Quả vải hay vải thiều (tên khoa học Litchi chinensis Sonn.), là một loại trái cây nhiệt đới đặc trưng của các quốc gia châu Á. Không chỉ nổi tiếng với hương vị ngọt ngào, thơm ngon, vải còn được mệnh danh là một "siêu trái cây" với rất nhiều lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc, nhờ vào thành phần hóa học thực vật phong phú mà ít ai ngờ tới.
1. Giá trị dinh dưỡng của quả vải
Vải thiều có lượng calo thấp nhưng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu, chẳng hạn như vitamin C, đồng và vitamin B6. Sau đây là bảng phân tích dinh dưỡng của một cốc quả vải tươi:
- Lượng calo: 125
- Carbohydrate: 31,4 gam (g)
- Chất đạm: 1,58 g
- Chất béo: 0,83 g
- Chất xơ: 2,47 g
- Vitamin C: 136 miligam (mg), hoặc 151% Giá trị hàng ngày (DV)
- Acid folic: 26,2 microgam (mcg), hoặc 7% DV
- Vitamin B6: 0,19 mg, hoặc 11% DV
- Kali: 325 mg, hoặc 7% DV
- Đồng: 0,281 mg, hoặc 31% DV
Quả vải cung cấp nhiều loại vitamin và khoáng chất nhưng đặc biệt giàu vitamin C. Ngoài chức năng là chất chống oxy hóa mạnh, vitamin C còn cần thiết cho các quá trình quan trọng như chức năng miễn dịch, sản xuất collagen và tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh.

Quả vải rất nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
2. Lợi ích sức khỏe của quả vải
2.1. Giàu hợp chất chống oxy hóa và chống viêm
Quả vải chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh mẽ như vitamin C, polysaccharides và các hợp chất polyphenol có khả năng bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và điều hòa tình trạng viêm trong cơ thể.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy chế độ ăn giàu chất chống oxy hóa như acid gallic, acid chlorogenic, catechin, acid caffeic, epicatechin và rutin - những hợp chất polyphenol có trong vải thiều - có thể giúp giảm nguy cơ mắc nhiều tình trạng sức khỏe phổ biến. Điển hình, lượng polyphenol cao có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc một số bệnh ung thư như ung thư dạ dày.
Một số nghiên cứu trên động vật đã phát hiện ra rằng một số polyphenol và các loại carbohydrate gọi là polysaccharides tập trung trong vải thiều có đặc tính chống ung thư mạnh mẽ. Những chất này có thể ngăn chặn sự lây lan của tế bào ung thư và gây ra cái chết của tế bào ung thư.
Ngoài ra, vải thiều còn chứa nhiều vitamin C, một chất dinh dưỡng có tác dụng chống oxy hóa mạnh trong cơ thể. Vitamin C giúp bảo vệ chống lại những tình trạng stress oxy hóa bằng cách giảm tổn thương oxy hóa ở tế bào và bảo vệ mô khỏi các hợp chất có hại có nguy cơ dẫn đến bệnh tật.
2.2. Cải thiện sức khỏe tim mạch
Vải cung cấp các chất dinh dưỡng giúp trái tim khỏe mạnh, bao gồm vitamin C, kali và chất xơ. Một quả vải đáp ứng 8% nhu cầu vitamin C hàng ngày và có thể giúp bạn duy trì mức tối ưu của chất dinh dưỡng quan trọng này. Lượng vitamin C hấp thụ có liên quan đến việc cải thiện các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim, chẳng hạn như tăng huyết áp.
Một đánh giá về 18 nghiên cứu cho thấy những người có nồng độ vitamin C trong máu cao hơn có mức huyết áp tâm thu và tâm trương thấp hơn đáng kể so với những người có nồng độ vitamin C thấp hơn. Những người bị tăng huyết áp có xu hướng có mức vitamin C thấp hơn so với những người có chỉ số huyết áp bình thường.
Vải thiều còn cung cấp chất xơ, giúp duy trì mức cholesterol lành mạnh và kali, một khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa huyết áp.

Các nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên ăn vải đúng cách có tần suất bị đau tim thấp hơn so với những người khác.
2.3. Hỗ trợ chức năng não bộ
Trong quả vải có một số chất hỗ trợ chức năng não bộ, đáng chú ý nhất là vitamin C giúp bảo vệ các tế bào thần kinh khỏi tổn thương oxy hóa do các gốc tự do gây ra. Nghiên cứu cho thấy những người hấp thụ nhiều vitamin C ít có khả năng mắc các tình trạng sức khỏe phổ biến như một số bệnh ung thư và các bệnh thoái hóa thần kinh.
Vải thiều cũng là nguồn cung cấp đồng tốt, một khoáng chất liên quan đến chức năng miễn dịch và phát triển não bộ. Đồng cũng cần thiết cho việc kích hoạt các enzyme cần thiết để sản xuất năng lượng, tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh (tạo ra các chất truyền tin hóa học trong cơ thể) và nhiều quá trình quan trọng khác.
2.4. Duy trì sức khỏe tổng thể của đường ruột
Quả vải không chỉ ngon mà còn có tác dụng hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa hiệu quả, chủ yếu nhờ vào hàm lượng chất xơ dồi dào. Chất xơ trong vải giúp thúc đẩy nhu động ruột đều đặn và thoải mái, ngăn ngừa tình trạng táo bón - một vấn đề phổ biến mà nhiều người gặp phải. Ngoài ra, chất xơ còn góp phần tạo ra một môi trường đường ruột cân bằng, hỗ trợ sự phát triển của các vi khuẩn có lợi trong hệ tiêu hóa.
Vải thiều rất ngon khi ăn riêng nhưng cũng có thể thêm vào các công thức nấu ăn như salad trái cây, kem trái cây, cà ri và đồ uống như sinh tố và cocktail. Điều này giúp cải thiện quá trình hấp thu dinh dưỡng và duy trì sức khỏe tổng thể của đường ruột.
Lưu ý, quả vải an toàn cho hầu hết mọi người nhưng có thể gây ra phản ứng dị ứng và có thể tương tác với các loại thuốc thông thường. Ngoài ra, lượng đường cao trong quả vải có thể khiến cơ thể nổi mẩn ngứa, nổi mụn nhọt và thậm chí trong một số trường hợp còn dẫn đến các phản ứng tiêu cực như tiêu chảy, đau đầu, chóng mặt và yếu tay chân. Nếu bạn bị dị ứng thực phẩm hoặc đang dùng một hoặc nhiều loại thuốc, tốt nhất nên trao đổi với bác sĩ trước khi thêm vải vào chế độ ăn uống của mình.
Xem thêm video:
4 nhóm người không nên ăn quả vải.