Hiện nay, dù chưa có phương án điều trị dứt điểm nhưng bệnh vảy nến có thể được kiểm soát hiệu quả khi áp dụng các phương pháp phù hợp. Trong quá trình kiểm soát bệnh, bệnh nhân vảy nến cần lưu ý những điểm quan trọng sau để đạt được kết quả tối ưu.
1. Lưu ý dùng thuốc bôi tại chỗ trị bệnh vảy nến
Các thuốc bôi tại chỗ thường được chỉ định điều trị vảy nến ở mức độ từ nhẹ đến trung bình. Các loại thuốc bôi tại chỗ giúp giảm thương tổn vảy nến bao gồm: Acid salicylic, steroid, hắc ín, thuốc nhóm dẫn xuất anthracene, dẫn xuất vitamin D, dẫn xuất vitamin A, thuốc ức chế calcineuri...
Các thuốc này có nhiều dạng bào chế như: Kem, gel, lotion, dung dịch, bọt, thuốc xịt... Tùy tình trạng bệnh cũng như vị trí mắc bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn và chỉ định dạng chế phẩm để giúp hỗ trợ tối ưu trong việc sử dụng và giúp thuốc thâm nhập vào da tốt hơn, tăng hiệu quả điều trị.
Bệnh vảy nến khiến tình trạng da tổn thương, gây mất thẩm mỹ và khó chịu cho bệnh nhân...
Ví dụ, đối với vảy nến da đầu, nên dùng chế phẩm dạng gel hoặc dạng bọt để thuốc không bị bết dính như thuốc dạng mỡ và kem. Ở những vùng da khác, có thể sử dụng thuốc dạng kem vào ban ngày và thuốc mỡ vào ban đêm. Thuốc mỡ hiệu quả hơn dạng kem bôi nhưng sẽ gây bóng nhờn, mất thẩm mỹ. Do đó thuốc dạng mỡ nên dùng vào ban đêm, còn thuốc dạng kem nên thoa vào ban ngày để khắc phục nhược điểm.
Sau khi thoa thuốc, có thể dùng màng nhựa chuyên dụng để bao phủ vùng da thoa thuốc để tăng sự thâm nhập của thuốc vào da và ngăn không để thuốc bị lem, trôi đi. Đồng thời băng kín còn giúp giữ nhiệt và độ ẩm, giúp làm mềm da và thuốc có thể thấm vào tốt hơn.
Bệnh nhân cần gặp bác sĩ da liễu để được khám và hướng dẫn sử dụng đúng thuốc và phù hợp với từng loại thương tổn hay vị trí da bệnh.
2. Lưu ý khi dùng thuốc toàn thân
Các thuốc dùng đường toàn thân được chỉ định nhằm kiểm soát bệnh vảy nến mức độ từ trung bình đến nặng, bao gồm: Methotrexate, cyclosporin, hydroxyurea, mycophenolate mofetil...
Tuy nhiên, thuốc có khá nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến gan, thận, hệ miễn dịch... Do đó người bệnh phải đi khám và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết. Sau đó bác sĩ da liễu sẽ dựa vào tình trạng bệnh lâm sàng cùng các kết quả xét nghiệm mới có chỉ định thuốc phù hợp cho mỗi bệnh nhân. Thuốc đường uống thường được sử dụng trong thời gian ngắn, không dùng kéo dài.
3. Lưu ý khi dùng thuốc sinh học
Các thuốc sinh học được xem là phương pháp mới điều trị bệnh vảy nến, là một trong những phương pháp hiệu quả nhất hiện nay.
