Liên quan đến nghi vấn tồn tại đường dây mua bán thận tại bệnh viện, ngày 18/10, GS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc BV Việt Đức cho biết, khoảng 2 tháng trước, Công an Hà Nội có đề nghị BV Việt Đức phối hợp để điều tra nhóm mua bán thận công an đang điều tra. Theo rà soát, thời gian qua có 5 cặp cho – nhận thận không cùng huyết thống được ghép thận tại BV Việt Đức.
Tuy nhiên, qua rà soát theo hồ sơ pháp lý, cả 5 cặp hồ sơ đều đủ yêu cầu. Trong đó yêu cầu nghiêm ngặt nhất với người hiến thận, đó là phải có ít nhất 2 người thân trong gia đình (bố, mẹ hoặc chồng, vợ) đến bệnh viện, cùng ký cam kết đồng ý hiến thận. Mối quan hệ gia đình cũng được chứng thực bằng các giấy tờ liên quan, chứng nhận của địa phương, qua phòng công chứng xác định.
Cặp thứ nhất, người nhận thận ở Phú Thọ (bị suy thận mãn, đã lọc máu chu kỳ 5 năm) và người hiến thận là một phụ nữ 30 tuổi ở An Giang đã có gia đình. Để hoàn thành thủ tục hiến thận đã có bố và chồng đến BV Việt Đức, nghe các bác sĩ giải thích và kí cam kết.
Cặp thứ 2, người nhận thận ở Hải Dương (bị suy thận mãn, đã lọc máu chu kỳ 10 năm), người cho thận là nam thanh niên ở Quảng Trị, cũng có vợ và mẹ đẻ đến BV để nghe bác sĩ giải thích, kí cam kết.
Cặp thứ 3, người nhận ở Đông Anh (Hà Nội) bị suy thận mãn, đã lọc máu chu kỳ 10 năm và người hiến thận là thanh niên 25 tuổi ở Lạng Sơn, có mẹ đẻ và vợ đến viện kí cam kết.
Cặp thứ 4, người nhận là công nhân ở Bắc Ninh bị suy thận mãn, đã lọc máu chu kỳ 3 tháng. Người hiến thận là nam thanh niên ở Lạng Sơn, có vợ và mẹ đẻ đến nghe và ký cam kết.
Cặp thứ 5, người nhận thận là nam giới 40 tuổi ở Chương Mỹ (Hà Nội) bị suy thận mãn/ thận đa nang (đã cắt cả 2 thận), đã lọc máu chu kỳ 4 năm. Người hiến thận ở Lạng Sơn có vợ và mẹ đẻ đến nghe và ký cam kết.
Khi có một người đến hiến thận thường chỉ định luôn người nhận thận. Và để hoàn thành một bộ hồ sơ chuyên môn thì chỉ cần khoảng 1 tuần. Còn một bộ hồ sơ pháp lý, bệnh viện sẽ chỉ rõ những giấy tờ cần có của bên hiến thận. Và một bộ hồ sơ hoàn chỉnh luôn phải có sự chứng nhận, kí tên, điểm chỉ của 2 người thân nhân với người hiến. Quy định hồ sơ cũng chặt chẽ, giấy tờ chứng minh thân nhân đi theo người hiến không chỉ bản gốc mà cần công chứng.
Về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Quang Nghĩa, Giám đốc Trung tâm ghép tạng (BV Việt Đức) cho biết, bản thân anh đã từng phải từ chối nhiều ca ghép, ngay trước giờ phẫu thuật vì nhận thấy có vấn đề giữa người cho - người nhận.
Trên thực tế, có những trường hợp, ví dụ cần 10 giấy giờ thì họ xin "khất" 1 - 2 giấy tờ còn thiếu đến sát ngày mới nộp. Hay có trường hợp thiếu người thân đến bệnh viện cùng, Trung tâm luôn gọi điện về công an địa phương xác minh. Và thực tế, Trung tâm đã ngừng tiến hành ghép rất nhiều ca vì phát hiện có “vấn đề”
Trung bình mỗi tuần hiện nay BV Việt Đức thực hiện từ 4 - 6 ca ghép thận. Nhu cầu ghép thận rất nhiều, nhưng với một người khi đến hiến thận, đầu tiên chỉ tiến hành xét nghiệm sàng lọc viêm gan B, C, HIV sau đó tiến hành tư vấn, khi nào đầy đủ hồ sơ pháp lý hợp lệ mới tiến hành xét nghiệm bởi chi phí này khá đắt, khoảng 20 triệu/ca BHYT chưa chi trả.
“Trong ghép tạng, ghép thận nguồn hiến từ người cho sống là nhiều nhất. Theo luật, mọi người trưởng thành đều có quyền cho thận, không yêu cầu có cùng huyết thống”- Giám đốc Trần Bình Giang cho biết.
Một ca ghép thận tại BV Việt Đức
Để tránh kẽ hở có thể dẫn đến mua - bán thận, quy trình hiến thận tại BV Việt Đức được làm rất chặt chẽ. Một người trưởng thành, có đủ điều kiện hiến thận khi đi hiến, ngoài chính bản thân người hiến đồng ý thì cần có yêu cầu xác nhận địa phương về nhân thân. Đặc biệt, người hiến thận cần dẫn theo ít nhất 2 người thân ruột thịt (bố mẹ, vợ, hoặc chồng) đến bệnh viện để nghe bác sĩ giải thích, kí, điểm chỉ vào hồ sơ.
Do đó, Giám đốc Trần Bình Giang khẳng định quy trình ghép thận tại BV Việt Đức làm rất chặt chẽ, về phía nhân viên y tế tuyệt đối không có chuyện móc nối để làm hồ sơ. “Trong BV Việt Đức tôi khẳng định không có bất cứ sự khuất tất nào. Chỉ cần phát hiện nếu cán bộ y tế có liên quan, chắc chắn tôi sẽ đuổi việc"- GS Giang nói
Liên quan vụ án, cơ quan điều tra đang làm rõ hành vi của Lê Thùy Linh (22 tuổi, Bình Dương), Hoàng Ngọc Tiến (30 tuổi, Quảng Trị) và Phan Văn Hùng (27 tuổi, Nghệ An).
Theo điều tra của cảnh sát, nắm bắt được nhu cầu ghép thận của người bệnh, Phương đăng tin trên mạng xã hội về việc tìm người mua - bán thận. Khi có người liên lạc, Phương thu xếp để người bán và mua gặp nhau, đồng thời làm giả hồ sơ dưới dạng tự nguyện hiến tặng cho nhau.
Phương làm môi giới, giao dịch giá mua từ 250 triệu đồng đến 320 triệu, song "báo giá" với người cần ghép thận là 340-360 triệu đồng để hưởng chênh lệch.
Theo nhà chức trách, từ tháng 1 đến tháng 9, Phương cùng Linh, Tiến, Hùng đã thực hiện trót lọt ba giao dịch. Vụ gần đây nhất, vào tháng 7 nhóm Phương liên hệ với một thanh niên ở Lạng Sơn bán quả thận giá 320 triệu đồng. Ngày 10/9, sau khi làm các thủ tục giả cho - nhận, Phương đã giao dịch bán thận giá 360 triệu đồng với một người đàn ông ở huyện Đông Anh, Hà Nội. Ca ghép thận sau đó đã thành công.
