Khi dùng thuốc, dù là thuốc kê đơn theo chỉ định của bác sĩ hay thuốc không kê đơn thì bạn đều cần phải rất thận trọng, đặc biệt là đối với người cao tuổi (NCT). Và nếu bạn đang chăm sóc người thân cao tuổi của mình thì nên giúp họ dùng thuốc một cách an toàn.
Tuổi tác càng cao sức khỏe càng yếu, xuất hiện nhiều bệnh, NCT càng hay phải dùng các thuốc và thậm chí phải dùng nhiều loại thuốc một lúc. Điều này sẽ làm gia tăng nguy cơ xảy ra các phản ứng thuốc nguy hiểm.
Khi chúng ta già đi, các thay đổi trong cơ thể làm ảnh hưởng tới sự hấp thu của thuốc, dẫn đến các nguy cơ biến chứng. Ví dụ, thận và gan không còn hoạt động tốt nữa, điều này ảnh hưởng sự phân bố và đào thải thuốc ra khỏi cơ thể. Các thay đổi ở hệ tiêu hóa có thể ảnh hưởng đến thời gian thuốc đi vào trong máu. Dưới đây là 4 lời khuyên quan trọng cho NCT khi dùng thuốc.
Uống thuốc theo đơn
Uống thuốc đều đặn theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Không bỏ liều hoặc dừng sử dụng thuốc mà không hỏi ý kiến bác sĩ (kể cả khi cảm thấy tình trạng bệnh của mình khá hơn hoặc cảm thấy thuốc không có tác dụng). Đối với thuốc trị các bệnh mạn tính như tăng huyết áp hay đái tháo đường... thường chỉ có tác dụng khi được dùng thường xuyên theo chỉ dẫn và phải dùng thuốc liên tục để kiểm soát bệnh của mình.
Người cao tuổi cần dùng thuốc một cách thận trọng hơn.
Thực tế cho thấy, việc chia liều dùng của thuốc đã được các nhà nghiên cứu dựa trên các thử nghiệm lâm sàng. Mỗi loại thuốc được định liều dựa theo những gì đã được thử nghiệm một cách khoa học. Đó là một trong những lí do NCT không nên tự chọn liều dùng theo ý thích. Nếu đang gặp tác dụng phụ của thuốc hay có những băn khoăn cần được giải đáp, hãy liên lạc với bác sĩ hoặc dược sĩ của mình.
Có danh sách thuốc
Viết ra các loại thuốc mà bản thân đang dùng và giữ danh sách đó theo người. Cân nhắc việc sao thêm một bản để đưa cho người thân mà mình tin tưởng - đây là một bước quan trọng, đặc biệt trong những tình huống cấp cứu và khi đi du lịch. Ghi lại tên thuốc, công dụng và liều dùng (ví dụ, 1 viên 300mg mỗi ngày chẳng hạn)...
Cuối cùng, ghi lại thời điểm uống mỗi loại thuốc. Theo bà Kweder, Phó Giám đốc Phòng Thuốc mới - Cục Quản lý Thuốc và Thực phẩm Hoa Kỳ, người bệnh cần phải biết rõ các loại thuốc mình dùng, thậm chí hơn cả bác sĩ.
Cảnh giác với các phản ứng có thể xảy ra
Hãy nhớ rằng, khi NCT ngày càng già đi, nguy cơ gặp phải các phản ứng thuốc cao hơn. Các phản ứng có thể xảy ra khi một thuốc ảnh hưởng đến cách hoạt động của loại thuốc khác (tương tác thuốc), hoặc bản thân mắc thêm một căn bệnh nào đó có thể làm cho một loại thuốc nhất định đang sử dụng trở nên có hại, hoặc một loại thực phẩm hoặc đồ uống không cồn phản ứng với thuốc hoặc một loại thuốc phản ứng với đồ uống có cồn (tương tác thuốc với đồ uống)...
NCT cần phải làm gì? Tìm hiểu xem những phản ứng nào có thể xảy ra. Người bệnh có thể làm điều này bằng cách đọc kỹ các thông tin về thuốc trên nhãn của thuốc OTC và các thông tin đi kèm với các thuốc bán theo đơn và bằng cách xem xét tất cả các chỉ dẫn đặc biệt của bác sĩ. Ví dụ, nitroglycerin được dùng để điều trị đau thắt ngực (chứng đau ngực có liên quan đến bệnh tim), không nên được dùng kèm với nhiều loại thuốc điều trị rối loạn chức năng cương dương, bao gồm viagra và cialis, bởi các phản ứng nguy hiểm có thể xảy ra. Và, một số loại thuốc không nên được dùng kèm với thức uống có cồn, bởi có thể xảy ra sự mất phối hợp và mất trí nhớ.
Nếu phải gặp nhiều bác sĩ, hãy nói với mỗi người về các loại thuốc và thực phẩm chức năng bản thân đang dùng. Cũng có thể hỏi dược sĩ về các phản ứng có thể xảy ra.
Rà soát lại các thuốc đang dùng
Hãy đặt kế hoạch xem xét lại các thuốc đang dùng với bác sĩ ít nhất mỗi năm một lần để xác định loại thuốc nào vẫn còn cần thiết và loại thuốc nào có thể ngừng dùng (nếu có).
Nếu một loại thuốc nhất định quá đắt, có thể hỏi bác sĩ liệu có loại thuốc thay thế nào rẻ hơn mà vẫn có hiệu quả hay không. Việc xem xét này có thể giúp tránh các phản ứng thuốc và tiết kiệm chi phí. Theo bà Kweder, đôi khi, đặc biệt là khi người bệnh đang khám nhiều bác sĩ khác nhau, một số câu hỏi có thể bị quên lãng. Song, không có câu hỏi nào về thuốc là vớ vẩn và không quan trọng cả. Bà Kweder cho biết thêm, cộng đồng của chúng ta phụ thuộc vào dược phẩm để sống lâu hơn và có chất lượng hơn. Mỗi chúng ta cần phải tiếp cận được nguồn lợi này, song cần phải chú ý rằng không thể đùa được với thuốc. Để tận dụng chúng, cần phải sử dụng chúng một cách cực kỳ cẩn thận và theo chỉ dẫn.
