Ung thư cổ tử cung là loại ung thư phổ biến thứ tư ở nữ giới, thực tế đáng báo động là cứ mỗi hai phút, nó lại cướp đi sinh mạng của một phụ nữ. Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 6.200 ca ung thư liên quan đến virus HPV và hơn 2.500 phụ nữ tử vong vì ung thư cổ tử cung.
Những con số này gây ra mối lo ngại sâu sắc, nhất là khi các chuyên gia y tế luôn khẳng định: Ung thư cổ tử cung và các bệnh do HPV gây ra hoàn toàn có thể phòng ngừa được một cách chủ động.
1. Tầm quan trọng của việc phát hiện sớm
Tại sao một căn bệnh có thể phòng ngừa lại gây ra nhiều tử vong đến thế? Lý do chính là việc phát hiện muộn. Các chuyên gia y tế công cộng luôn nhấn mạnh rằng việc tầm soát định kỳ, đặc biệt là xét nghiệm Pap smear, đóng vai trò then chốt. Xét nghiệm này giúp nhận diện những tế bào tiền ung thư hoặc các khối u ác tính ngay từ giai đoạn đầu, lúc này việc điều trị thường dễ dàng, ít xâm lấn và có tỷ lệ thành công cao hơn nhiều so với khi ung thư đã ở giai đoạn muộn.
Tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ rất quan trọng với phụ nữ.
Khoa học đã phát triển nhiều phương pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Hoa Kỳ, những phương pháp này đã được chứng minh hiệu quả đến mức có tới 93% số ca ung thư cổ tử cung có thể được ngăn ngừa. Mặc dù vậy, tại Hoa Kỳ, ước tính khoảng 10% phụ nữ vẫn chưa được tầm soát theo khuyến nghị. Các chuyên gia của CDC cho rằng, nếu nhiều phụ nữ được tầm soát định kỳ và kịp thời hơn, tỷ lệ tử vong do căn bệnh này chắc chắn sẽ giảm xuống đáng kể.
2. Các phương pháp phòng ngừa ung thư cổ tử cung hiệu quả
Ung thư cổ tử cung chủ yếu gây ra bởi virus u nhú ở người (HPV), chiếm khoảng 90% các trường hợp. Việc phòng ngừa cần tập trung vào việc kiểm soát và ngăn chặn sự lây nhiễm của loại virus này.
2.1. Có chiến lược tầm soát ung thư cổ tử cung
Tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ là một trong những chiến lược hàng đầu dành cho phụ nữ muốn chăm sóc sức khỏe của mình. Trong những năm gần đây, xét nghiệm tìm virus u nhú ở người (HPV), một loại virus gây ra khoảng 90% các trường hợp ung thư cổ tử cung, đã cùng với xét nghiệm Pap smear trở thành một công cụ sàng lọc được khuyến nghị cho phụ nữ từ 25 tuổi trở lên.
Đối với phụ nữ từ 65 tuổi trở lên có kết quả xét nghiệm trước đó bình thường, không khuyến nghị sàng lọc thêm. Tuy nhiên, có thể tiến hành khám sàng lọc ung thư theo tình trạng sức khỏe và hướng dẫn của bác sĩ.
Ngoài các xét nghiệm sàng lọc thường quy, các chuyên gia đưa ra những khuyến nghị sau đây để phòng ngừa ung thư cổ tử cung:
2.2. Bỏ thói quen hút thuốc nếu có
Quyết định lối sống quan trọng nhất để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung và nhiều loại ung thư khác là không hút thuốc. Các chất độc trong khói thuốc lá làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể và phá hủy AND - những yếu tố góp phần vào quá trình hình thành ung thư.
2.3. Duy trì lối sống khỏe mạnh
Việc áp dụng các thói quen sinh hoạt khoa học có vai trò hỗ trợ quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh:
Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Tăng cường ăn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng chống ung thư khác. Đồng thời, cần hạn chế tối đa các loại thức ăn chứa nhiều chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, đường và natri.
Tập thể dục thường xuyên: Các nghiên cứu chỉ ra rằng việc tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi tuần có thể giúp phòng ngừa ung thư cổ tử cung. Vận động giúp tăng cường sức đề kháng tổng thể của cơ thể.
Hạn chế số lượng bạn tình: HPV là một loại virus lây truyền qua đường tình dục phổ biến. Mặc dù quan hệ với một người vẫn có nguy cơ nhiễm nhưng có thể giảm đáng kể rủi ro bằng cách duy trì chế độ một vợ một chồng và thực hành tình dục an toàn.
2.4. Chủ động tiêm vaccine ngừa HPV
Tiêm vaccine HPV là phương pháp có hiệu quả cao nhất hiện nay trong việc chủ động bảo vệ cơ thể khỏi virus HPV - nguyên nhân chính gây ra ung thư cổ tử cung. Nhiều quốc gia đã đưa vaccine này vào chương trình tiêm chủng quốc gia. Bằng chứng là tại Anh, nhờ chương trình tiêm vaccine diện rộng, tỷ lệ ung thư cổ tử cung ở phụ nữ dưới 25 tuổi đã giảm tới 90%.
