Safe-zone là tên mô hình can thiệp phòng, chống HIV/AIDS dành cho công nhân nhà máy khu công nghiệp. Đây là sáng kiến can thiệp quan trọng của trung tâm LIFE nhằm tăng cường kết nối nhóm công nhân lao động, người trẻ trong nhà máy khu công nghiệp, đến các dịch vụ và thông tin liên quan đến HIV/AIDS và STIs (nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục).
Với 5 bước truyền thông, can thiệp phòng, chống HIV/AIDS đến công nhân nhà máy cho thấy kết rất khả quan trong thời gian qua:
Bước 1 - Tiếp xúc với nhà máy
Chủ động liên lạc để xin gặp/họp với đại diện lãnh đạo nhà máy trong mạng lưới làm việc, và các nhà máy trong địa bàn được cơ quan y tế nhận định là nơi đang có số ca nhiễm HIV gia tăng. Mục đích cuộc họp là trình bày về tình hình HIV tại địa phương, xác định nhu cầu và thống nhất phương thức hợp tác và xây dựng kế hoạch truyền thông về HIV, an toàn tình dục, sức khỏe sinh sản, cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tình dục cho công nhân trong nhà máy.
Trước mỗi sự kiện diễn ra, công nhân lao động sẽ được hướng dẫn làm khảo sát kiến thức, thái độ và hành vi liên quan đến HIV và STIs (khảo sát KAP) để thu thập thêm thông tin của đối tượng đích, phục vụ cho việc xây dựng các chương trình can thiệp phù hợp hiệu quả hơn nữa trong tương lai cho nhóm công nhân lao động.
Bước 2 - Khảo sát trong công nhân
Thực hiện khảo sát kiến thức, thái độ và thực hành (KAP) về HIV và bệnh lây qua đường tình dục khác của công nhân trong nhà máy để thiết kế các chương trình truyền thông phù hợp.
Bước 3 - Truyền thông 'thụ động'
Thực hiện truyền thông mang tính chất thụ động: Dán áp phích nơi công nhân thường đi qua, cung cấp các tờ rơi kèm mã QR để công nhân tự tìm hiểu, đưa các bài viết lên trang thông tin của nhà máy, Zalo group, và làm các sản phẩm truyền thông gây sự chú ý của công nhân trên Youtube, Tiktok...
Bước 4 - Truyền thông chủ động
Phối hợp với nhà máy thực hiện các chương trình truyền thông huy động sự tham gia trực tiếp của công nhân, nhân viên: Sự kiện, nói chuyện chuyên đề, cuộc thi công nhân sáng tạo...
Các hoạt động này được thực hiện với phong cách năng động nhằm tạo sự thoải mái, kèm theo phát các vật phẩm như bao cao su, gel bôi trơn, sinh phẩm tự xét nghiệm. Công nhân sẽ được giới thiệu trang "CBO Around U" để kết nối với các tổ chức cộng đồng (CBO) và ứng dụng D-Health để chủ động liên lạc với CBO gần nhất khi cần hỗ trợ.
Họ có thể e dè, ngại ngùng lúc ban đầu, nhưng rất nhanh, công nhân công ty TNHH Corsair Marine International (Quận 7) đã bị lôi kéo để ‘cháy’ hết mình với các tiết mục hấp dẫn và mới mẻ - để vừa được mở mang kiến thức mới về phòng, tránh HIV/AIDS, STIs… vừa được cười sảng khoái cùng chuyên gia thân thiện.
Bước 5 - Tư vấn, xét nghiệm và chuyển gửi
Cửa hàng dịch vụ tư vấn sức khỏe 1-cửa tại cộng đồng (DOME) hoặc CBO sẽ chủ động liên lạc hoặc nhận thông tin trực tiếp từ khách hàng thông qua trang web, điện thoại hay qua app ứng dụng D-Health để thực hiện các xét nghiệm sàng lọc HIV và các bệnh liên quan, tư vấn kết nối khách hàng đến các cơ sở y tế phù hợp, theo yêu cầu.
Trung tâm LIFE đi đầu trong các mô hình can thiệp phòng chống HIV/AIDS dựa vào cộng đồng. Đặc biệt, LIFE đã xây dựng thành công mô hình hợp tác giữa các tổ chức cộng đồng và các trung tâm y tế quận/huyện, phòng khám điều trị HIV (C2P) để hỗ trợ chuyển gửi người nhiễm HIV sớm và hỗ trợ tuân thủ điều trị. Hiện tại, LIFE xúc tiến C2P+ để kết nối các tổ chức cộng đồng với nhiều đối tác khối tư nhân, trong đó có nhà máy khu công nghiệp để triển khai các hoạt động safe-zone bền vững và hiệu quả; vận động các cơ quan ban ngành tổ chức liên quan, đối tác nhà máy, doanh nghiệp, cùng các các tổ chức cộng đồng triển khai mô hình cửa hàng dịch vụ tư vấn sức khỏe 1- cửa tại cộng đồng (DOME) - ‘đồng tâm hiệp lực’ mở rộng đẩy mạnh triển khai can thiệp Safe-zone tại các tỉnh, địa bàn tập trung nhiều khu công nghiệp và công nhân lao động.
Hàng năm, LIFE điều phối mạng lưới hơn 40 tổ chức cộng đồng tư vấn dự phòng, xét nghiệm sàng lọc HIV gần 40.000 người có nguy cơ với HIV/năm và hỗ trợ gần 10.000 người tiếp cận với chương trình dự phòng lây nhiễm HIV trước phơi nhiễm (PrEP). Mô hình cửa hành dịch vụ một cửa của cộng đồng (DOME) cũng đang được trung tâm LIFE thí điểm triển khai ở TP HCM và Đồng Nai nhằm nâng cao năng lực và duy trì bền vững sự phát triển của tổ chức cộng đồng trong phòng, chống HIV/AIDS.
Mời độc giả xem thêm video:
Phương pháp loại bỏ căng thẳng trước khi ngủ
