Bào ngư thuộc loại hải sản quý, một trong tám món ăn tuyệt phẩm “bát trân” thường xuất hiện trong các tiệc cung đình xưa. Thịt bào ngư không những ngon mà còn mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng và được nhiều người ưa thích.
Trong 100g thịt bào ngư có 17,05g protid (có đủ 19 acid amin cần thiết), 5,89g glucid, 0,75g lipid, 84,7mg cholesterol, các vitamin B1, B2, khoáng chất (calci carbonat, magiê, sắt, silic, photphat, clorua) và nguyên tố vi lượng. Tuy bào ngư có lượng cholesterol cao nhưng không ảnh hưởng đến người bị chứng cholesterol máu cao. Một số nghiên cứu mới đây cho thấy trong thành phần bào ngư có haliotin I và haliotin II có tác dụng ức chế tăng trưởng tế bào ung thư.
Theo Đông y, thịt bào ngư vị ngọt mặn, tính bình; vào can thận. Có tác dụng tư âm thanh nhiệt, bổ tinh, minh mục, điều kinh. Dùng cho các trường hợp viêm nhiễm sốt nóng dài ngày, viêm khí phế quản cấp, mạn tính, lao phổi, ho gà (âm hư, nội nhiệt, phế hư...) kinh nguyệt không đều, huyết trắng, táo bón, viêm đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu (tiểu đục, tiểu dắt buốt, sốt nóng...). Ngoài ra, thịt bào ngư còn có tác dụng bổ mắt, tráng dương, tăng cường sinh lực cho nam giới. Liều dùng: thịt bào ngư 60-80g tươi hay 20g khô.
Một số thực đơn chữa bệnh từ bào ngư:
Bào ngư hầm hạt sen, thịt nạc: bào ngư khô 20g, hạt sen 20g, thịt lợn nạc 100g. Bào ngư khô ngâm rửa thái lát, hạt sen bỏ vỏ, bỏ tâm, thịt lợn thái lát, thêm nước gia vị nấu hầm nhừ, cho ăn nóng thường ngày. Món này dùng tốt cho người bị ung thư phổi, lao phổi, sốt nóng dài ngày, các bệnh nhân collagenose (ban đỏ hệ thống)...
Canh bào ngư: bào ngư 2 con, hành 2 củ. Bào ngư làm sạch thái lát, thêm hành và gia vị, nấu nhừ. Ăn một đợt 7-10 ngày. Món này thích hợp cho phụ nữ bế kinh, sau đẻ ít sữa.
Súp bào ngư, củ cải, cà rốt: bào ngư khô 20g (tươi 60g), củ cải 100g, cà rốt 100g, thêm tôm nõn hoặc thịt nạc liều lượng tuỳ ý, nấu thành dạng súp. Ăn trong ngày hoặc cách 2-3 ngày 1 lần. Món này bổ dưỡng, rất tốt cho người bị sốt nóng, ho khan, suy nhược cơ thể, bệnh đái tháo đường.
Cháo bào ngư: bào ngư tươi 60-100g, gạo tẻ 100g. Tách bào ngư khỏi phần vỏ, rửa sạch, thái miếng, xào qua cho thịt săn lại. Gạo nấu cháo, khi cháo chín đổ bào ngư đã xào vào, cho gia vị vừa ăn, đun sôi lại. Món này kiện tỳ và bổ dưỡng.
Kiêng kỵ: Người tỳ vị hư hàn, không thuộc chứng bệnh thực nhiệt không dùng.
Lương y THẢO NGUYÊN
