Thông tin trên được đưa ra tại Hội nghị Tăng huyết áp Việt Nam lần thứ II với chủ đề “Tiếp cận đa ngành với tăng huyết áp” do Hội Tim mạch học Việt Nam và Phân hội Tăng huyết áp Việt Nam tổ chức sáng 14/5 tại Hà Nội.
Hội nghị diễn ra trong 2 ngày từ 14 - 15/5/2016, thu hút 1.000 đại biểu, các giáo sư, bác sĩ chuyên gia trong nước và quốc tế về tim mạch. Hơn 100 bài báo cáo chuyên môn với nhiều thông tin cập nhật, nghiên cứu mới nhất về bệnh THA được trình bày tại Hội nghị.
Năm 2016, 48% dân số Việt Nam mắc bệnh THA
Phát biểu tại hội nghị, GS.TS. Nguyễn Lân Việt - Chủ tịch Hội Tim mạch học Việt Nam cho biết, THA là một vấn đề rất thường gặp trong cộng đồng, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu và dẫn đến cái chết của hàng triệu người mỗi năm.
Theo GS. Việt, hiện nay, cứ trung bình 10 người lớn có 4 người bị THA. Theo WHO, mỗi năm có 17,5 triệu người chết về các bệnh tim mạch trên thế giới, nhiều hơn gấp 4 lần tổng số người tử vong của 3 bệnh lý HIV/AIDS, sốt rét và lao phổi. Trong đó, bệnh nhân tử vong vì THA và biến chứng của THA trên 7 triệu người.
Theo thống kê năm 2015 của Hội Tim mạch học Việt Nam, trên 5.454 người trưởng thành (từ 25 tuổi trở lên) trong quần thể 44 triệu người tại 8 tỉnh thành trên toàn quốc mắc THA. Dự đoán, năm 2016, tỷ lệ người lớn (từ 25 tuổi trở lên) bị THA chiếm khoảng 48% đang ở mức báo động đỏ.
THA - Kẻ giết người thầm lặng
Theo GS.TS. Đỗ Doãn Lợi - Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia, Phó Chủ tịch Hội Tim mạch học Việt Nam, bệnh THA được coi là “kẻ giết người thầm lặng” bởi không phải lúc nào người mắc bệnh THA cũng có những triệu chứng lâm sàng như: chóng mặt, đau đầu, ù tai… Rất nhiều người THA không có biểu hiện này. Vì vậy, nhiều trường hợp đột tử nhưng trước đó 1-2 phút vẫn nói chuyện bình thường và cảm thấy khỏe mạnh.
Các chuyên gia đầu ngành cảnh báo tăng huyết áp đặc biệt nguy hiểm.
Về biến chứng của THA, GS. Lợi cho biết, THA gây ra 5 loại biến chứng dẫn tới các bệnh về tim, mắt, não, thận và các mạch máu lớn. Cứ 100 ngàn dân thì có 104 - 150 ngàn người chết vì bệnh thiếu máu cơ tim cục bộ. THA gây ra thiếu máu cơ tim vì quả tim phải làm việc nhiều. Khi huyết áp lên cao, quả tim phải bơm máu nên cơ tim dầy hơn, khối lượng cơ tim lớn hơn. Quả tim bóp lâu ngày sẽ bị suy. Thêm nữa, huyết áp cao xối lên thành mạch máu, rối loạn cholesterol, lipit máu gây xơ vữa động mạch và cuối cùng là nhồi máu cơ tim. Mỗi ngày, Bệnh viện Tim mạch Quốc gia tiếp nhận 5 - 10 người bị nhồi máu cơ tim.
Về điều trị THA, GS.TS. Nguyễn Lân Việt chia sẻ, điều trị THA phải lâu dài, không được bỏ giữa chừng và cần tuân thủ uống thuốc đều đặn. Điều trị THA không phải như điều trị các bệnh nhiễm trùng khác. Nhiều người sau một thời gian uống thuốc, thấy huyết áp xuống là bỏ không uống thuốc nữa hoặc uống thuốc không đều. Như vậy, khi ngừng uống thuốc, huyết áp sẽ tăng trở lại.
GS. Nguyễn Lân Việt cho biết, phải phối hợp dùng nhiều loại thuốc khi điều trị THA bởi một người bị THA ít khi chỉ bị THA đơn thuần mà còn kèm theo nhiều bệnh khác như: rối loạn mỡ máu, đái tháo đường, béo phì, suy thận, bệnh mạch vành, bệnh mạch não… Vì vậy, phải điều trị THA đạt huyết áp mục tiêu cộng với điều trị khống chế tất cả các yếu tố nguy cơ khác. Nhiều bệnh nhân phải dùng tới 4 - 5 thứ thuốc kể cả thuốc tối ưu mà vẫn chưa khỏi thì gọi là huyết áp kháng trị. Hiện trên thế giới đang tiếp tục nghiên cứu để sản xuất ra các thuốc đối với những người có bệnh huyết áp kháng trị.
Hãy nhớ số đo huyết áp như nhớ tuổi của mình
Về cách phòng ngừa căn bệnh THA, GS.TS. Phạm Gia Khải - nguyên Chủ tịch Hội Tim mạch học Việt Nam chia sẻ, THA là bệnh lý rất dễ phát hiện. Chỉ cần đo huyết áp sẽ biết được bệnh, tuy nhiên, phần lớn chúng ta lại không biết được con số huyết áp của mình. Hãy nhớ con số đo huyết áp như tuổi của mình. Vì vậy, cần khám sức khỏe định kỳ, lưu ý về thông số huyết áp của mình kết hợp với chế độ ăn uống, sinh hoạt, thể dục điều độ.
Theo GS. Khải, không nên ăn mặn bởi khi ăn mặn, chúng ta sẽ uống nhiều nước. Nước uống vào sẽ đi vào máu khiến thể tích trong máu tăng lên dẫn tới áp lực trong mạch máu tăng. Mặn ở đây là muối, mỳ chính, các loại mắm… Nhiều người nghĩ rằng mỳ chính không đáng sợ như muối. Tuy nhiên, mỳ chính cũng có natri như muối. Vì vậy, một trong những biện pháp điều trị THA là ăn giảm mặn và lợi tiểu.
Giảm những đồ ăn mỡ động vật, gan, não, trứng, thực phẩm có chứa nhiều cholesterol... Người THA cần hạn chế uống rượu, bia, giảm bớt cân nặng, tránh béo phì, mỗi ngày dành 30- 45 phút đi bộ, hoạt động nhẹ nhàng. Ngoài ra, cần kết hợp giữa làm việc với nghỉ ngơi, không làm việc quá sức, tránh stress, hạn chế tối đa cáu giận, sống bình thản… Khám sức khỏe định kỳ, kiểm soát bệnh THA.