Việc điều trị mỡ máu cao không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch mà còn là biện pháp bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Khi được chẩn đoán mắc mỡ máu cao thì bác sĩ thường khuyến cáo người bệnh trước tiên cần điều chỉnh lối sống, bao gồm chế độ ăn uống, thói quen vận động và tránh xa các yếu tố nguy cơ. Nếu sau một thời gian áp dụng những thay đổi này mà chỉ số mỡ máu vẫn không cải thiện thì người bệnh có thể cần dùng thuốc hạ mỡ máu theo chỉ định.
Các loại thuốc có thể sẽ được chỉ định để điều trị mỡ máu cao
Statin: Là nhóm thuốc phổ biến nhất giúp ức chế gan sản xuất cholesterol LDL (cholesterol "xấu"). Tuy nhiên statin cần được sử dụng lâu dài và sẽ mất tác dụng khi ngừng thuốc.
Ezetimibe: Có tác dụng ngăn cơ thể hấp thụ cholesterol từ thức ăn và dịch mật. Ezetimibe có thể được dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với statin nếu hiệu quả chưa đạt được như mong muốn. Thuốc này thường ít gây tác dụng phụ và là lựa chọn thay thế cho người không dung nạp được statin.
Việc lựa chọn thuốc sẽ được bác sĩ cân nhắc dựa trên chỉ số mỡ máu, tình trạng sức khỏe tổng thể và các yếu tố nguy cơ khác. Điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ phác đồ điều trị và tái khám định kỳ để theo dõi hiệu quả.
Người bệnh cần chú ý kiểm soát mỡ máu ở ngưỡng an toàn, ngăn chặn việc hình thành các mảng xơ vữa và tổn thương mạch máu.
Để phòng ngừa và kiểm soát hiệu quả chỉ số mỡ trong máu, người bệnh cần chú ý những điều sau:
Chú ý ăn uống khoa học, cân bằng
Một chế độ ăn uống lành mạnh, ít chất béo bão hòa và giàu chất dinh dưỡng có thể giúp cải thiện mức cholesterol. Người bệnh nên hạn chế thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt mỡ, xúc xích, bơ, kem, bánh nướng… Thay vào đó nên tăng cường các thực phẩm có lợi cho tim mạch như cá giàu Omega - 3 (cá hồi, cá thu, cá ngừ), rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt.
Hạn chế chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa từ các thực phẩm như đồ chiên rán, thịt mỡ, nội tạng động vật…
Ưu tiên bổ sung chất xơ, chất béo không bão hòa từ yến mạch, rau xanh, các loại đậu, quả bơ, dầu oliu, cá béo (cá hồi, cá thu…).
Giữ khẩu phần ăn vừa đủ, tránh dư thừa năng lượng – nguyên nhân làm tăng mỡ máu và thừa cân.
Không hút thuốc lá
Hút thuốc lá có liên quan mật thiết đến tình trạng mỡ máu cao và là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Việc bỏ thuốc lá có thể giúp cải thiện đáng kể tình trạng mỡ máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Nguyên nhân hút thuốc lá làm tổn thương thành mạch và làm giảm nồng độ HDL cholesterol – loại cholesterol có lợi cho tim mạch. Do đó đây là lý do vì sao bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt.
Cần hạn chế rượu bia
Rượu bia có thể làm tăng mỡ máu, đặc biệt là cholesterol và triglycerides có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như xơ vữa động mạch, đột quỵ và ảnh hưởng đến gan. Người có mỡ máu cao nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn việc sử dụng rượu bia để bảo vệ sức khỏe tim mạch và gan.
Vì uống nhiều rượu có thể làm tăng triglyceride – một dạng chất béo khác trong máu, làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Do đó nam giới không nên uống quá 2 ly/ngày, nữ giới không nên vượt quá 1 ly/ngày.
Cần duy trì cân nặng lý tưởng
Mỡ máu cao có thể xảy ra ở cả người gầy và người thừa cân, tuy nhiên thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ chính dẫn đến mỡ máu cao. Người gầy vẫn có thể bị mỡ máu cao do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm di truyền, chế độ ăn uống không lành mạnh, lối sống ít vận động hoặc các bệnh lý khác. Do đó béo phì thừa cân sẽ không tốt cho sức khỏe. Thừa cân, béo phì sẽ làm giảm khả năng đào thải cholesterol xấu, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Vì vậy phải luôn kiểm soát cân nặng để đảm bảo không bị thừa cân, béo phì sẽ giảm được nguy cơ mỡ máu cao. Nên có chế độ ăn lành mạnh, tăng cường vận động thể chất. Mỗi người nên duy trì tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần. Các bộ môn như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội hoặc yoga đều giúp tăng cholesterol "tốt" (HDL) và giảm cholesterol "xấu" (LDL).
Ngoài ra cần kiểm tra sức khỏe định kỳ để biết tình trạng sức khỏe. Người lớn khỏe mạnh nên kiểm tra mỡ máu mỗi năm một lần hoặc thường xuyên hơn nếu có yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch…
