Nhận biết các yếu tố này là cơ sở quan trọng để chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa ung thư phổi hiệu quả.
Dưới đây là những bí quyết giúp chúng ta phòng ngừa ung thư phổi hiệu quả.
1. Không hút thuốc lá để phòng ung thư phổi
Khói thuốc lá là yếu tố có liên quan mật thiết đến ung thư phổi. Theo nhiều nghiên cứu khoa học, người thường xuyên hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 20 lần so với người không hút. Vì vậy, nếu bạn đang hút thuốc, hãy từ bỏ càng sớm càng tốt; nếu chưa hút, tuyệt đối không nên thử.
Ngay cả khi không hút nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc (hút thuốc thụ động), cơ thể vẫn hấp thụ một lượng lớn hóa chất độc hại, làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Do đó, bạn nên tránh xa môi trường có khói thuốc, và nếu ở nơi công cộng có người hút, hãy đề nghị họ di chuyển đến khu vực dành riêng.
2. Bảo vệ phổi trước tình trạng ô nhiễm không khí
Thống kê cho thấy, người sống ở khu vực ô nhiễm không khí cao có nguy cơ mắc ung thư phổi lớn hơn so với người sống ở nơi trong lành.
Biện pháp phòng ngừa gồm:
- Đeo khẩu trang và che chắn khi ra ngoài.
- Vệ sinh nhà cửa, phòng ngủ thường xuyên.
- Lắp đặt máy lọc không khí trong nhà.
- Hạn chế đốt rơm rạ ở nông thôn, ngoại thành.
- Trồng thêm cây xanh để cải thiện môi trường sống.
- Thay bếp củi, than tổ ong bằng bếp điện hoặc bếp từ...
Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi để tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính, trong đó có ung thư phổi.
3. Giảm lượng khí radon trong nhà
Radon là khí phóng xạ sinh ra từ quá trình phân hủy uranium trong đất, đá. Khí này không màu, không mùi, có thể rò rỉ vào không khí hoặc nguồn nước. Nhiều nghiên cứu cho thấy, tiếp xúc lâu dài với khí radon làm tăng nguy cơ ung thư phổi, ngay cả ở người không hút thuốc.
Để hạn chế khí radon, có thể:
- Lắp máy lọc không khí.
- Trữ nước trong bể riêng trước khi sử dụng.
- Lắp hệ thống thông gió cho nhà ở.
- Xử lý các vết nứt trên tường, sàn nhà.
- Hạn chế ở lâu trong tầng hầm.
4. Tránh xa các yếu tố nguy cơ khác
Một số tác nhân khác cũng làm tăng nguy cơ ung thư phổi, gồm:
- Chất phóng xạ: tia X, gamma, làm việc ở môi trường bức xạ cao. Người lao động trong môi trường này cần tuân thủ quy định an toàn và sử dụng thiết bị bảo hộ.
- Hóa chất công nghiệp: như asen, crom, amiang, cadmium, niken, bồ hóng… Nguy cơ từ những hóa chất này thậm chí cao hơn cả hút thuốc lá.
Người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất độc hại cần: Trang bị bảo hộ lao động đúng chuẩn. Vệ sinh cá nhân thường xuyên sau khi làm việc. Người dân sống gần nhà máy hóa chất nên giữ vệ sinh nhà cửa, rửa kỹ thực phẩm trước khi sử dụng.
5. Xây dựng chế độ ăn uống và tập luyện khoa học
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi để tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính, trong đó có ung thư phổi.
- Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, đồ muối chua, cay nóng.
- Tập thể dục đều đặn giúp duy trì cân nặng hợp lý, tăng cường chức năng hô hấp, giảm gốc tự do gây hại.
- Vận động phù hợp còn thúc đẩy trao đổi chất và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Theo dõi triệu chứng cảnh báo sớm
Ung thư phổi thường ít triệu chứng ở giai đoạn đầu, nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi bệnh đã tiến triển nặng. Một số dấu hiệu cần lưu ý:
Đau tức ngực. Ho kéo dài, có thể kèm ho ra máu. Khó thở, thở khò khè. Mệt mỏi thường xuyên. Sụt cân không rõ nguyên nhân. Sưng hạch bạch huyết, viêm phổi tái phát nhiều lần.
Các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với bệnh lý hô hấp khác. Do đó, khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ, cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
