ngăn chặn cơn đau. Tên thuốc phổ biến là morphin và codein. Oxycodone và hydrocodone là các dẫn xuất bán tổng hợp. Những loại thuốc này có khả năng gây nghiện cao và đã dẫn đến đại dịch opioid ở Mỹ. Thuốc chỉ được dùng theo quy định, nếu không có thể dẫn đến nghiện và tử vong do dùng quá liều.
4. Thuốc chống đông máu warfarin
Warfarin, một chất hóa học được tìm thấy trong các loại thực vật như cỏ ba lá ngọt, có thể giết các loài gặm nhấm bằng cách ngăn chặn khả năng đông máu của chúng.
Warfarin được sử dụng như một chất diệt loài gặm nhấm từ năm 1948 - và đã được phê duyệt làm chất làm loãng máu cho người vào năm 1954. Mặc dù được coi là một loại thuốc chống đông máu hiệu quả, nhưng warfarin có một tỷ lệ điều trị hẹp - có nghĩa là sự khác biệt nhỏ về liều lượng cũng có thể dẫn đến phản ứng bất lợi.
Một số loại thực phẩm - đặc biệt là các loại rau xanh như rau bina, cũng như bông cải xanh - có thể làm giảm hiệu quả của warfarin.
5. Thuốc điều trị bệnh bạch cầu
Asen có thể gây ung thư, cũng như các vấn đề sức khỏe khác, nhưng điều đó không có nghĩa là nó không thể chữa khỏi ung thư.
Asen có thể được tìm thấy trong tự nhiên cũng như thuốc trừ sâu, các sản phẩm xây dựng và công nghiệp, đã được sử dụng để điều trị y tế trong các thời đại trước, như để điều trị bệnh giang mai...
Hiện nay asen vẫn được sử dụng để điều trị một bệnh ung thư máu hiếm gặp gọi là bệnh bạch cầu cấp tính nguyên bào nuôi. Bệnh ung thư có liên quan đến các vấn đề về đông máu và chảy máu nghiêm trọng, và asen có thể được sử dụng cho những bệnh nhân không thể đáp ứng điều trị với loại thuốc hóa trị là anthracyclines.
Mời xem thêm video đang được quan tâm:
Hậu covid- Phục hồi chức năng cho người mắc COVID-19 nhẹ và không triệu chứng