Hiện ngày càng có nhiều loại thuốc sinh học nhắm trúng đích được phê duyệt, như: Efalizumab, alefacept, etanercept, infliximab, adalimumab, secukinumab, ustekinumab, guselkumab, apremilast... mở ra một bước tiến mới trong mục tiêu kiểm soát hoàn toàn thương tổn da, ngăn ngừa diễn tiến viêm khớp vảy nến và nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Điều trị vảy nến bằng thuốc sinh học là dùng thuốc giúp kiểm soát các triệu chứng và đưa người bệnh về trạng thái bình thường, nâng cao chất lượng cuộc sống. Thuốc có tác dụng chọn lọc trên từng các cytokin gây viêm nên còn được gọi là kháng thể đơn dòng. Do tác dụng chọn lọc nên thuốc sinh học ít tác dụng phụ hơn các thuốc cổ điển.
Tùy vào diễn tiến bệnh của mỗi bệnh nhân, bác sĩ sẽ sử dụng các loại thuốc điều trị sinh học khác nhau để điều trị bệnh vảy nến ở mức độ trung bình đến nặng. Một số loại thuốc sinh học hoạt động tốt hơn khi dùng lâu hơn hoặc kết hợp với một phương pháp điều trị bệnh vảy nến cổ điển khác.
Tuy nhiên, thuốc sinh học có giá thành khá cao so với mặt bằng kinh tế chung của nhiều bệnh nhân và cũng có khá nhiều tác dụng phụ gồm: Phản ứng da khi tiêm, tiêu chảy, đau đầu... Do đó, bệnh nhân nếu được chỉ định và lựa chọn sử dụng thuốc sinh học, cần tuân thủ chặt chẽ việc dùng thuốc. Đồng thời bác sĩ cũng theo dõi, kiểm soát quá trình dùng thuốc của bệnh nhân để mang lại hiệu quả cao nhất kiểm soát bệnh và ngăn ngừa được các nguy cơ cùng tác dụng phụ do thuốc gây nên.
Dù dùng thuốc bôi tại chỗ hay thuốc đường toàn thân phải được chỉ định và tuân thủ đúng phác đồ của bác sĩ.
4. Những lưu ý khác
Để kiểm soát ổn định bệnh vảy nến, người bệnh cần lưu ý:
- Điều trị bệnh vảy nến là một quá trình điều trị dài, liên tục, do đó, khi bệnh đã ổn định vẫn cần tái khám đều đặn, theo đúng lịch với bác sĩ chuyên khoa da liễu để ngăn ngừa bệnh tái phát.
- Tuân thủ phác đồ điều trị đã được bác sĩ chỉ định, không tự ý ngừng thuốc giữa chừng. Mục tiêu của điều trị là kiểm soát thành công bệnh vảy nến, giúp bệnh nhân có mức độ hoạt động bệnh thấp nhất và ít ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống nhất. Việc tự ý ngưng thuốc có thể là nguyên nhân khiến bệnh vảy nến mất kiểm soát. Trường hợp dùng thuốc không thấy hiệu quả, cần tái khám và tiếp tục kiên trì dùng thuốc theo hướng dẫn mới của bác sĩ.
- Không uống, bôi thuốc của người bệnh khác, vì mỗi người bệnh sẽ có chỉ định dùng thuốc khác nhau, tùy thuộc mức độ nặng -nhẹ, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của cá nhân người bệnh.
- Nếu đang điều trị đồng thời một bệnh lý khác, cần thông báo đầy đủ cho bác sĩ biết những thuốc đang dùng. Điều này giúp bác sĩ kiểm tra được tương tác giữa các thuốc và đưa ra chỉ định sử dụng phù hợp, an toàn.
- Không tự ý sử dụng các loại lá để bôi đắp, tắm... vì nguy cơ nhiễm trùng da. Không sử dụng thuốc bán trên mạng với quảng cáo "chữa khỏi hoàn toàn vảy nến".
- Điều chỉnh lối sống phù hợp, tránh xa các yếu tố nguy cơ làm bùng phát bệnh để kiểm soát thành công bệnh vảy nến.
- Tránh để da tiếp xúc với ánh nắng nhiều vì nguy cơ dẫn đến cháy da, ung thư da.
Mời độc giả xem thêm video:
BS. Hoàng Văn Tâm chia sẻ về sai lầm khi điều trị bệnh vảy nến. Video: D.Hải
