Hiện giờ có vô số các trung tâm đã thực hiện việc giảng dạy kĩ năng sống cho trẻ. Tuy nhiên, theo tôi, nhiều khái niệm kỹ năng sống mà các nơi đưa ra có vẻ.... không thực sự chính xác. Đồng thời với việc đó, nhiều cha mẹ cũng coi thường việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. Vậy hậu quả là gì?
Bài viết này tôi tập trung vào một điểm vô cùng quan trọng của giáo dục trẻ. Đó là.... ĐÀO TẠO KĨ NĂNG SỐNG CHO TRẺ.
Kĩ năng sống, khái niệm này thực sự rất đơn giản và dễ hiểu. Đó là các kĩ năng cần thiết cho cuộc sống. Đó là những kĩ năng mà đám trẻ thực sự cần nếu chúng muốn là một con người, muốn sống tốt và sống an lành trong môi trường của chúng.
Kĩ năng sống thực sự sẽ bao gồm:
- Kĩ năng thoát hiểm.
- Kĩ năng ứng phó, ứng biến.
- Kĩ năng sử dụng các vật dụng (mọi vật dụng và đặc biệt là vật dụng nguy hiểm).
- Kĩ năng khám phá cuộc sống một cách an toàn và hiệu quả.
- Kĩ năng thể hiện trước người khác...
Như vậy, việc giao tiếp, nói trước đám đông chỉ là hai trong những nội dung của kĩ năng sống.
- Kĩ năng quan trọng đầu tiên là kĩ năng thoát hiểm.
Tại sao ạ?
Trong khi tai nạn hay tình huống nguy hiểm xảy ra, nếu giỏi văn, giỏi toán mà không biết cách thoát hiểm thì mọi việc giỏi kia trở nên .... công cốc. Lúc bấy giờ, việc cần làm là phải biết cách thoát ra khỏi nơi nguy hiểm một cách an toàn và hiệu quả.
Những kĩ năng này bao gồm: thoát khỏi hỏa hoạn, ngập lụt, động đất, tai nạn thương tích, và.... xâm hại hay bắt cóc.
Đây là những kĩ năng vô cùng quan trọng mà khi đối mặt với hiểm nguy ta mới thấy việc hiểu biết về nó thật sự là tài sản quý giá nhất trong kho tàng hiểu biết của từng cá nhân.
- Tiếp theo là kĩ năng ứng phó, ứng biến. Nhiều tình huống không phải là nguy hiểm nhưng tiềm tàng mối hiểm nguy. Nếu như chúng ta biết cách ứng xử phù hợp thì thiệt hại sẽ là nhỏ nhất.
Lấy ví dụ: : Có người lạ rủ đi ăn gì đó. Ăn xong, trúng thuốc mê và... tỉnh dậy thì đã bị bắt cóc hay xâm hại. Việc biết trước có những nguy cơ đó là để chúng ta tránh không ăn uống những thứ người lạ đưa cho. Đây chính là kĩ năng ứng phó ứng biến.
- Kĩ năng thứ ba cũng khá quan trọng, đó là kĩ năng sử dụng vật dụng nguy hiểm. Những vật dụng này có khả năng gây sát thương nhưng lại không thể thiếu trong cuộc sống của chúng ta như: Dao, kéo, kim, búa, đinh, .... điện.... v..v..v..v
Sử dụng những vật dụng này một cách an toàn là đích mà ai cũng muốn học. Các cha mẹ cũng nhiều lần bị thương rồi nên biết và khéo léo trong việc sử dụng. Vậy con trẻ thì sao????? Học thôi.
- Kĩ năng thứ tư là kĩ năng khám phá cuộc sống.
Kĩ năng này thật sự rất hay nhé. Một cháu bé xem máy tính rất siêu cao thủ, cái thông tin gì cũng biết nhưng không biết các nguyên tắc nghiên cứu an toàn. Dĩ nhiên, nguy cơ tai nạn sẽ là rất cao. Nếu vậy thì làm sao bé tìm hiểu được khoa học. Biết cách tìm hiểu và khám phá một cách an toàn, hiệu quả đúng là một việc cần phải học luôn và ngay.
Chỉ có tự khám phá mới nâng cao liên tục những hiểu biết trong trí não trẻ.
- Cuối cùng là kĩ năng thể hiện. Kĩ năng này thực ra rất dễ thực hiện nếu như ta đã có toàn bộ những kĩ năng ở trên. Bởi vì khi trong đầu chúng ta là một biển kiến thức và kinh nghiệm sống, việc tham gia vào một cuộc đàm đạo sẽ không khiến chúng ta quá lo âu và lúng túng. Vì vậy, giờ chỉ có học cách nói năng cho lưu loát là xong thôi.
TS. Vũ Thu Hương
